Senegal: Eerste kennismaking met Dakar

Toen we gisteren aankwamen hing er al een waas boven het water, waardoor het land slecht zichtbaar is. Helaas is het vandaag niet veel anders en onze boot ligt dik onder het rode zand. Dit als gevolg van een zandstorm die vanaf de Sahara richting de Kaap Verde waait.

De dinghy gaat het water en we roeien naar de steiger toe. We zien dat er voornamelijk Franse boten voor anker liggen, één Amerikaanse boot en een aantal verlaten half vergane boten. De steiger is al een bezienswaardigheid op zich, gemaakt van oude planken van verschillende afmetingen en overhellend naar één kant. Je moet dus goed uitkijken waar je je voeten zet. Op het strand is het een wirwar van kleine bootjes, houten schotten en afdakjes waaronder schijnbaar mensen vertoeven. Aan de waterkant zien we een brede rand van afval, voornamelijk plastic, wat zich genesteld heeft in het strand. Een triest gezicht! Ook hangt er een indringend vis en afvallucht. Er lopen hier ook veel honden rond en een aantal katten.

We kijken een beetje vragend om ons heen, het is niet duidelijk waar dan wel het gebouwtje van de CVD is. Op het strand worden we heel vriendelijk begroet, in het Frans, door een stel vissers. Ze wijzen ons de weg naar een roestig hek , daar worden we meteen door een onverstaanbaar Frans sprekend mannetje opgevangen. Het terrein waar we op uit komen is, wat je kunt noemen nogal chaotisch en verkeerd in een zeer vervallen staat, vergane glorie zullen we maar zeggen. Het mannetje mompelt wat en wijst ons naar de uitgang waar we een taxi kunnen vinden. Bij het hek treffen we een Engels sprekende man aan die ons verteld dat eerst naar het kantoortje van de CVD moeten en wijst ons het gebouwtje. Het blijkt dat het onduidelijk pratende mannetje niet echt bij de CVD hoort, hij hangt slechts op het terrein rond en wordt gedoogd. In het gebouwtje worden we vriendelijk ontvangen door iemand die een beetje Engels spreekt en even later handelen we alle papier werk af, betalen hoeven we pas bij ons vertrek. We krijgen de WIFI-code en de adressen van de politie en de douane waar we heen moeten om ons in te klaren. Op weg naar een taxi worden we op het CVD terrein nog even staande gehouden door mama Nnagi, wie we later voor het gemak maar het “pinda-vrouwtje” noemen. Ze verkoopt zakjes met geroosterde zoete pinda’s en pindarotsen van stroop. We krijgen een stukje om te proberen, want we moeten eerst nog geld wisselen/pinnen voordat we iets kunnen kopen. De taxi standplaats is vlakbij, linksaf vanaf het toegangshek van de CVD, daar treffen we de gele taxi’s aan. We spreken een bedrag af om naar de politie en douane te rijden en retour naar de CVD. Wanneer we de wijk uitrijden kijken we al onze ogen uit. Het ligt veel zand op en naast de weg, overal ligt afval, kleine huisjes waar diverse winkeltjes/bedrijfjes in gevestigd zijn en straatverkopers die alles wat maar verkocht kan worden verkopen (van toiletpapier tot zakjes met water). Er heerst een chaotische sfeer, auto’s rijden toeterend kris kras door elkaar en soms komen we zelfs een tegenligger aan onze kant tegen. Er rijden 5 auto’s naast elkaar waar er “normaal “ maar 2 mogen rijden, mensen steken op gevaar van eigen leven de straat over en we worden door brommers links en rechts ingehaald. We steken een treinrails over waarvan we ons in eerste instantie afvragen of deze überhaupt nog in gebruik is. Geiten en schapen lopen los op straat en er branden kleine vuurtjes naast de rails. Onze eerste indruk van Dakar: chaotisch, vies en vuil.
We hebben nog geen geld, dus de 1e stop is geld pinnen, we hebben geluk deze automaat accepteert de creditcard van Fred ( VISA-card). Het adres van de havenpolitie is Môle 8 en de douane Môle 10, deze gebouwen liggen ongeveer 20 minuten rijden van elkaar. Onze 2e stop wordt de havenpolitie, waar we een trap op moeten en een aantal mensen in uniform bij één bureautje iets onduidelijks doen. We worden doorverwezen naar een klein kantoortje alwaar een dame onze paspoorten en overige papieren nauwkeurig bekijkt. We doen ons uiterste best om zo goed mogelijk te communiceren met het beetje Frans wat we kunnen spreken, uiteraard altijd met een grote glimlach op ons gezicht. Het kost ongeveer 30 minuten voordat we de papieren weer terug krijgen en een stempel in ons paspoort en een document dat we één maand mogen blijven. Onze 3e stop is de douane welke gevestigd is aan de havenkant op een met slagboom afgesloten en door een militair bewaakt terrein. Fred wil gewoon langs de slagboom lopen maar wordt meteen op zijn vingers getikt, dat gaat zomaar niet. Wie denken we wel dat we zijn en waar willen we heen vraagt de bewaker van het terrein. Er zijn strikte regels blijkbaar. Na onze verontschuldiging aangeboden te hebben mogen we doorlopen naar een gebouwtje en niet veel later zitten we in een stoffig kamertje voor een ambtenaar die een klein beetje Engels begrijpt. Wat hebben we hier nodig kopieën van paspoort, formulier van de politie en van onze bootpapieren. De man kan (wil niet) geen kopieën maken, Fred moet maar even naar de overkant. Uit de pinautomaat heeft hij alleen groot geld gekregen en geen muntjes om te kunnen kopiëren. Niemand kan wisselen, dus loopt Fred terug naar de taxi en wisselt met de chauffeur. Ondertussen schrijft de man onze gegevens over in groot schrift en scheurt een deels er uit wat voor ons bestemd is. De ambtenaar vraagt mij of Fred en ik getrouwd zijn, waarop ik zeg dat Fred zowel mijn vriend als lover is. De man glimlacht breed en hiermee de belangstelling dan ook over. Na 15 minuten komt Fred met 2 kopieën voor 100 CFA (15 cent)!!  Onze paspoorten liggen op het bureau wanneer de ambtenaar ons verzoekt mee te gaan naar boven. Ik gris snel onze paspoorten van tafel, want die laat ik hier toch echt niet zomaar liggen! We moeten 5000 CFA betalen om het formulier te ontvangen en krijgen een reçuutje. Dan zijn we eindelijk klaar.
We wandelen terug naar de hoofduitgang en zeggen de bewaker vriendelijk gedag! In de taxi leggen we uit dat we nu ergens heen willen om simkaartjes voor Internet te kopen. We rijden weer dezelfde weg af en midden in een drukke wijk stop de taxi bij een vestiging van Orange. Er staat een grote wagen van Orange voor de deur en er hangen een heleboel mensen rondom. Hier koopt Fred 2 simkaartjes en dit duurt aanzienlijk langer dan we gewend zijn. We moeten onze paspoorten laten zien (originele) en alle gegevens worden overgenomen. Onze telefoons gaan van hand tot hand (goed opletten wie hem heeft), maar na meer dan 30 minuten is het dan eindelijk geregeld. Later blijkt dat de verkoper mijn nummer in zijn mobiel heeft gezet, want ik word een aantal keren gebeld en krijg ineens een WhatsApp van deze verkoper van de simkaart! Het is al ruim in de middag en we hebben erge honger gekregen. We vragen aan onze taxi chauffeur waar we iets kunnen gaan eten en omdat hij zo geduldige en behulpzaam is geweest, nodigen we hem meteen uit. De taxichauffeur heet Serge en neemt ons mee naar een “Westers” restaurant “Le Dagorne”, vlakbij de markthal Kermel ?? We doen ons tegoed aan een lekkere maaltijd en proberen de conversatie op gang te houden met onze taxichauffeur, wat echt niet meevalt omdat hij geen Engels kan en wij nauwelijks Frans. Dan is het tijd om terug te rijden naar de VCD en bij aankomst betalen we hem uiteindelijk een bedrag van 14000 CFA, wat ongeveer € 21,00. We worden onthaald door een medewerker van de CVD (herkenbaar aan zijn shirt waar CVD op staat), hij blijkt Moussa te heten. Moussa is een klein stevig mannetje met een vriendelijke glimlach die soms achter een klein tafeltje zit midden op het terrein. Hij is ook degene die de watertaxi bediend en wil ons graag terug brengen naar de boot. Onze dinghy wordt achter de houten boot gehangen en even later zijn we uit geblust van alle indrukken weer aan boord. Moussa wilde niets hebben voor het transporteren, dat komt later wel zei hij. Dit was pas onze 1e dag en de kennismaking met Senegal!

Oversteek Tenerife – Dakar, Senegal

De ochtend van vertrek, donderdag 14 december 2017
De storm is gaan liggen en de wind is nu nog maar 16,5 knopen, wat aanzienlijk minder is dan de afgelopen dagen. Volgens Radboud van de “Stayer” kunnen we beter nog een dagje wachten, want dan zouden we minder last hebben van de “Swell”(hoge golven, de naweeën van de storm). We bekijken de laatste weersverwachting en komen dan tot de conclusie dat vandaag toch de beste dag is om te vertrekken. De wind zal in de komende dagen veel af gaan nemen en we hebben 7 tot 8 dagen te gaan tot Dakar. Het lijkt ons een goed plan om voor de kerstdagen daar te arriveren. Onderweg zullen we nieuwe weerverwachtingen binnenhalen via de satelliet.We gaan nog éénmaal naar het havenkantoor om het laatste havengeld te betalen en om te kijken of het nog te verwachte “Kerst” pakketje van Ludmilla toch is gearriveerd. Helaas nog steeds niet binnen gekomen! De havenmeester belt met de post en dan blijkt dat het pakketje ergens rondzwerft en het onbekend is wanneer het hier zal zijn. Daar kunnen we alleen niet langer op wachten en dat is wel een domper, voor zowel de verzender als voor ons ontvangers. We spreken af met de havenmeester dat hij het terug zal sturen naar de afzender. Ben benieuwd of we hier nog wat van horen! We lopen nog even langs de watersport zaak van Mark (een Nederlander), die sinds kort in de haven gevestigd is. Helaas heeft hij de door ons gevraagde spullen nog niet binnen gekregen, jammer dan.Vervolgens nemen we (nu alweer voor de 3e keer) afscheid van Nick en Anne van de “Malok”. Die zullen we zeker terug zien in de Carieb. Ook Radboud komt nog even bij ons aan boord om afscheid te nemen en we hopen ook hem ergens ter wereld weer te treffen. Hij helpt ons bij het vertrek met de landvasten en zwaait ons gedag vanaf de steiger. Het is bijna 14:30 uur wanneer we de haven van San Miguel verlaten. Het zonnetje schijnt en we merken al gauw dat de golven nog aardig hoog zijn. Omdat ik altijd even tijd nodig om “in te slingeren” vind ik het wel prettig om te sturen. Zodra we iets verder op zee zijn hijsen we de fok en zetten de koers tussen de 180-200 graden.
Helaas blijkt de Swell toch meer dan we verwachten en wanneer we de stuurautomaat instellen voor de avond. We slingeren van hot naar her, niet de beste manier om zeeziekte te voorkomen kan ik je wel vertellen. Het blijkt dat de stuurautomaat teveel moeite met deze golven heeft en dat betekend dus dat we zelf moeten sturen. Fred gaat eten maken, maar daar hoef ik al helemaal niet aan te denken. Morgen gaan we de stuurautomaat goed instellen, dat zal een hoop schelen.
De 1e nacht:
De zon gaat onder, altijd een mooi gezicht. Het is nieuwe maan, waardoor het een stikdonkere nacht is. Wel verschijnen de eerste sterren aan de hemel. Het lijkt op een schilderij van Vincent van Gogh. Eerst een paar grote hele felle sterren, dan een paar om de sterrenbeelden te vormen en vervolgens heeft hij nog een handvol met glitters over het doek uit gestrooid. Werkelijk een prachtig gezicht, zoveel sterren zie je in de buurt van Nederland niet met alle lichtvervuiling daar. De golven zijn behoorlijk en dat maakt het zelf sturen erg zwaar is. Er komt meer bewolking waardoor we ook de sterren minder zien. Jammer! Dachten we, door nog zuidelijker te gaan, dat het warmer zou worden, nou niets is minder waar. We zijn blij dat we de zeilkleding nog niet opgeborgen hebben.
Naast een legging, T-shirt, vest, zeilbroek en zeiljack heb ik ook maar mijn “bontmuts” op gezet en handschoenen aan gedaan. Het zijn koude en vermoeiende uurtjes.

Dag 2, vrijdag 15 december 2017
Elke ochtend haalt Fred zijn mail en de nieuwe Grib-files voor het weer binnen. Tevens geeft hij dan onze positie door aan de website. Op onze website kun je dan precies zien waar wij ons bevinden.
http://www.sailingpegasus.nl/index.php?P=cms/pages/locatie&naam=Positie
Overdag is de zee redelijk rustig en gebruiken we de stuurautomaat. We halen de Spaanse en Canarische Eilanden vlag naar beneden, althans wat er van over is na ruim 9 maanden wapperen.

Er zijn minder hoge golven, waardoor we weer een beetje bijkomen, al hoewel ik me nog lang niet goed genoeg voel om echt te kunnen eten. Een grote groep dolfijnen komt ons vergezellen, dat maakt ons altijd weer blij. We zien slechts 3 boten, wat een verschil met de Noordzee! De nacht is slechter, golven nemen weer toe en we moeten weer zelf sturen omdat de boot anders alle kanten op gaat. Eén van de twee jerrycans die in het gangboord staan valt om, wat betekend dat Fred naar voren moet in het donker. In principe gaan we s’nachts nooit naar voren, zeker niet met deze golven. Er was al wat diesel uit de jerrycan gelekt helaas, maar gelukkig kan Fred ze ditmaal stevig vastzetten. Ons toplicht heeft het ineens begeven, we gaan over tot andere verlichting.

Dag 3, zaterdag 16 december 2017
We willen de Genua uitbomen, maar onze boom is zwaar en functioneert niet meer helemaal naar behoren. We zijn al enige tijd op zoek naar een andere boom, maar het is nog niet gelukt om er een te vinden. Het kost nu wel wat meer tijd, maar zo goed als het kan maakt Fred de boom vast aan de mast en zeil. Hierdoor klappert het zeil minder en vangt de wind beter. Er vaart een groot vrachtschip achter ons op aanvaringsroute en Fred roept hem toch maar even op aan welke kant hij ons gaat passeren. Fijn dat we naast AIS ook radar hebben, want niet alle boten hebben of zetten hun AIS aan. Er passeren ons 2 zeilboten in de verte. Dan valt de wind weg en wordt de temperatuur iets aangenamer. Vanaf 12:00 – 22:00 uur varen weer op de motor met stuurautomaat. Eindelijk lukt het me om weer “normaal” te eten. Kit is ook niet erg blij de eerste dagen, al dat heen en weer geslinger. We hebben voor Kit een nieuwe halsband gekocht, één die licht geeft en oplaadbaar is, waardoor hij nog beter te zien is in het donker. We willen beslist niet dat hij buiten in de kuip komt, maar af en toe steek hij toch even zijn koppie naar buiten. Het blijft een koude nacht, dus nog steeds zeilkleding aan. We gaan gemiddeld 4 á 5 knopen. Beide hebben we een goede wacht en kunnen ook een beetje slapen tijdens de rust uurtjes.

Dag 4, zondag 17 december 2017
We zijn helemaal alleen op zee, geen boot meer te zien, zelfs geen vogels of dolfijnen. Kunnen we alvast wennen aan de nog grotere oversteken. We varen een deel op het zeil en een aantal uren op de motor. Het is weer bewolkt en nog steeds koud, zelfs overdag. Voor Kit is het de eerste dagen vreemd dat we in de salon slapen, maar hij raakt er nu al aangewend. De ene baas gaat slapen en dan gaat de andere baas naar buiten toe. Hij strekt even zijn pootjes om zich vervolgens weer op te rollen tegen een ander baasje die gaat slapen. Voor ons vertrek hebben we een bakje met graszaadjes gekocht voor Kit. Nu komt het gras een beetje op en kan Kit, zittend onder de buiskap, er veilig aan snuffelen.

Dag 5, maandag 18 december 2017
Vandaag een bewolkte dag en een zeer woelige zee. We zijn echt een illusie armer door te denken dat het een warme overtocht zou zijn en we geen zeilkleding meer nodig zouden hebben. Vandaag zijn er veel dolfijnen rondom de boot. In de middag horen we een geluid bij het roer maar kunnen het niet thuis brengen. We hebben de fok verder uitgedraaid, de boom uitgeschoven en deze maar vast gezet met installatiedraad. Stevig genoeg voor nu! De boom functioneert nu goed, maar we zullen één grijper moeten vervangen en iets aan de borging moeten doen. Tijdens de wacht van Fred breekt de bevestiging van de stuurautomaat af van de boot, daar kwam dat geluid van eerder van vandaan. Ik neem het roer over zodat hij de schade op kan nemen. Voor zover Fred het kan zien lijkt het er op dat een steun is afgebroken, die zal opnieuw gelast moeten worden. Voor de veiligheid koppelt Fred de automaat helemaal los. Omdat we allebei erg moe zijn van de afgelopen dagen besluiten we toch maar de windvaan te gebruiken, ondanks dat we op de motor varen. Het is even een gepiel om deze goed in te stellen, maar na een poosje glijdt de Pegasus op de windvaan door de golven.

Dag 6, dinsdag 19 december 2017
Weinig zon, hele dag in zeilkleding. Vandaag hebben we een bijzonder moment, de positie is bijna gelijk van Noord en West. Wederom zien we dolfijnen vandaag en deze maken er vandaag echt een ware show van. Enkele dolfijnen springen in de lucht, andere maken grote klappers met hun staart op het water. Ze hebben er echt plezier in. Ik voel me vandaag weer niet lekker, heb buikkrampen en moet vaak naar het toilet en ook de kleur van mijn urine bevalt me niet. Het zal zeker komen doordat ik te weinig gegeten en gedronken en mijn medicatie niet heb kunnen nemen. Ik moet meer drinken! Bijkomstigheid is dat ik zo wel lekker afval, al is dit nu niet de beste manier! Tijdens de wacht van Fred breekt een lijn van een aanknopingspunt van de windvaan. Fred maakt me wakker en ondanks de hoge golven vervang ik de lijn, waardoor we tenminste weer verder kunnen op de windvaan. De wind is aardig toegenomen en af en toe krijgen we ongevraagd een hoge golf over en de gratis bijbehorende douche! We zetten nu wel onze vraagtekens bij de juistheid van de voorspellingen van het weer. Onze ervaring nu is dat we bij de voorspelling zeker 5 á 10 knopen bij op moeten tellen.
Dag 7, woensdag 20 december 2017
We moeten de koers een stuk verleggen want de golven worden te hoog en er komt teveel water over de kuip heen. De windvaan doet nu zijn werk goed en wij besluiten om binnen te gaan zitten en van daaruit alles in de gaten te houden. Het zou beter weer worden, maar ook dit is niet goed voorspeld. Om 14:00 uur kunnen we eindelijk weer richting de oude koers sturen. Fred gaat eten maken en zodra hij binnen is roept hij naar mij dat de keuken blank staat. Ik krijg meteen allerlei visioenen van gaten in de boot, waardoor er zeewater naar binnen stroomt. Hij opent een vloerluik en ziet dat het water erg hoog staat en zet meteen de pomp aan. Dit gaat niet snel genoeg en daarom gebruikt hij ook de slang van de lenspomp. Het blijkt gelukkig zoetwater te zijn, afkomstig uit een losgeschoten slang van een extra waterfilter die onder het aanrechtkastje zit. Hierdoor heeft onze zoetwaterpomp vrolijk al het water uit de voorste watertank op de keukenvloer gepompt. We pompen ruim 100 liter water uit de boot, wat een verspilling. De schade valt mee, voor zover we op dit moment kunnen bekijken. De laatste liters schep ik handmatig onder de vloer vandaan. Door dit hele gebeuren is ons ritme geheel verstoord en besluiten we om over te stappen op een wacht van 2 uur op en 2 uur af. Bij zonsopgang zien we ineens een vis op de bank van de kuip liggen. Het is een vis met vinnen die veel weg heeft vleugels, waardoor ze instaat zijn om enige tijd boven het water te zweven. Deze zogenaamde vliegende vis is een veel voorkomend verschijnsel wanneer je oceanen oversteekt. Deze had een afslag gemist en was met zijn koppie tegen de bank aan geknald. Overdag zien we nog tientallen van deze vissen naast de boot over het water “vliegen”.
Dag 8, donderdag 21 december 2017
De laatste dag van onze tocht is aangebroken. Ineens is druk en worden we ineens omringd door 5 boten. Eén daarvan sleept een gigantische drijvende kerstboom achter zich aan, waardoor de lucht fel verlicht wordt. We kunnen een hele poos genieten van deze verlichting in de donkere nacht. Vanaf 6:00 uur blijven we allebei maar op en hebben weer een vliegende vis aan boord. Niet veel later ontdek ik ook nog een mini inktvis, die door een golf aan boord gespoeld is.
Om 11:00 uur hijsen we de gastenvlag van Senegal en aan de andere kant de gele vlag voor de douane.

We passen de route nog een beetje aan voor het laatste stuk naar Dakar. Fred ziet dat de dieselmeter wel erg laag staat, wat hem bevreemdt. Maar om geen risico te lopen besluit hij om de beide reserve jerrycans met diesel in de tank te legen. Later zullen we moeten bekijken wat de oorzaak hiervan is. We hebben nu een gemiddelde snelheid van 6 knopen. De temperatuur neemt iets toe waardoor wij ons langzaam ontdoen van onze laagjes kleding. Eindelijk kunnen we weer in een korte broek aan. Het duurt een hele poos voordat we land zien en dan nog is het zicht erg slecht. We varen langs Isle de Madeleine, de punt Banc Manuel, het “slaveneiland” Ile de Gorée en de grote commerciële haven van Dakar. Er lijkt wel een waas voor en over het land te liggen.

We zien al meer plastic in de zee ronddrijven, dat beloofd wat! Niet veel later verschijnen de eerste “piroques”, de typische Senegalese houten kleurrijke vissersbootjes. Ze duiken ineens op uit de hoge golven om er net zo snel weer in te verdwijnen. Het zijn lange smalle bootjes met een heel laag gangboord en een hoge boegspriet. Dood eng dat ze daarmee de zee op durven. Vanuit één van de bootjes beginnen een zestal mensen enthousiast te zwaaien en wij zwaaien net zo vrolijk terug. Op de achtergrond doemen hoge torenflats op van Dakar, de hoofdstad van Senegal.
Er is bij Dakar geen haven voor zeiljachten, dus gaan we voor anker in een baai bij de CVD, Cercle de La Voile de Dakar. Je betaald hier om voor anker te mogen liggen en gebruik te mogen maken van de faciliteiten. We naderen de baai en volgen nauwgezet de aanwijzingen van medezeilers die er recent zijn geweest en de Cruising Guide to West Africa. Er moeten een aantal wrakken liggen waar we voor uit moet kijken. Op deze afstand zien we echter nog geen enkele boot. Ik heb het gevoel dat we daar straks helemaal alleen zullen zijn, maar Fred is er van overtuigd dat er zeker meerdere boten zullen liggen. Pas wanneer we er bijna zijn zien we door de waas heen inderdaad enkele andere boten liggen. Nu moeten we echt opletten, het is laag water en het is al heel erg ondiep aan het worden. We zien een aantal houten wrakken half boven het water uitsteken. Wij steken 1.80 mtr. en de dieptemeter staat nu al op 2,40 mtr. Er staat op het moment van ankeren een aardige wind en dat maakt het nog spannender. Na een tweede poging lukt het ons om te ankeren tussen de andere boten. We hebben Europa nu echt verlaten en zijn aangekomen in Afrika, Senegal een land voor nieuwe indrukken. Het is 17:00 uur wanneer we uitgeput maar goed en wel voor anker liggen. Morgenochtend zullen we aan land gaan om in te klaren e.d.

Afscheid van de Canarische Eilanden

De afgelopen weken hebben we de overige eilanden bezocht van de Canarische Eilanden. We hebben een poosje opgezeild met andere Nederlandse zeilers, Asha en John van de “ASHA”, die we hebben leren kennen in de haven van Las Palmas, Gran Canaria. Na ons laatste bezoek aan Valle Gran Rey hebben we afscheid van elkaar genomen en vervolgden onze eigen route. Het was een heel gezellige periode en we hebben een hoop leuke dingen gedaan en gezien. Wij gingen voor de 3e keer, naar San Miguel, Tenerife, om van hieruit te vertrekken naar onze volgende bestemming. De laatste weken hebben we de nodige klussen gedaan en voorraden ingeslagen. We hebben het erg druk gehad waardoor het schrijven van ons blog er een beetje bij ingeschoten is. Hieronder daarom alleen even een overzichtje waar we geweest zijn en wanneer. Op een later tijdstip zal ik deze blogs verder aanvullen.

2017-10-26 Valle Gran Rey, La Gomera – Santa Cruz, La Palma
2017-11-03 Santa Cruz, La Palma naar Puerto de La Estaca, El Hierro
2017-11-12 Puerto de La Estaca, El Hierro naar Valle Gran Rey, La Gomera
2017-11-24 Valle Gran Rey naar, La Gomera naar San Miguel, Tenerife

Vertrekken naar volgende bestemming
Terwijl Nederland onder gesneeuwd is merken ook wij dat de temperaturen zijn de laatste tijd lager dan we gewend zijn. Geen 30 graden meer, maar slechts 24 graden en ook de nachten zijn een stuk koeler, niet meer dan 15 graden. We hebben maar weer een fleece dekentje op ons bed gelegd en ook mijn dikke warme sokken heb ik uit de kast gehaald. Ook een vest is geen overbodige luxe meer en het elektrische kacheltje staat in de ochtend en avonduurtjes alweer te draaien.
Het is dus de hoogste tijd om verder naar het zuiden te gaan en een volgende bestemming op te zoeken. We gaan terug naar Afrika, ditmaal gaan we naar Dakar in Senegal en daarna richting Gambia om daar de rivier op te varen.

Op het moment dat ik dit blog schrijf, 13 december 2017, stormt het behoorlijk bij Tenerife. De afgelopen 3 dagen loopt de wind op tot 40 knopen wind! Voor de leken onder ons is dit windkracht 8 a 9 en heet dit officieel “Storm”. Volgens de weersverwachting op dit moment is de wind morgen zoveel afgenomen dat we wel zouden kunnen vertrekken. Misschien hebben we dan nog wel wat last van de naweeën van deze storm, de zogenaamde swell, maar we willen niet veel langer wachten. De oversteek van Tenerife naar Senegal is ongeveer 800 zeemijl, wat betekend dat we hier ongeveer 7 á 8 dagen over doen en net voor de kerstdagen zullen arriveren. We kijken er naar uit om deze landen te bezoeken en weer een hele andere cultuur op te kunnen snuiven.

Geluiden aan boord

Wat hoor ik toch? Ga toch slapen zegt Fred, het is niets. Nee, hij heeft nergens last van, die hoort nog niet eens de helft van wat ik hoor! Mijn gehoor is super goed en ik hoor altijd alles en wanneer je niet kunt slapen dan vallen alle geluiden in de omgeving des te meer op.
Natuurlijk zijn er geluiden die echt bij een boot horen, dat weet iedere zeiler. Vaak zijn het lijnen van andere boten die tegen de mast aan slaan, omdat ze niet strak gezet zijn. Het piepen en knarsen van de landvasten waarmee de boot aan de steiger vast zit. De stootwillen die tegen de zijkant van de boot bonken en ga zo maar door. Het klotsen van de golven tegen de buitenkant van de boot. Het gekraak van de boot bij hevige wind, klapperende zeilen en het trekken van het anker. We proberen zoveel mogelijk irritante geluiden te reduceren door b.v. onze vallijnen vast te zetten aan de railing en glazen goed in te pakken etc. Maar wanneer je onderweg bent dan besef je pas dat toch niet alles zo goed is vastgezet of opgeborgen.
Aan sommige geluiden raak je wel gewend, zelfs ik! Maar nu hebben we aan boord al maanden een heel vervelend geluid. Wanneer we voor anker liggen en de boot rolt wat heen en weer, horen we iets wat lijkt op een knikker die in een metalen bak tegen de wanden tikt. Naar mate de maanden vorderen neemt mijn ergernis toe en probeer te achterhalen waar het geluid toch vandaan komt. Dit zonder enig succes. Maar nu is het genoeg geweest, mijn irritatieniveau heeft zijn hoogtepunt bereikt, er moet iets aan gedaan worden. Het geluid lijkt uit een loze ruimte te komen bij de kombuis. We schroeven de plaat los en kunnen helemaal niets vinden wat dit geluid zou kunnen veroorzaken. Het plafond moet maar los, dan zal het daar wel zitten zeg ik. Gelaten gaat Fred aan de slag om de schroeven los te draaien van het plafond bij de kombuis. Ik pak een zaklamp en tuur in alle mogelijke openingen en duw tegen de wanden aan, maar nog steeds vind ik niets. Het is om moedeloos van te worden! We schroeven alles wat steviger vast, monteren het plafond weer en wachten af. En ja hoor, het geluid is er nog steeds. Ik vrees dat dit geluid een blijvertje is en dat ik hiermee zal moeten leren leven.

Toen we pas onderweg waren hoorden we een soort van knisperend geluid. Het is wat moeilijk te omschrijven voor niet zeilers, want zeilers weten meestal meteen wat je bedoeld. Het lijkt op een soort bubbelend geluid, alsof iemand bellen blaast. Maar ook op het geluid van een stuk plastic (verpakkingsmateriaal met luchtbelletjes) dat over elkaar gewreven wordt. Allereerst dacht ik dat er iets lekte, maar dat was het toch zeker niet. Of je nu voor anker ligt of in een haven, dat maakt niets uit. Na enige tijd hadden we door wat, of beter gezegd wie, dit geluid veroorzaakte. Het zijn vissen die aan de waterlijn van de boot “knabbelen” om zo de algen te verwijderen. Dat raadsel is gelukkig wel opgelost!

 

La Gomera: San Sebastian – Santiago

Het is weer lang genoeg geweest in een haven, dus tijd om verder te gaan. Op 15 oktober 2017 nemen we afscheid van Wim en Marjorie van de Seagull’ en wensen hen veel succes met alle perikelen. We gaan verder naar het zuiden van La Gomera, naar Santiago. Het is een kort tochtje van maar 7 zeemijl, iets meer dan 2 uurtjes varen op de motor. Er is weinig tot geen wind en prachtig zonnig weer bij ons vertrek. Soepel verlaten we de haven, na gezwaaid door Wim en Marjorie. Het is heerlijk op het water en we kijken er weer naar uit om even voor anker te liggen.Santiago heeft geen haven voor plezierjachten, alleen voor de lokale vissersbootjes en de grote Fred Olsen boten. Er is één strandje in de haven en één strandje net voorbij de pier. In deze rustige baai gaan voor anker op gepaste afstand van nog één andere boot die daar voor anker ligt. Een imposante rots is de achtergrond van dit kleurrijke dorpje. Wanneer we met de dinghy door een kleine branding varen naar het strand, komen we uit op een strand met zwart zand met mooie gladde zwarte keien. Ik kan het natuurlijk niet laten om met deze mooie stenen weer een Zen stapeltje te maken. Het is een tic van me, kan er niets aan doen! Jammer genoeg had ik geen fototoestel bij me. Het is een klein vissersdorpje waar een rustige sfeer hangt. De Noorse familie Olsen, is van grote invloed op de werkgelegenheid op dit eiland. De toeristen komen met deze boten aan, kijken een paar uurtjes rond en verdwijnen weer met de boot. Op die momenten is het wat drukker in het dorpje. Er is eigenlijk maar één straat vanaf de haven richting het strand, waar het nog een beetje levendig is. In het centrum bij het Plaza del Carmen staat een gigantische grote boom die zo gesnoeid is dat hij voor een schaduwrijk plein zorgt waar de lokale bevolking samenschoolt en bordspelletjes speelt.

We doen boodschapjes en wandelen door het dorpje langs het strand en komen uit bij een bijzonder eettentje “ Bar Terraza La Chalana. We raken aan de praat met enkele lokale mensen die ons, in een mix van Engels en Spaans vragen of we hier in een hotel verblijven. We vertellen dat we met een zeilboot hier zijn gekomen vanuit Nederland en wijzen vervolgens trots naar onze Pegasus die in de baai ligt. Dat is toch wel bijzonder, helemaal uit Nederland. Ze vragen waar de reis heen gaat en voor het gemak zeggen we de Carieb. Dan wil de serveerster wel met ons mee als verstekeling.

We doen verder niet zo heel veel, beetje lezen, blog schrijven, zwemmen en Paddle boarden.Van Cynthia, een zeilster die we al een aantal keren hebben ontmoet, kregen we te horen dat het ankeren daar nog weleens onrustig kon zijn. Dat viel ons eigenlijk wel mee, althans zo leek het de eerste dag en nacht. Elke dag werd het schommelen meer en meer, zelfs zo erg dat we ons goed moesten vasthouden wanneer we van de ene naar de andere kant van de boot bewogen. Nu zijn we ondertussen wel wat gewend, maar dit is niet de meest ideale omstandigheid. Voor mij was slapen dan ook een regelrechte ramp. Fred heeft nergens last van heeft, die slaapt altijd en overal. Je lichaam is continu in beweging en zou je hier nu ook nog eens wat van afvallen, dan was het mooi meegenomen, maar zelfs dat niet!Toch houden we het nog 4 dagen vol en dan besluiten we om naar de volgende ankerplek te gaan, Valle Gran Rey aan de westkant van La Gomera.

2017-10-19 Santiago – Valle Gran Rey, La Gomera
Vandaag is het nog geen 10 zeemijl varen, dus doen we het rustig aan. Het is mooi weer en bij ons vertrek zien we achter ons de Teide van Tenerife. We varen van het zuiden naar de westkant van het eiland en zien dat de kust er hier al veel kaler uit ziet. Rond het middaguur passeren we een grote rots die voor de kust ligt. Hier achter ligt het stadje Valle Gran Rey en de baai van Agaga, waar we voor anker zullen gaan. Er liggen al een aantal  zeilbootjes in de baai en we ankeren tussen twee andere boten in.

Valle Gran Rey (vallei van de grote koning)
Het langgerekte dal van wordt omgeven door vrijwel loodrechte rotswanden. Met trots wordt het plaatsje door de lokale bevolking omschreven als het mooiste gedeelte van het eiland. Op de talrijke terrasvormige akkers groeien palm- en andere tropische vruchtbomen en rond de monding van de Barranco; de kloof die op zee uitkomt, bevinden zich uitgestrekte -bananenplantages. In de diverse plaatsjes en gehuchten in de Valle Gran Rey wonen ongeveer 5000 mensen. Het dorp ligt met zijn vele steegjes en witte huizen schilderachtig tegen de rotswand aan, maar de huizen zijn hier vaak alleen te voet en via steile trappen met kinderhoofdjes te bereiken. De tuinen staan vol fruitbomen met mango’s, papaja’s en mispels. In de smalle steegjes beneden in het dorp zijn een paar restaurants, cafés en boetiekjes, maar verder is het hier erg rustig. Het dorp is wel erg gericht op Duitsers, vele winkeliers spreken je meteen aan in het Duits, wat wij als Nederlanders natuurlijk wel een tikkie irritant vinden. Er heerst een beetje “Hippie-achtige” sfeer in het dorpje, je ziet mensen met dreadlocks, in kleurige lange gewaden en blootvoets lopen, muziek maken en sieraden verkopen in kleine boetiekjes. Er zijn een aantal minisupermarktjes, maar er is ook Spar supermarkt (Avenue El Llano) ongeveer 400 meter vanaf de haven, waar we alles kunnen krijgen.

Tussen de middag eten we een keer bij het pizza-restaurant “Sal & Piementa”(ook aan de Avenue El Llano), waar we een heerlijke pizza krijgen. Ik bestelde een zogenaamde Calzone (dubbelgevouwen pizza) met tonijn en andere ingrediënten die behoorlijk groot is. Fred neemt een “gewone” pizza en krijgt een pizza die niet eens op het, toch al, grote bord past. Het is voor het eerst dat Fred zijn eten niet op krijgt en zelfs de helft laat staan. We vragen of de ober deze mee kan geven, wat geen blijkbaar heel normaal is. Het is natuurlijk niet zo slim van deze eigenaar dat hij de pizza’s zo groot maakt. Voor dezelfde prijs had hij ook een veel kleinere kunnen serveren. Hij is een dief van zijn eigen portemonnee op deze manier. Met een veel te volle buik rollen we de heuvel af naar de dinghy en dezelfde avond eten we de andere helft op.
Haven
Er bevindt zich een grote betonnen kade waar de grote veerboten aanleggen, wat wel erg jammer is, maar onvermijdelijk. Ze zorgen niet alleen voor grote golven, waardoor nog kleinere zeilbootjes behoorlijk liggen te rollen, maar ook voor de nodige geluidsoverlast. De generatoren van deze boten blijven de hele nacht draaien, waardoor je een permanent gebrom hoort. Op een dag komt er een nog grotere boot “Armas” de haven binnen gevaren. Hierbij vergeleken lijkt de veerboot van Fred Olsen een klein bootje. Met veel getoeter, kanonschoten en vuurwerk legt de boot aan. Beetje overdreven vinden we, maar later begrijpen we dat dit de eerste keer is dat Armas naar Valle Gran Rey toe kwam.
Het kleine haventje heeft gelukkig nog de authentieke sfeer met vele kleine gekleurde vissersbootjes die aan moorings en op de helling liggen. Er naast ligt een klein strandje met donker zwart zand. Bij het haventje is een restaurantje “Cofradia de Pescadores” waar de lokale bevolking komt eten. Dat is voor ons altijd een teken is dat het eten goed moet zijn en vaak ook niet zo duur! Je krijgt hier verse vis met salade en een flesje wijn voor een zeer goede prijs. We bestelde een klein voorgerechtje, maar dit bleek al zoveel te zijn dat we moeite hadden om ons hoofdgerecht op te eten. Je hebt hier een mooi uitzicht over het haventje en de baai waar alle zeilboten voor anker liggen.
Wat hebben we zoals gedaan
Uiteraard gaan we met de dinghy naar de kant om het dorpje te bekijken en boodschapjes te doen. De buitenboord motor hebben we op de Canarische eilanden nog niet gebruikt. Fred krijgt met heel veel moeite de motor aan, maar hij gaat net zo snel weer uit. We balen, want de BB-motor heeft in Las Palmas net een servicebeurt gehad. Dat wordt roeien naar de haven, maar gelukkig krijgen we op de terugweg een sleepje van onze Franse buren. Zij hebben een kleine dinghy, zeker de helft qua grootte dan die van ons, maar met wat moeite lukt het ze om ons naar de boot te slepen. De dag daarna gaat Fred maar zelf aan de slag om de carburator van de BB-motor schoon te maken. Even later liggen er allerlei onderdelen op de kuiptafel. Maar……………..het lukt. Alles is schoon en weer in elkaar gezet en hij loopt weer als een zonnetje. Wat ze nu aan servicebeurt hebben gedaan in Las Palmas blijft voor ons een raadsel. In het vervolg doen we het wel zelf!

Op één van de dagen gaan we naar het dorpje, leggen we naast de andere kleine bootjes op de helling. Bij onze terugkomst zie ik een rog, van zeker één meter groot, langzaam door het water glijden. Fantastisch gezicht! Verder hebben we bij onze ankerplaats niet zoveel vissen gezien, hoewel ze er wel moeten zijn. Ook in deze baai geven we toe aan onze luiheid, beetje zwemmen, Paddleboarden en lezen. Om ons heen varen af en toe wat kanovaarders en soms zien we een toeristische glazen bodem boot voorbij komen.

Ontmoetingen
Er liggen een aantal boten in de baai, waaronder een stel Nederlanders, Fransen en Duitsers. We ontmoeten een leuk jong stel, Hans en Roos van de SY Vagebond. Zij zijn dit jaar vertrokken uit Nederland om de wereld te verkennen. Wanneer ze langsvaren met hun dinghy houden ze bij onze boot even stil en maken een praatje. Niet veel later komen ze aan boord en worden de nodige ervaringen uitgewisseld. Altijd gezellig om andere zeilers te ontmoeten. De volgende dag gaan zij een dagje op stap met de bus om te gaan wandelen over het mooie eiland. We krijgen een WhatsApp of we hun boot in de gaten willen houden i.v.m. de misschien toenemende wind. Uiteraard is dit geen probleem, zoiets is heel gebruikelijk onder zeilers. Gelukkig verloopt de dag zonder problemen en bij hun terugkomst gaan we nog even bij hun een borreltje doen. We gaan allebei naar het volgende eiland La Palma, maar zij gaan naar een andere haven toe. Wellicht komen we elkaar nog wel een keer tegen, we houden contact via WhatsApp.

Anker
Het water is helder, waardoor we goed kunnen zien dat ons anker op zijn kantje ligt. We hebben 50 meter ketting uit, voldoende afstand tussen de kant en andere boten. Maar er zijn altijd boten, Franse zijn hier erg goed in, die boven op je lip voor anker gaan. Maar ditmaal is het een klein Duits bootje die, naar onze mening, veel te dichtbij gaat liggen. We houden de boel goed in de gaten, zeker wanneer de wind draait en we geheel om ons anker heen draaien. Met mijn Paddleboard roei ik regelmatig even langs ons anker bolletje om te controleren hoe het anker ligt. Normaal gesproken ligt dit bolletje zichtbaar op het water, maar deze keer is hij net onder het wateroppervlak verdwenen. Op een nacht zijn we hem zelfs helemaal kwijt en later blijkt dat hij onder onze boot verdwenen is en klem zit bij ons roer. Fred duikt het water in en snijdt het touw door met een mes.

Terugblik

We blikken even terug op de afgelopen 1 ½ jaar, sinds ons vertrek op 9 mei 2016
We zijn nu 662 dagen onderweg
Hebben 3 landen en 2 continenten bezocht
10 eilanden aangedaan
1 Oceaan bevaren
3029 Zeemijl afgelegd
429 uur op de motor gevaren
9x een auto gehuurd
4000 km gereden met een huurauto
24 havens bezocht
29x voor anker gegaan
5x aan een mooring gelegen
1x op de kant gestaan met onze boot
Kit heeft 1x gezwommen, al was dit niet geheel vrijwillig
1x terug naar Nederland (alleen Caroline)
Engels, Spaans, Portugees, Arabisch en Franse talen geprobeerd te spreken.
Nederlandse, Belgische, Duitse, Ierse, Engelse zeilers leren kennen
4 Nederlanders die in het buitenland wonen ontmoet

De hoogte punten in vogelvlucht van Fred:
Aankomst in Gijon, dat was de eerste grote stap van onze wereldreis.
In Portimão aankomen met de boot i.p.v. met het vliegtuig.
Het vieren van mijn 60e zestigste verjaardag zonder familie en vrienden en dan toch zo verrast worden met leuke kaarten en cadeautjes.
Verblijven in Marokko zonder me een toerist te voelen.
Andere culturen en landen ontdekken.
Lange overtochten zeilen.

De hoogte punten in vogelvlucht van Caroline:
Het oversteken, nachten doorzeilen en genieten van de heldere sterrenhemel.
Dolfijnen en bijzondere vissen.
Andere culturen, landen ontdekken en de autoritten.
Bijzondere ontmoetingen met Nederlandse Wereldvrouwen die in Marokko wonen.
Zeilers die goede vrienden zijn geworden.
Weekje terug naar Nederland om familie en vrienden te bezoeken.
Mijn oudste zoon Steven, Mylène en kleindochter Bobby ontmoeten op Tenerife en samen 10 dagen doorbrengen.
Verjaardag, Kerst en O&N vieren in het buitenland, dat blijft apart.

Wat missen we?
Natuurlijk onze familie en vrienden. Het contact wordt wel degelijk anders, maar gelukkig maken we veelvuldig gebruik van de sociale media, zoals WhatsApp, Skype en Facebook. Ik mis het knuffelen, lekker even vasthouden zonder iets te hoeven zeggen van familie en vrienden. Mijn kinderen en kleindochter Bobby, die nu zo snel opgroeit. Het “bakkie koffie” doen samen met mijn beste vriendin Anneke. Lekker op stap met mijn aller oudste vriendin Ludmilla, die meer een soort zus van mij is. Dan natuurlijk de geijkte dingen op eet gebied zoals: hagelslag, drop, moorkop of Tom Poes, broodje kroket, nasi met saté saus en zo kan ik nog wel even doorgaan. Maar nu spreek ik alleen voor mijzelf, want Fred mist al deze materiële dingen op eet gebied allemaal niet zo erg. Zolang hij maar ergens Whisky kan kopen is het al gauw goed.

Ons leven is echt veranderd
We doen zoveel nieuwe ervaringen op en raken ook steeds meer op elkaar ingespeeld. We zijn als een geolied stel samen. Natuurlijk heeft een ieder zo zijn eigen kwaliteiten en taken aan boord, maar toch doen we veel samen. We lopen allebei dag- en nachtwachten, bepalen samen waar en wanneer we ergens heen gaan, zetten de routes uit, halen weerkaarten binnen en verdiepen ons in het land of plaats waar we heen gaan. Degene die wacht heeft is de kapitein en maakt in eerste instantie de beslissingen, maar er is altijd ruimte voor overleg in geval van twijfel. Uiteraard zitten er ook wel eens dingen tegen, maar ook daar komen we altijd wel weer uit. We zitten nu eenmaal in het zelfde “schuitje”! We voelen elkaar steeds meer aan en zoeken samen naar oplossingen voor eventuele problemen die zich voordoen. We zijn aan elkaar gewaagd en het houdt ons scherp!

Natuurlijk is niet alleen de omgeving waarin we wonen veranderd. We genieten van de lekkere buitentemperatuur, warmer zeewater en de fantastische uitzichten die elke keer weer anders zijn. Ander eten, drinken, culturen en mensen die we ontmoeten, zowel zeilers als de lokale bevolking. We komen zonderlinge bootjes tegen met excentrieke zeilers aan boord, kortom mensen van allerlei pluimage. Misschien worden wij na een paar jaar over de wereldzeeën rond gevaren te hebben ook wel als “excentriekelingen” bestempeld. We voelen ons in ieder geval al een beetje “zee zigeuners”. We mogen dan, in sommige ogen, leven op/in een “beperkte” ruimte, maar wij hebben de hele zee tot  “achtertuin” en wie kan dat zeggen. De tochten naar nieuwe plekken, de rust op zee (als het niet stormt) daar voelen we ons wel bij.

Terugkijkend op de afgelopen 1 ½ jaar kunnen we niet anders zeggen dat ons vertrek een hele goede beslissing is geweest. We voelen ons goed, zijn erg gelukkig samen en ook Kit heeft het reuze naar zijn zin op de Pegasus. Kortom deze manier van leven bevalt ons uitstekend!

Haakprojecten

Vlak voor ons vertrek ben ik weer begonnen met haken en heb ondertussen alweer een paar projectjes gemaakt. Het is een leuke bezigheid voor onderweg sinds ons vertrek uit Nederland. Zo heb ik een aantal familieleden en vrienden blij gemaakt met mijn eigen gemaakte producten. Meestal maak ik gebruik van een bestaand patroon die ik soms aanpas naar mijn eigen inzicht.

Mijn laatste project was toch wel één van mijn favorieten! Een Pippi Langkous pop haken voor de 2e verjaardag van mijn kleindochter Bobby. Ik vond een tweetal patronen en heb deze gebruikt als basis voor deze pop en verder mijn creativiteit erop losgelaten. Heel vaak heb ik stukken weer uitgehaald omdat ik niet tevreden was met het resultaat. Hoezo perfectionistisch? Natuurlijk moet het perfect zijn, het is tenslotte voor mijn kleindochter! Het moest een pop worden die ze aan- en uit kan kleden. Ik heb zoveel mogelijk details aangebracht, want daar letten kinderen van deze leeftijd op, zoals oortjes, neusje en een naveltje. Rode laarsjes omdat ze die zelf ook heeft en extra kleertjes, rugzak en natuurlijk ook het aapje meneer Nilsson. Het was nog een hele klus, want het moest af zijn voor haar verjaardag en dan ook nog opgestuurd worden. Op 8 oktober 2017 is mijn kleindochter 2 jaar geworden, maar jammer genoeg was het pakketje met de pop nog niet binnen, het  kwam ietsje later. Gelukkig maakt dat op deze leeftijd nog niet zoveel uit. Het was een groot project en heeft enige maanden geduurd voordat de pop klaar was, maar het resultaat mag er zijn (al zeg ik het zelf). Ik heb het met heel veel plezier en liefde gedaan en hoop dat Bobby hier nog jaren plezier van zal hebben.
Hieronder het resultaat van Pippi Langkous. en nog een paar andere haakprojecten die ik de afgelopen jaren heb gemaakt.
Zo zie je maar weer, we zijn niet alleen maar met zeilen bezig!

En nog een paar andere haakprojecten die ik de afgelopen jaren heb gemaakt.

 

 

 

Rondtoer over la Gomera

2017-10-12
Auto gehuurd
Op woensdag proberen we een auto te huren om de volgende dag het eiland te verkennen. Bij het eerste verhuurbedrijf krijgen we te horen dat er geen enkele auto meer te huur is. Het is blijkt morgen weer eens een feestdag te zijn. Het is ons opgevallen dat ze hier in Spanje veel meer feestdagen hebben dan in Nederland, het lijkt wel of ze alles aangrijpen om iets te vieren om maar een vrije dag te hebben. Er wordt verteld dat veel mensen een lang weekend vrij nemen om de eilanden te bezoeken. Het valt inderdaad nog niet me, maar na een aantal verhuur bedrijven bezocht te hebben, lukt het ons toch om voor de volgende dag een auto te huren. Bij PAE Rentacar hebben ze nog één auto beschikbaar. Voor één dag betalen we € 29,00 inclusief volle tank en verzekering, wat een schappelijke prijs is. Volgens andere zeilers en de informatie gidsen zijn er een aantal plaatsen die we beslist moeten gaan bekijken. We hebben van te voren een route uitgezet om zoveel mogelijk op één dag te kunnen zien. Het eiland is niet zo groot, dus dat moet wel lukken. We slaan een aantal dingen over omdat we daar met de boot nog in de buurt komen.
Route:
San Sebastián – Hermigua – Agulo – Mirador de Abrante – Vallehermoso – Arure – Mirador Ermita del Santo – Las Hayas – Chipude – Mirador de Igualero – Mirador Risquillos de Corgo – La Guna Grande – Mirador Los Roques – San Sebastián – Chejelipes, Stuwmeer – San Sebastián

We halen de auto om 9:00 uur op en krijgen een kleine fel rode Skoda mee. Met dit rode gevaarte gaan we op pad en rijden richting het noorden over de zogenaamde snelweg GM-1. Dit is een goed geasfalteerde weg met verscheidene tunnels door de bergen heen. Het is een mooie dag en de omgeving wordt steeds groener. De eerste plaats is Hermigua, die bekend staat om de vele bananenplantages. Ze zijn er wel, maar niet zo overweldigend als die we in Marokko hebben gezien. Het plaatsje zelf ziet er nogal doods uit! We hadden verwacht dat het veel drukker zou zijn omdat het een feestdag is. Maar dat valt tegen. Na dit dorp hebben we een prachtig uitzicht over de oceaan en zicht op het zwarte strand van Santa Catalina met een natuurlijk gevormde zwembaden. Er staan 4 gigantische rotsen in zee (althans dat lijkt zo), het zijn echter de laatste overblijfselen zijn van een havenfaciliteit uit de vorige eeuw, toen men nog de bananen exporteerden via de zee. We hebben wel zin in een kopje koffie, maar we komen weinig zaakjes tegen die open zijn, wel raar op een feestdag. In Nederland gaat iedereen op stap en zijn juist dan alle restaurants e.d. open, maar hier gaat altijd alles anders.

We gaan naar het volgende stadje Agula wat omschreven wordt als “de bonbon van La Gomera” met één van de best bewaarde historische centrum. Charmant dorpje met smalle geplaveide straatjes, mooie kerkje en grote bomen, waarvan de huizen goed verzorgd en hersteld zijn.

We rijden door de smalle straatjes met ons kleine rode monster (toch fijn een kleine auto) maar nergens een plekje te bekennen waar we iets kunnen drinken en ook hier is het uitgestorven. Dan maar door naar ons volgende punt, Mirador de Abrante, een uitkijkpunt met een glazenuitbouw met zicht over de oceaan, wellicht dat we daar wel iets kunnen drinken. Bij het plaatsje Las Rosas slaan we af en de weg wordt al wat smaller, maar nog steeds goed te doen. We worden omringd door grote groene naaldbomen waar tussendoor nog duidelijk de tekenen van de grote bosbrand te zien zijn die er op La Gomera geheerst heeft in 2012. Er is toen heel veel bos verloren gegaan omdat men niet goed voorbereid was om een brand met een dergelijke omvang te bestrijden. Op een hoogte van meer dan 600 meter komen we bij het uitkijkpunt met een glazen vloer. Het is wel een beetje eng om hier overheen te lopen, maar het uitzicht is fantastisch. Beneden ons ligt het dorpje Agula, waar we net door heen gereden zijn. Het restaurant is open, maar we krijgen te horen dat de elektriciteit is uitgevallen en we geen koffie kunnen krijgen. Het zit ons echt niet mee, dan maar verder.

We moeten dezelfde weg een heel stuk terug rijden, voordat we weer op de GM-1 zijn en daar vinden we een wegrestaurantje dat wel open is en kunnen we eindelijk koffie drinken. We kopen meteen een zakje met plaatselijke limoenkoekjes voor onderweg. Dan ineens trekken er dikke wolken over de weg die in de valleien blijven hangen, lijkt alsof we in de mist terecht komen. Op de achtergrond zien we de bergen met grote rotspartijen, terrassen met wijnranken en kleine dorpjes.
Onze volgende stop is Vallehermoso  een dorpje in een vallei met dadelpalmen waaruit palmhoning wordt gewonnen. Af en toe een fel gekleurd blauw huis er tussen geeft het een interessant beeld. Op het pleintje staat een grote houten vogel (kunstwerk) onder dadelpalmen met bankjes waar ouderen hun dagelijkse praatje hebben. De wegwijzer borden geven aan dat de afstanden niet zo groot zijn hier. We lopen een beetje rond, maar ook dit stadje vinden we niet echt bijzonder.
We vervolgen de weg langs grote cactussen met kleurige vruchten, dadelpalmen met grote trossen oranje vruchten, valleien met verlaten huisjes, kleine kerkjes en de bekende drakenbomen.


Bij Arure is een uitkijkpunt in een restaurant gebouwd door de bekende César Manrique, waarvan we op Lanzarote al veel hebben kunnen bewonderen. Het uitzicht is prachtig, maar helaas is ook dit restaurant weer dicht. We blijven ons verbazen.
Wanneer het bijna tijd is om te lunchen treffen we in het bergdorp Las Hayas een restaurantje aan, La Montaña van Doña Efigenia. Er is geen menukaart, iedereen krijgt hier gewoon wat de pot schaft. De eigenaresse komt ons bedienen en schept zelfs onze borden op. Het is een vegetarische maaltijd op basis van wat haar land opbrengt. Gofio, puree van geroosterd maïsmeel, en almogrote, een dip van zachte geitenkaas met rode peper en knoflook en een grote kom met allerlei groenten. We genieten van deze heerlijke, typische maaltijd van Gomera. We kopen nog een potje eigen gemaakte cactus jam bij haar en maak een foto van haar fleurige binnen tuintje. Zo komen we vandaag toch op leuke bijzondere plekken.
We vervolgende de weg naar Chipude die langs het parc National de Garajonay loopt en zien in de verte al de Fortaleza de Chipude (Tafelberg) liggen. Deze geërodeerde vulkanische berg is te beklimmen in een wandeling van drie uur, maar dat slaan we maar over, zo sportief zijn we ook weer niet! Bij Mirador de Igualero komen we op een grote parkeerplaats uit met een klein kerkje, welke helaas gesloten is. Ik hou er van om even binnen te kijken in kleine kerkjes, maar helaas is ook deze gesloten. We hebben hier werkelijk een spectaculair uitzicht over een groot deel van het eiland. Ook hier kun je nog duidelijk zien wat de verwoestende brand in 2012 heeft aangericht.
Het volgende uitkijk punt is Mirador Risquillos de Corgo, hier bevinden zich ook weer verschillende wandelroutes. Wij gaan verder naar La laguna Grande in het nationaal park, waar zich een informatiecentrum bevindt over het gebied. Ook hier zijn diverse wandelroutes uitgezet en wordt er met bordjes langs de paden uitleg geven over dit gebied. We wandelen door dit unieke bos waar al eeuwen lang een uitzonderlijk klimaat heerst, met groene bomen bedekt met mos en mooie varens. Onder een dak van groene takken door, waar af en toe zonnestralen doorheen schijnen en je waant je in het land van ondeugende gnomen en elfen. Natuurlijk lopen de voetpaden omhoog en dat valt in deze tropisch vochtige sferen soms niet mee. Waar is onze conditie? Het is zeker de moeite waard om hier heen te gaan.
We vervolgen onze weg naar het uitkijkpunt Los Roques, die ook wel de “vijf bewakers” genoemd worden omdat ze de ingang van het park bewaken. Deze rotsen zijn echt enorm, ontstaan uit Magna die nooit aan de oppervlakte kwam en later zichtbaar werden door erosie. Ze zijn onderdeel van het biosfeer reservaat van UNESCO. Een adembenemend uitzicht hebben we hier weer.
We rijden verder totdat we ergens wat kunnen drinken en uitzicht hebben op een vallei die voornamelijk bestaat uit terrasvormige akkers waar nu alleen nog maar dadelpalmen staan. Op weg naar San Sebastián maak ik een mooie foto van de stad en haven.
Wanneer we er bijna zijn besluiten we om nog even door te rijden naar het stuwmeer bij het plaatsje Chejelipes in het noordwesten. Een kleine weg die slingerend naar boven gaat langs “ingepakte” bananen plantages (om de bananen te beschermen tegen wind en ongedierte). Dan komen we uit bij een groot stuwmeer en omdat we wel eens willen weten hoeveel water zich achter deze gigantisch muur bevindt, rijden we nog een stukje verder. Het is werkelijk overweldigend! Een minuscuul kleine plas water, waar een eigen leven is ontstaan door gebrek aan water. Groen van de algen, vol met eenden en ander gevogelte, dat is nu de “voorraad” water achter de muur. Het moet wel heel erg lang geleden zijn geweest dat het geregend heeft.

Dan is het tijd om terug naar de boot te gaan, douchen en daarna lekker uit eten om deze dag af te sluiten.
Terug kijkend op deze dag kunnen we niet anders concluderen dat het een mooi rustig eiland is en wanneer je van wandelen houdt dan kun je hier zeker je hart ophalen. We hebben erg weinig dieren gezien onderweg, een enkele geit en dat was het dan. De dorpjes vonden wij nu niet veel bijzonders maar daarentegen waren de uitzichten indrukwekkend en zeker de moeite waard.

San Miguel, Tenerife – San Sebastian, La Gomera

2017-10-08 San Miguel, Tenerife – San Sebastian, La Gomera
Vandaag vertrekken we naar La Gomera, een eiland wat we nog niet eerder bezocht hebben. Voorlopig nemen we even afscheid van onze Duitse vrienden, Nick en Anne. Ze helpen met de lijnen bij het vertrek, zwaaien nog even en dan verlaten we de haven van San Miguel. Het is ongeveer 30 zeemijl naar La Gomera en bij ons vertrek staat er totaal geen wind. Het is een aangename dag varen met een lekker zonnetje. Onderweg komen we een “Piratenboot” tegen die dolfijnen aan het spotten is. Dan zien ook wij twee grote dolfijnen en dat blijft een prachtig gezicht, maar helaas alweer geen walvis te zien.
We hebben zoveel verhalen van andere zeilers gehoord die onderweg walvissen hebben gezien dat ik nu toch wel een beetje jaloers wordt. Maar goed wie weet, we hebben nog een lange weg voor de boeg. We varen op de motor en gebruiken de stuurautomaat en om toch een beetje nuttig bezig te zijn onderweg ontdoe ik een aantal RVS buizen van de bimini van roest. RVS roest niet wordt er dan gezegd, maar iedere zeiler die op zee zeilt weet dat dit een fabeltje is, uiteindelijk wordt alles roestig. Het zoute zee water is funest voor je boot en daarom is het belangrijk dat je regelmatig je boot afspoelt en het rvs oppoetst. We hadden dit al een poosje niet gedaan en het was hard nodig! Het ziet er meteen al een stuk beter uit!
In de buurt van La Gomera trekt de wind weer een beetje aan tot 20 knopen en we gaan over tot met de hand sturen. Ik vind het altijd leuk om met de hand te sturen en zo de golven goed te pakken. Het is net surfen! Wanneer we het mooie eiland naderen zwakt dit weer af. In de pilot staat hoe je de haven moet benaderen, door de gele boeien te volgen. Een grote patser motorboot wil ons nog even inhalen voordat we de havenkom binnen varen. We moeten de havenmeester een aantal keren oproepen voordat hij reageert en eindelijk zien we hem zwaaien bij één van de steigers. Samen met de Zwitserse buren helpt hij ons aan te leggen.
Dan zien we ineens een bekende boot liggen, de “Seagull” van Wim en Marjorie die we in Las Palmas hebben leren kennen. Vanaf hun boot roepen ze ons al toe dat ze hier al twee weken liggen met technische pech en medische problemen. Zodra we gesetteld zijn komen ze even aan boord om te vertellen hoeveel pech ze hebben gehad. We besluiten diezelfde avond om samen uit eten te gaan, maar eerst gaan we naar het havenkantoor, dat vanaf 16:00 uur weer open is. Het is zondag en er blijkt niemand op kantoor te zijn wanneer we daar aankomen, dus wachten we even op het bankje voor het kantoor. De toegang van de steigers zijn afgesloten met een groot hek en hiervoor heb je een pasje nodig. Onze Zwitserse buren lopen net langs en bieden ons hun 2e pasje aan, zo kunnen we in ieder geval even douchen en de steiger weer op. We gaan de volgende dag wel naar het havenkantoor voor een eigen pasje en de papieren. S ’avonds gaan we met Wim en Marjorie uit eten bij het restaurant El Pajar (Calle de Ruiz de Padrón 26) met een vriendelijke bediening en goed eten. Op weg naar de boot drinken we nog een glaasje bij Bar Cafe Ambigú (Plaza las Américas 10) gezellig terras, goede bediening en lekkere drankjes. Bovendien hebben we hier Wifi wat ook nooit weg is.
La Gomera
Is het op één na kleinste bewoonde vulkanisch eiland van de Canarische Eilanden en heeft nog geen oppervlakte van 369,8 km2. Om het te vergelijken met de Nederlandse eilanden, het is groter dan Vlieland en kleiner dan Texel. Het eiland is cirkelvormig, ongeveer 24 km in doorsnee en het hoogste punt is de bergtop Garajonay met 1487 meter, ligt in het gelijknamige National Parc in het midden en noorden van het eiland. Het werd in 1981 uitgeroepen tot nationaal park en werd in 1986 op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO geplaatst. Het is een echt natuur eiland en er zijn meer dan 650 km wandelpaden. Er zijn diepe ravijnen, Barrancos, die o.a. bekleed zijn met laurierbomen, Laurisilva. Vele terrasvormige akkers met dadelpalmen. Het is niet een echt toeristisch eiland, men komt hier vooral voor de natuur. Anders dan de meeste andere eilanden is La Gomera altijd een agrarisch eiland gebleven en hebben industrie en toerisme zich hier niet of nauwelijks ontwikkeld. De huidige bewoners zijn nog altijd grotendeels boeren en het leven op La Gomera is zeer traditioneel en kent vele oude gebruiken.De Gomeranen hebben een unieke manier om over de brede valleien te communiceren met een wonderlijk soort gefloten spraak genaamd Silbo. Het geluid wordt gedeeltelijk gebruikt ter vervanging van woorden. Er zijn enkele ouderen die de taal nog beheersen, maar de jongere generatie ‘spreekt’ haar niet meer. Deze werd ontwikkeld door de oorspronkelijke bewoners van het eiland, de Guanchen, werd overgenomen door de Spaanse kolonisten in de 16e eeuw en overleefde het uitsterven van de Guanchen. Toen vroeg in de 21e eeuw deze unieke wijze van communiceren op het punt stond te verdwijnen, besloot het lokale bestuur er een verplicht schoolvak van te maken. Silbo is nu uitgeroepen tot immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid door de UNESCO. Af en toe horen we nog iemand fluiten, maar dat is zeldzaam.

San Sebastián
De hoofdstad van het eiland heeft een historisch centrum met schaduwrijke pleinen en kleurrijke gebouwen variërend van roodbruin naar geel. Men teert hier nog altijd op de drie keer dat Christopher Columbus hier is geweest op weg naar de Nieuwe Wereld. De Iglesia de la Virgen de la Asuncion is de kerk waar Columbus gebeden zou hebben om zijn reis veilig te laten verlopen. Ik ga even binnen kijken en Fred wacht gelaten op mijn terugkomst, hij heeft niets met kerkjes. Ik laat even de stilte op me inwerken. In Casa de Colon heeft Colombus overnacht tijdens zijn bezoeken aan La Gomera. In het parque de la Torro del Condo bevindt zich de 16 meter hoge gelijknamig toren, een 15e-eeuwse vesting. Het is één van de weinige in originele staat bewaarde gebouwen, maar naar ons idee niet echt bijzonder. Het park werd gerenoveerd en had op 9 oktober dit jaar klaar moeten zijn, maar ja met al die feestdagen die ze hier hebben kan het natuurlijk ook niet anders dat dit nog lang niet zover is. In de stad heerst over het algemeen een relaxte sfeer, de meeste mensen zijn open en vriendelijk er is weinig sprake van haastig gedoe zoals op de andere eilanden.

Op Plaza de la Constitucion is het goed vertoeven onder de gigantische hoge laurierbomen. Het zijn echt prachtige bomen, maar als je goed kijkt, zie je dat deze tegenwoordig onderdeel zijn geworden van de huidige tijd waarin we leven.
Hier vlakbij zit een klein cafeetje/eettentje, Dulceria Oscar, waar je heel gezellig tussen de veelal lokale mensen kunt genieten van een kopje koffie of een lichte maaltijd. De ober doet vreselijk zijn best om zich verstaanbaar te maken in het Engels en past het menu aan naar onze wens omdat ik geen wit brood kan eten. We gaan hier een aantal keren terug om in de middag te genieten van een groot koel glas bier.  Fred houdt het dan bij een groot glas gewoon bier, maar ik geef de voorkeur aan een Clara, dat is bier vermengd met limoen. Dit is erg lekker en heeft een fris smaakje! Wandelend door de straten en steegjes krijg je een aardig beeld van het dagelijks leven van de eilandbewoners. Plaza de Las Americas, dat achter de haven ligt is de ontmoetingsplaats bij uitstek. In de ochtenduren is het hier nog gezellig druk, maar hoe verder de dag vordert hoe rustiger het wordt. Pas laat op de avond lopen de terrassen en cafés weer vol. Er zijn verschillende restaurants en bars met zeer uiteenlopende prijzen. Met een beetje zoeken vindt je vanzelf de kleine en niet al te duren eetgelegenheden. San Sebastian moet het vooral hebben van de toeristen die hier aankomen met de grote Ferry’s, zoals van Fred Olsen. Op maandag lopen we door de stad en vinden het uitgestorven, veel winkels zijn dicht en weinig volk op straat. Wanneer we koffie drinken op een terrasje vraag ik de ober waarom er zoveel winkels dicht zijn. Zijn uitleg is simpel. In het weekend komen er veel meer toeristen en dan zijn ze open en maken lange dagen, dus hebben ze maandag echt nodig om uit te rusten!
Vanaf de terminal van de Ferry’s loop je langs de haven over een boulevard met mooie groene gesnoeide bomen. Wij kennen ze als kamerplant in Nederland, hier zijn ze uitgegroeid tot bomen. Wanneer je onder het tunneltje doorgaat aan de noordoost kant van de haven, tref je het Castillo Del Buen Paso, het Monumento de la Antorcha Olímpica en nog een strandje. Het andere strand ligt vlak achter het havenkantoor bij het centrum. Beide zijn niet overdreven groot en hebben zwart zand. Het is een gezellig stadje en niet te groot, kortom aangenaam vertoeven hier.. Beide zijn niet overdreven groot en hebben zwart zand. Het is een gezellig stadje en niet te groot, kortom aangenaam vertoeven hier.De haven
Om de haven aan te lopen is het wel te adviseren om de gele boeien route te volgen omdat er met regelmaat zeer grote Ferry’s en cruiseboten naar deze haven komen. De haven ligt op een steenworp afstand van het centrum. Je treft hier je plaatselijke bootjes, zeilboten die vanaf hier de oversteek naar Kaap Verdië of de Carieb maken en erg veel charterboten aan. Met deze laatste zijn wij dan niet zo blij omdat veel van deze mensen het weinig interesseert wanneer er iets fout gaat met de boot. Zo zien we met vaste regelmaat charter boten binnen komen en bij het aanleggen andere boten raken. Ze zijn soms bemand met 6 tot 8 personen en niet eens instaat om rustig aan te leggen met geen wind. Het is leuk om naar dat geklungel te kijken, zolang het niet in de buurt van onze boot is. Er is een grote doorstroom van boten in deze haven wat het daardoor ook drukker maakt. Het toiletgebouw ziet er schoon en zeer netjes uit. Er zijn wasmachines aanwezig en het havenpersoneel is vriendelijk en behulpzaam. De kosten zijn gemiddeld, ongeveer € 25,00 per dag. Jammer genoeg zien we ook hier weer boten aan die verlaten en vervuild achter gelaten zijn, wat voor een trieste aanblik zorgt. Vanwege de grote Ferry’s, cruiseboten en de werf is het niet echt een rustige haven te noemen.

Kit
Die verlegd zijn grenzen bij elke nieuwe haven. De eerste paar dagen nog enigszins op zijn hoede, maar daarna springt hij met gemak af en op de boot. Op een dag komt er een boot aan met een grote hond aan boord. Kit kijkt zijn ogen uit, maar blijft wel veilig aan boord. Ze houden elkaar goed in de gaten en zitten elkaar op gepaste afstand aan te staren. Nee, Kit die verveeld zich niet. En wanneer er dan ook nog eens mensen langs lopen die hem alle aandacht geven, is het helemaal goed. Op een avond is het tijd om de boel af te sluiten en Kit binnen te halen. Hij zit op de punt van de boot uit te kijken wanneer er een andere kat over de steiger loopt. Even is het een soort van pat stelling, wie doet wat het eerst, maar dan neem Kit een enorme sprong en rent achter die andere kat aan. Dit is nu duidelijk zijn terrein geworden en de kat wordt de hele steiger afgejaagd. Het kost ons nog enige moeite om Kit weer aan boord te krijgen. Kit mag dan een gecastreerde kater zijn, maar lui en vadsig zal hij op deze manier nooit worden! Het is een grote lenige gespierde kat.

Praktische dingen
Er zijn een aantal kleine supermarkten, waarvan de grootste supermarkt Tu Trébol gevestigd is aan de Av. de Colón 28, vlakbij het busstation en beneden bij de markthal. Hier zit overigens ook een kleine bakker die goed brood heeft.
Vlakbij de haven is een Centro Médico Gomermedi gevestigd (Paseo Fred Olsen 1), waar je vrijwel direct geholpen wordt. We gaan hier naar toe omdat ik al een poosje last heb van één van mijn oren. Een zeer vriendelijke arts helpt ons en gelukkig is niets ernstig aan de hand. Tevens schrijft hij met gemak een recept uit voor Diazepam (middel om o.a. beter te kunnen slapen), wat we graag in de boordapotheek wilden hebben. Het verkrijgen van medicatie gaat hier wel erg gemakkelijk, veel kun je zonder recept gewoon bij de apotheek halen en de bedragen zijn niet de moeite waard. We vullen de boordapotheek nog aan met pillen bij hartklachten (deze ontbraken nog) en ook dit is geen probleem.
Een auto huren kun je op verschillende plekken, o.a. in het gebouw (met de puntdaken) in het verlengde van de aankomst van de Grote Fred Olson boten.
Uiteraard zijn hier ook weer de nodige Chinese winkeltjes te vinden en één daarvan heet Bazar Oriental (in de Calle Real). Deze winkel lijkt aan de buitenkant erg klein maar zodra je het pand betreedt waan je je in een soort doolhof van gangpaadjes tussen de veel te volle schappen. In sommige hoekjes van het pand kun je naar boven en naar beneden toe. Het is even zoeken en soms ook niet van goede kwaliteit, maar meestal vindt je hier wel wat in andere winkels niet vinden kunt.
Wat hebben we zoal verder gedaan
Fred heeft een aantal dingen van de motor gecontroleerd, zoals de olie van de keerkoppeling.
Nog een aantal ringen in de zonnetent erbij gemaakt en een aantal langere touwtjes, voor het vastmaken aan de railing, afgebrand om de tent beter vast te kunnen zetten.
Boot afgespoeld, wasjes gedraaid en nog meer RVS schoongemaakt.
Fred heeft beetje gewerkt en helpt Wim van de “Seagull” met pc perikelen. Ik ga verder met administratie en ons blog.
Naar de apotheek geweest om onze boordapotheek aan te vullen met medicatie, wanneer iemand last krijgt van zijn hart, dit ontbrak nog. We willen ook wat extra Diazepam hebben om makkelijker in slaap te komen en te ontspannen, maar hiervoor moeten we eerst een receptje halen. Bij de medische post bij de haven krijgen we dit met gemak
Fred komt bij het toiletgebouw wanneer een dame aan hem vraagt hoe ze toegang kan krijgen tot het toilet. Met het pasje dat je op het havenkantoor krijgt als je in de haven ligt zegt Fred. Ze heeft geen pasje, maar ze is wel met een boot, die grote grijze zegt ze en wijst vervolgens naar een super grote grijze Duitse cruise boot die in de haven aangemeerd is. Het moet niet gekker worden!We hebben één dag een auto gehuurd om het eiland te bekijken, zie volgend blog.