Auteur: fred_o3aa07aj

Alweer 2 ½ maand zijn we in Salé en we willen verder naar de volgende bestemming: Agadir. We zullen hier 4 dagen en 3 nachten over doen. Ik ben voldoende opgeknapt en de weersverwachting is gunstig om te vertrekken. De wind hebben we tegen en is niet veel, dat wordt op de motor varen. Langer willen we niet wachten.
Maandag 30-01-2017
Om 10:00 uur varen we naar de aanlegsteiger van de douane om uit te klaren. We leveren onze paspoorten en bootpapieren in en moeten ongeveer 30 minuten wachten voordat deze bekeken zijn en er een uitklaring stempel in onze paspoorten gezet zijn. De dame van de douane komt met 3 collega’s en een hond naar de boot toe en overhandigd ons de papieren. Ze vraagt of we het hekje even open willen maken zodat de hond aan boord kan komen. Fred geeft aan dat we een kat aan boord hebben en dat het hekje (met net) niet los kan. Voordat ze aan boord komen zal hij ook even de kat moeten vasthouden. Probleem! De hond kan zo niet aan boord, blijkbaar is het optillen van de hond geen optie. Wederom ontsnappen we aan de honden controle! De douane mensen komen wel aan boord en willen dat ik allerlei luikjes open maak en kussens van de salonbank optil. Ze kijken een beetje rond en dat is het dan, we kunnen vertrekken! Samen met een Duitse boot “Pretender” varen we achter het pilotbootje de rivier af. We zwaaien nog even naar enkele mensen die langs de rivier op de kade staan en om 12:00 uur varen het zeegat uit. Het is even goed opletten want de deining is hier behoorlijk groot. We zijn weer onderweg!
Het is een mooie zonnig dag met maar weinig wind, we varen op de motor met grootzeil en maken gebruik van de stuurautomaat. Aan het eind van de dag hebben weer een prachtige zonsondergang!

Dinsdag 31-01-2017
Rond 8:00 uur neemt de wind, die nog steeds van voren komt, zelfs toe tot meer dan 30 knopen. We moeten met de hand sturen. Een paar uur later gaat het ook nog eens regenen en worden de golven behoorlijk hoog. De neus van de boot duikt in de golven en het opspattende water zorgt ervoor dat we er niet droger op worden. In de middag hebben we eerst nog een beetje zon maar dan betrekt het alweer. Een slechte dag met regen en veel wind tegen.

Rond 23:00 uur is het droog en is de wind afgenomen tot 10 knopen. In de nacht ontstaan er weer donkere wolken.
Woensdag 01-02-2017
De hele dag is het vrijwel zonnig geweest met gemiddeld 5 knopen wind. We hangen onze natte zeilkleding lekker even te drogen in de zon. Op een gegeven moment zie ik op een afstand schuin voor ons een verandering in de golven ontstaan. Het lijkt of daar een grote groep vissen o.i.d. zwemt. Of zijn het dolfijnen? Nee, het moet echt iets groters zijn. Dan zie ik iets boven water uit komen, het is een grote groep walvissen. Ik gooi ons roer om en ontwijk de groep. Niet veel later zie ik ineens de diepte meter op 4 meter staan. Ze zwemmen blijkbaar ook onder ons door! Jammer dat ze niet even omhoog sprongen. De wind neemt in het begin van de avond even toe, maar al snel zakt deze weer terug naar 4 knopen. De nacht is goed en we hebben allebei een rustige wacht en kunnen daardoor weer een beetje beter slapen. Hoewel het geen volle maan is en daardoor niet super helder, kan ik toch intens genieten van de prachtige sterren hemel. Ook zie ik nog een vallende ster en doe toch maar weer een wens. Ik ben helemaal gelukkig!

Donderdag 02-02-2017
Donkere wolken en de wind komt van opzij. Motor gaat uit, Genua erbij en we kunnen weer lekker zeilen. In de ochtend probeer ik nog even wat te slapen en zodra ik in slaap gevallen ben, kruipt Kit lekker tegen me aan. Rond 12:00 uur komen we in de buurt van Agadir en nemen de kleine vissers bootjes toe. Op de radar kunnen we ze goed zien, gelukkig maar want ze verdwijnen geheel aan ons zicht in de hoge golven. Moedig hoor van deze vissers om met dit soort kleine bootjes zover de zee op te gaan. Om 14:00 uur is de wind afgenomen en rollen we de Genua in. Op de motor varen we Agadir binnen. Het haven personeel staat al naar ons te zwaaien waar we kunnen aanleggen. Ze maken met hand gebaren duidelijk dat ze graag willen dat we met de achterkant van de boot naar de steiger moeten liggen. Maar dat willen wij niet, we zijn nu eenmaal eigenwijs! We hebben een windvaan en geen zwemplateau aan de achterkant om deze te beschermen en ook willen we graag de zon in de kuip hebben. De man van de Marina wil toch wat we de boot omdraaien met als argument dat de vingersteigers niet sterk genoeg zouden zijn wanneer we zo blijven liggen. Onzin natuurlijk! Ik heb al snel door dat alle boten met de achterkant naar de steigers liggen, ze willen dit gewoon voor het mooie “plaatje”! Morgen kunnen we een ander plek krijgen, waar we wel zon in de kuip hebben, maar dan moeten we wel met de achterkant naar de steiger! We gaan toch maar akkoord. Om 15:00 uur liggen goed en wel aan de steiger. Naast ons ligt aan de ene kant een Zwitserse en aan de andere kant een Duitse boot. De politie komt Fred ophalen voor het invullen van het papierwerk. Dan komt de douane man vragen om het in – en uitklaringsbewijs van Salé en loopt met Fred mee terug naar de boot. We hebben, zoals jullie weten een aantal pakketjes ontvangen in Salé (zie vorige blogs) met goederen die hij toch graag even wil zien! Fred laat het gevraagde zien en de man druipt weer af. Op onze paspoorten moeten we nog even wachten.

Nu willen we eerst even lekker douchen en een ergens een hapje gaan eten. Wanneer we boven aan de steiger staan bij het hek, komt de man van de douane man aanlopen en overhandigd ons onze paspoorten. De havenmeester staat er ook bij en laat ons de plek nog even zien waar we morgen kunnen gaan liggen. We wandelen vervolgens naar de boulevard en vinden een restaurant “Havana” met uitzicht op het strand. We kunnen hier alcohol krijgen en doen ons te goed aan lekker eten en een flesje wijn. Na afloop vraagt Fred om een Irish Coffee, maar wat hij krijgt lijkt er op de verste verte niet op. Toch wel jammer, want hij had het wel verdiend! Terug op de boot nestelen we ons op de salonbank en kijken nog wat tv voordat we ons bedje inrollen. Morgen weer een dag.

Laatste weken
Het nieuwe jaar begint voor mij niet zo best. Waarschijnlijk heb ik in Chefchaouen, door de grote temperatuurverschil, kou gevat. Het begint met verkoudheid, flink hoesten en verhoging. Na meer dan een week de longen uit mijn lijf gehoest te hebben, kan ik niet anders constateren dat ik een longontsteking heb. Als ervaringsdeskundige herken ik de signalen en weet dat dit alleen met een antibioticakuur over zal gaan. Het duurt bij mij altijd langer dan bij een gemiddeld ander. Gelukkig hebben we de juiste medicatie aan boord (met dank aan onze huisarts) en kan ik hier meteen mee beginnen. Dit is dan ook één van de redenen dat we veel langer in Salé/ Rabat zijn gebleven dan we eigenlijk van plan waren. Het weer was redelijk fris, afwisselend zonnig en af en toe redelijk warm. De golven waren soms te hoog om Rabat te kunnen verlaten, waardoor we ook in deze periode geen kans zagen om een dagje te gaan varen met Aicha en Ayoub.

Afscheid van Aicha en Ayoub
We draaien nog een keertje een wasje bij Aicha en Ayoub, drinken thee en gaan ook een laatste keer met de familie Couscous eten! Ze komen nog een keertje aan boord en op dat moment geven wij hun enkele presentjes in de vorm van herinneringen. Daarna gaan we gezellig in de Medina ergens eten. De volgende dag worden we bij hun thuis verwacht voor de lunch en genieten dan van heerlijk gebakjes die Ayoub speciaal gehaald heeft! Samen een laatste keer lunchen en dan is het zover, we nemen nu echt afscheid! Omdat Ayoub mij niet wil aanraken vanwege zijn geloof, geeft hij een knuffel door via Aicha. We zijn heel blij dat we deze jonge mensen hebben mogen ontmoeten.

Andere zeilers
In de haven is er weer een Franse boot bij gekomen, maar toch blijft het verder rustig.
Petra en Martin van de “Bravelander” vertrekken eerdaags naar de Canarische eilanden, wellicht komen we ze daar nog tegen.

Kit
Die loopt dagelijks zijn ronde over het dek en tegenwoordig ook de steiger. Af en toe verdwijnt hij onder de stuurhoes van de buur boot, maar dat weten we gelukkig nu. Hij heeft zich snel aangepast aan het leven aan boord. Ook op de boot van Petra en Martin voelt hij zich al thuis en wipt zelfs even aan boord wanneer ze in de kuip zitten. Dit zal ook wel komen doordat we ze regelmatig zien en Petra hem eten heeft gegeven toe we een nachtje elders waren.

Overige
We doen nog wat boodschappen, verzamelen informatie over de volgende plaats in Marokko. We doen laatste handwasjes en ruimen de boot een beetje op. Natuurlijk moet onze maskotte FRITZ en Gonny het eendje (voor mijn kleindochter) nog op de foto vast gelegd worden.

Als hobby haak ik, meestal poppetjes of beesten van klein formaat en altijd voor andere mensen. We ontdekken een winkeltje in de Medina die haakwol verkoopt en niet veel later wandel ik met een zak vol wol het winkeltje uit. Voor nog geen 100 DH (€ 10,00) heb ik 14 bollen wol gekocht. Ik kan weer aan een volgend project beginnen!

Het is de hoogste tijd om weer verder te gaan. Zodra ik de golven het toe laten en ik me fit genoeg voel om te vertrekken, gaan we. In eerste instantie was het plan om naar Essaouira te varen en daarna naar Agadir, maar nu we besloten om rechtstreeks naar Agadir varen.

Van Kerst tot nieuwjaarsdag
Het is vreemde gewaarwording om dit jaar Kerst te vieren in een land als Marokko. Ver van familie, vrienden en de kerstsfeer in Nederland. Rabat is een moderne stad waar een beperkt aantal winkels een poging hebben gedaan om een kerstboom te plaatsen, maar dat is het dan. Echt gezellig is het niet, geen verlichte straten of leuke kerstmuziek. Gelukkig heb ik wat kerstversieringen meegenomen en ook wat lampjes om het aan boord wel gezellig te maken. Mede door wat extra gezellige kerstdingetjes die ik van een goede vriendin heb gekregen, hebben wij toch een kerstsfeertje weten te creëren aan boord. We hebben zelfs een mini nep boompje bij de supermarkt kunnen kopen die we buiten in de kuip zetten met enkele lampjes erin! De sfeer is er wel, maar het gevoel is toch anders. We besluiten om op 1e kerstdag toch maar een soort van kerstdiner in elkaar te flansen. Wat we de 2e kerstdag eten, dat zien we wel. We hebben voor de periode tussen Kerst en Oud & Nieuw een auto gehuurd om het land te gaan bekijken.

Op 1e kerstdag hebben we iets lekkers bij de koffie en s ’avonds wijden we onze Tajine in met het klaar maken van een overheerlijk konijn. Op de salontafel staan enkele kerstdecoraties, de kaarsjes branden en de kerstverlichting is aan. Tijdens het eten draaien we de kerst cd van Mila (met dank hiervoor)! Onze 1e Kerst samen aan boord in een vreemd land.

We willen heel graag ook iets zien van het binnenland van Marokko en hebben daarom een auto gehuurd voor 5 dagen. Deze wordt op 2e kerstdag naar de Marina gebracht. Een week eerder hebben we uitgezocht waar we het beste een auto kunnen huren. Omdat de tarieven van de Internationaal bekende bedrijven, zoals AVIS e.d. zoveel hoger zijn dan die van de plaatselijke verhuurbedrijven, hebben we besloten om in zee te gaan met een plaatselijk bedrijfje. We zijn naar het bedrijf YADOCH (www.HighWayCar-Rabat.com) in Rabat (16 Av. Fal Ould Oumeir, 2e etage) toegegaan en hebben één en ander afgesproken. Vanaf de 2e kerstdag hebben we dan een Peugeot 301 ter beschikking. Helaas zonder GPS, maar gelukkig beschikken we over een tablet en mobiel met GPS. Deze 2e kerstdag gebruiken we verder om naar de supermarkt te rijden zodat we weer een voorraad in kunnen slaan en rijden een beetje rond langs de kust van in Salé.
De komende dagen gaan we het achterland ontdekken. Onze buren, Petra en Martin zullen 1 nachtje op Kit passen wanneer bij in Chefchaouen een nachtje blijven slapen.

Dag 2, naar Fes
Afstand van ongeveer 210 km en ongeveer 2 ½ uur rijden. We nemen de snelweg A2, een tolweg, die er goed uitziet.

Onderweg zien we wederom vrachtwagens die wel erg hoog zijn opgestapeld en een groep fietsers die op de snelweg rijden! Levensgevaarlijk! Het landschap wisselt zich af, van vlak met struiken naar kale weilanden die overgaan in een mooi groen glooiend landschap waar koeien grazen. Ooit beschikten ze over een bijzonder irrigatiesysteem (betonnen goot op pootjes) van kilometers. Nu staan alleen de vervallen restanten nog langs de weg als een soort kunstwerk. Langzamerhand komen de bergen in zicht, sommige kaal met her en der een paar struiken, andere bestaan uit mooie groene lappendekens.

We naderen Fes en dat kun je meteen zien aan de afvalbergen die langs de weg liggen. Fes of Fez, is één van de vier Koningsteden van Marokko en heeft rond de 1 miljoen inwoners. De stad staat met dit aantal op de derde plaats na Casablanca en Marrakech, maar nog wel voor hoofdstad Rabat. Door de status van Koningsstad wordt de stad door een flink aantal toeristen jaarlijks bezocht. Voor de Marokkaan zelf is Fez de studentenstad van Marokko en staat bekend om de Karueein universiteit die er al sinds 859 staat. Natuurlijk het prachtige Koninklijk Paleis, Dar el-Makhzen, waar we helaas geen tijd meer voor hadden om het te bezoeken. Fes bestaat uit twee delen, een moderne deel met moderne winkelcentra, infrastructuur, onderwijsinstellingen, woningbouw en hotels en prachtige parken met gigantisch hoge palmbomen. We zien rijen met rode taxi’s staan, elke stad heeft namelijk weer zijn eigen kleur. Het tweede gedeelte van de stad bestaat uit de oude Medina. Hier geven wij de voorkeur aan om deze te bezoeken. Rond het middag uur komen we bij een parkeerplaats bij de Medina, waar een mannetje voor een paar DH op de auto let.

We wandelen richting de officiële toegangspoort “Bab Bou Jeloud” ook wel de blauwe poort genoemd, vanwege de mooie blauwe mozaïeken. Op een terrasje drinken we even iets voordat we de Medina ingaan. Het wemelt hier al van de toeristen en de gidsen bieden zich al snel aan om je rond te leiden. Wij hebben van te voren een plattegrond geprint en proberen liever zelf een weg te vinden door de doolhof van kronkelige straatjes, doodlopende steegjes, duistere souks en verborgen tuinen. Wanneer je de Medina betreedt, waan je je in een andere wereld met smalle straatjes gevuld met kleine kledingzaakjes, kruidenwinkeltjes, groente- en fruitspecialisten, winkeltjes met dadels, vijgen en heel veel zoete snoeperijen, aardewerk en diverse oliën. In Marokko zijn ze erg goed in het op stapelen van producten. Tientallen schoenen, jurken, sjaaltjes en hoofddeksels netjes op soort en kleur. Men is hier wel veel meer op toeristen ingesteld en dat merk je goed omdat ze je van alles willen aansmeren. Om de zoveel meter bevindt zich een mooie met mozaïek ingelegde fontein, waar men water haalt en waar men zich wast voor dat ze naar de Moskee gaan om te bidden. Tegenwoordig bekijk ik de Medina meer van een andere kant. Want wanneer je goed om je heen kijkt, af en toe een blik werpt in een donker steegje, zie je de armoede, de bergen met afval die er gedumpt worden, de vervallen staat van sommige huizen, verwaarloosde paardjes die vastgebonden staan etc. Het is jammer dat dit soort dingen vele toeristen ontgaat, want het is erg triest om te zien hoe nonchalant men hier met dieren en afval omgaat en zich totaal niet druk maakt over de verloedering van de omgeving. Ik werp ook vaak een blik omhoog en zie vervallen houten balkonnetjes hangend boven de steegjes en plafonds die bijna op instorten staan. Het is de hoogste tijd om iets te eten en we kiezen een bijzonder kleurrijk restaurantje met een terrasje wat uitkijkt over de Medina en de heuvels buiten de stad. Daarvoor moeten we helaas wel heel veel smalle trapjes omhoog lopen, maar het is de moeite waard. Ook hier zien we weer een aantal jonge poesjes rondlopen die bedelen om voedsel. We ontmoeten een stel uit Engeland, die van oorsprong uit Bangladesh komen waar we heel gezellig mee aan de praat raken. We hebben alle tijd, want we moeten lang wachten op ons eten. Na de verlate lunch wandelen we verder in de Medina. Af en toe moet je even aan de kant, voor een volgeladen ezel, een paard of een handkar met kleurige mandarijnen die zich een weg banen door de smalle straatjes.

Natuurlijk willen we ook een bezoek brengen aan de aloude “tanneries”, de leerlooierijen/ververijen, waar Fez bekend om staat. Een jonge man biedt zich aan om ons naar één van de plekken te brengen waar we goed zicht hebben op de ververijen. We wandelen door de eindeloze straatjes en zien onderweg deuren met verschillende deur kloppers. Onze gids legt uit dat elke familie in het huis een eigen klopper heeft. We werpen een blik in de kleine weverijen en zien hoe de kleden op ambachtelijke wijze gemaakt worden. Werkplaatsjes waar mooie gekleurde vazen voorzien worden van zilveren versieringen. Dan komen we bij de plek waar we de ververijen kunnen zien. We moeten wederom menig trapje op voordat we op het terras zijn en een blik op de ververijen kunnen werpen. Bijzonder interessant om te zien, de stank die gepaard gaat met het wassen en verven van het leer, nemen we maar op de koop toe. De “Oom” legt ons uit hoe één en ander in het werk gaat. Natuurlijk is hier ook een winkel gevestigd en probeert de man ons over te halen iets van zijn waren te kopen. We leggen uit dat we op een boot wonen en de wereld rond zeilen en daardoor beperkte ruimte hebben. Onze gids begeleidt ons even later toch nog even naar een andere zaak toe (uiteraard ook een familielid), waar iemand Fred probeert over te halen om een leren jasje te kopen. Naar onze mening toch nog te duur en wat moeten we met een leren jas aan boord? Vervolgens laat de jonge gids ons zien hoe we de Medina weer uit kunnen komen. Moe van al het wandelen, gaan we iets drinken en ook hiervoor gaan we helemaal naar boven naar het dakterras. Terug bij de auto besluiten nog even de heuvel op te rijden naar het oude fort “Bjor Nord”, waar je een prachtig uitzicht hebt over de gehele stad Fez. Het is al knap laat geworden en we moeten nog helemaal terug naar Rabat rijden. Wanneer we vlakbij de Marina zijn besluiten we maar een hapje te gaan eten bij de plaatselijk Mc Donalds. Het is een lange dag geweest, maar zeker de moeite waard geweest. Niet veel later liggen we uit geteld op onze salonbank. Morgen weer een dag dus niet te laat naar bed.

Dag 3, naar Chefchaouen
Afstand van ongeveer 250 km en bijna 4 uur rijden.
Het is te ver om dit in één dag te doen en daarom zoeken we van te voren uit waar zouden kunnen overnachten. Boeken doen we niet, want er zijn genoeg mogelijkheden.
We nemen de volgende route: N1 van Rabat – Kenitra – Souk Elarbaa Du Gharb – dan R408 naar Ouazzane, vervolgens de N13 naar Chefchaouen.
De wegen zijn goed begaanbaar maar je moet alleen heel goed op je medeweggebruikers letten. Terwijl Fred rijdt, ik doe mijn schoenen uit en zit lekker relaxed om me heen te kijken. Met het fototoestel op schoot maak ik af en toe een foto van het voorbij vliegende landschap. We zijn net de stad uit of we komen een wegafzetting tegen met zelfs echte spijkermat op de weg tegen (nee, we worden niet gecontroleerd). We rijden langs boomkwekerijen, moerassig landschap, weilanden vol grote struiken cactussen, glooiend groen landschap, in de verte zien we de bergen steeds hoger worden en dik in de bewolking. We zien schaapherders met kudde schapen, rare driewielige karretjes, vrachtwagens die scheef hangen vanwege hun vracht, auto’s waarvan het onderstel verbogen is, verlaten huizen, karren met ezeltjes en gesluierde vrouwen, oude mannetjes zittend aan de kant van de weg, stalletjes met aardewerken potten, vrouwen met grote bossen takken op hun rug gebonden, spelende schoolkinderen en kinderen die op een ezeltje naar huis rijden.

En dan ineens steekt er een lammetje recht voor onze auto de weg over. Gelukkig kan Fred op tijd remmen en de auto achter ons ook. Ik ren de auto uit en til het lammetje op, net op tijd voor de veel te hard voorbij scheurende en toeterende bus. Daar sta ik dan op mijn sokken aan de rechterkant van de weg met een lief zacht hagel wit lammetje in mijn armen (helaas hebben we hier geen foto van). Het beestje kan niet meer dan 1 of 2 dagen oud zijn, zo schoon als hij er uitziet en zo licht qua gewicht. Onze kat Kit is zwaarder. Nergens een moeder schaap te zien of een herder die zijn lammetje kwijt is. Aan de overkant van de weg in de verte zien we een schaapsherder met een aantal schapen. Fred neemt het lammetje van mij over en brengt het naar de man toe. Het blijkt niet van hem te zijn, maar hij accepteert het toch. De chauffeur van de auto achter ons geeft me een compliment voor het redden van het lammetje. Door mijn snelle actie leeft hij tenminste een dagje langer! Mijn dag kan niet meer stuk, ik heb een lammetje gered! De hele dag heb ik een blij gevoel.

Chefchaouen is de hoofdstad van de gelijknamige provincie. De stad werd in 1471, na de Spaanse Reconquista, gesticht door Moorse en Joodse vluchtelingen uit Spanje. Het bergdorpje diende als fort tegen de Portugezen die Marokko binnendrongen. Het fotogenieke stadje ligt in het rif gebergte en is opgetrokken in blauw en wit en wordt ook wel het “Blauwe Joodse Dorp” genoemd. Alle gebouwen in de medina zijn lichtblauwe, donkerblauw, marineblauw, indigoblauw, hemelblauw, azuurblauw blauw met wit geverfd. Het is een traditie die nog stamt uit de tijd van de Joodse vluchtelingen die ooit het gebied bewoonden. Tegenwoordig hoor je op gebedstijden eigenlijk uitsluitend nog de muezzin. Het is niet alleen mooi, maar er heerst ook nog eens een uitermate relaxte sfeer. De kans is overigens groot dat dit mede komt door de nabijgelegen hennepplantages, waar deze streek om bekend staat. Marihuana is naast leer, geitenkaas en wol de lokale specialiteit. Het is niet ongewoon dat een herder je drugs aanbiedt wanneer je rustig aan het wandelen bent. Chefchaouen is het Amsterdam van Marokko. De schoonheid in combinatie met de eenvoudige en relaxte levensstijl maken tot Chefchaouen één van de leukste bestemmingen van Marokko. Ook de ligging van Chefchaoun is prachtig. De stadsnaam betekent: kijk naar de horens. Vanuit het dal zouden de omliggende bergen de vorm van horens hebben. Omdat we in de bergen zijn is het hier ook meteen een stuk koeler.

Wanneer we het stadje naderen gaan we eerst op zoek naar het door ons uitgekozen hotel “Madrid”. We parkeren onze auto in een parkeergarage. Het hotel heeft gelukkig een kamer vrij voor ons en wat voor één! Het hele hotel is van binnen bijzonder kleurrijk met heel veel mozaïek en uiteraard de blauw/witte accenten. Een hele grote algemene ruimte die geheel in rode tinten is. Maar onze hotelkamer is wel erg bijzonder, je waant je meteen in een sprookje. De enige storende factor in dit plaatje is de moderne tv. We wandelen de Medina in, die recht tegenover het hotel ligt. Het is ook hier een stuk koeler, iets wat we een beetje hebben onderschat en waardoor we waarschijnlijk ook kou gevat hebben. Het hotel, de huizen en restaurants hebben hier geen verwarming. Tussen de middag zaten we te vernikkelen in een restaurant. We slenteren door de blauw/witte straatjes, zien kleurrijke stalletjes met hand gemaakte tassen, potten met verfpoeder, sierraden, beschilderde houten krukjes en kastjes, kleden en houten voorwerpen. Komen zo ook langs een aantal weverijen. Hoewel de vraagprijzen soms iets hoger liggen dan in de grote steden is het een stuk plezieriger shoppen. De bevolking is veel minder opdringerig, maar misschien komt dit doordat ze stoned zijn. Ik ben op zoek naar een mooi kleed om hier hoezen van te maken voor op onze salonbank. In één van de zaakjes vind ik een mooi kleed en vraag hoeveel deze kost. 350 DH zegt de verkoper. Omdat het heel gewoon is dat je afdingt, zeg ik dat dit teveel is. Uit eindelijk ga ik tevreden de deur uit met mijn kleed voor maar 150 DH. Toch weer gelukt! Deze Medina ziet er bijzonder uit met de blauwe kleuren en de vele potten met planten er voor. Tussendoor zie je katten rondlopen of lekker opgerold op een stoel liggen. Maar hier zien niet alle poesen er zo goed uit. We treffen twee jonge katjes aan die waarschijnlijk de koude nacht niet zullen overleven. Zo triest! Het is een mooi stad en de medina is heel bijzonder, maar we vonden het er wel heel erg koud. We hopen dat we het niet te koud krijgen in het hotel vannacht. We zijn moe en besluiten in het restaurant op de hoek ‘s avonds een hapje te gaan eten. Ook hier is het steen koud. Zelfs de eigenaar en bediening lopen in dikke gewatteerde jassen rond en dat terwijl er een grote grasbrander/verwarming in de hoek staat. Ik waag het er op en vraag of ze deze verwarming kunnen aan doen. De gasfles wordt vervangen en even later zitten we redelijk warm achter ons avond eten. In het hotel drinken we nog een thee om even later warm ons bedje in te rollen.

Dag 4, van Chefchaouen terug naar Rabat
We willen graag zoveel mogelijk zien van het land, dus nemen we vandaag een andere route terug en zullen gebruik maken van de niet zo toeristische wegen. Maar eerst rijden we nog even naar een punt toe om de stad van bovenaf te kunnen bekijken. Via een weggetje komen we langs de plaatselijke vuilnisbelt, ook weer voorbeeld van “we gooien het hier maar gewoon neer”. We treffen hier honderden “zilverreigers” (witte vogels) aan. Maar we hebben wel uitzicht over de stad. Dan is de tijd om aan onze terugreis te beginnen.
Van Chefchaouen de R412 tot Derdara – dan de R412 richting Ksar-el-Kebir – dan P4404, P4208, P4200, P4202, dan de P4214 langs de kust richting Rabat en laatste stukje de snelweg A1.
Deze tocht is een echte belevenis. Eerst rijden we nog een beetje op de zogenaamde “normale” wegen, maar deze worden steeds slechter en moeilijk begaanbaar. Van een mooie asfalt weg, naar gaten in het weg dek, naar wegen die alleen uit stenen, zand, modder en waterpoelen bestaan. Het is een echte uitdaging, dat kun je gerust zeggen. We hebben maar een gewone auto, geen terreinwagen, wat op sommige wegen toch eigenlijk wel zou moeten hebben. Maar……………we komen daardoor ook wel op bijzondere plaatsen. Voor Fred is het wel vermoeiend rijden om alle gaten in de weg op tijd te ontwijken. Sommige zijn zo groot dat we zelfs even van de weg af moeten wijken. Mensen draaien hun hoofd om wanneer we op de modderige wegen door hun dorpje rijden. We zwaaien en er wordt driftig terug gezwaaid. We rijden tussen de loslopende schapen, overstekende koeien en kippen, langs mooie cactussen met vruchten, heuvel met bijenkorven en eenzame ezeltjes die los op de weg lopen. Het landschap is prachtig, in de verte de hoge bergen die zelfs met sneeuw bedekt zijn. De heuvels waar kleine riviertjes door stromen, waardoor de grond vruchtbaarder is. Het land wordt of met de hand omgeploegd of wanneer men rijker is met een ezel of een stier. De grotere rivieren die door het dal tussen de bergen lopen. Langs de weg zien we verlegen schaapherderinnen in traditionele kleding met leuke kleurige strooien hoedjes op. Langs de weg staan af en toe soort van “bushalte hokjes” opgetrokken in blauw/witte huisjes. Uiteindelijk naderen we weer een redelijk geasfalteerde weg en komen we uit bij de kust. Het laatste stukje is weer “gewoon” rijden. Moe maar voldaan komen we in de buurt van de Marina aan en parkeren de auto bij een restaurantje. Na het eten laten we op de boot alle indrukken nog even de revue passeren. Ondanks de soms nauwelijks begaanbare wegen hadden we dit niet willen missen.

Dag 5
Op deze laatste dag gaat Fred met de huurauto naar de carwash om deze te laten ontdoen van alle modder. Hij ziet er echt niet ui! Anders gaan ze misschien nog vragen stellen waar we in hemelsnaam allemaal gereden hebben. Wij leveren hem in ieder geval schoner in dan dat we hem hebben gekregen! In Marokko gaat het wassen van auto’s overigens niet automatisch maar met de hand, want mankracht is veel goedkoper! Fred rijdt ook nog even langs het tankstation om jerrycans te vullen met diesel te vullen. Daarna rijden we de auto terug naar Rabat om hem in te leveren en brengt de man van het bedrijf ons weer terug naar de Marina.

Oud en Nieuw aan boord
We hebben met Petra en Martin van de “Bravelander” afgesproken om deze avond gezellig samen door te brengen. Wij zorgen voor de maaltijd, vooraf krabsalade met avocado en als hoofdgerecht gebraden konijn met toebehoren. Petra geeft deze dag een Hollands tintje en maakt zelf “appelflappen” en een heerlijke salade voor de avond. We kijken gezamenlijk naar de oudejaarsconference van Claudia de Breij en luisteren naar de “Vrienden van Amstel”. Zo hebben we toch een beetje Hollands gevoel. Om 23:00 uur sturen we alvast een aantal nieuwjaarswensen via WhatsApp er uit, want in Nederland is het al een uurtje later. Zodra het bij ons 00:00 uur is, proosten we met champagne op het nieuwe jaar en wensen elkaar heel veel zeilplezier toe in 2017! Buiten blijft het vreemd stil…………………ook aan de jaarwisseling wordt hier in Marokko niets gedaan. Zo vreemd, geen vuurwerk niets, wat een verschil met vorig jaar toen we nog in de Marina van Rotterdam lagen. Het enige wat je hoort is muziek vanuit één van de restaurants op de kade, waar een soort disco is.

2017
We zijn nu bijna 8 maanden onderweg en al zo gewend aan het leven aan boord. Nederland missen we niet, maar wel onze familie en vrienden! Natuurlijk ook wel kleine dingetjes zoals drop, pepermunt, pindakaas en hagelslag. Gelukkig hebben we lieve familieleden en vrienden die ons af en toe een pakketje sturen met lekkernijen! Ook dit jaar hopen we dat het een bijzonder zeiljaar zal worden met leuke ontmoetingen van zeilers en niet zeilers. We gaan er voor!

In dit blog vertel ik iets meer over onze tijd in Salé en Rabat.

Algemene indruk
Marokko is een wereld van tegenstrijdigheden. Grote verschillen tussen rijk en arm, schoon en vies. Maar waar je ook komt de mensen zijn uitermate vriendelijk en behulpzaam. Doordat we hier al een poosje vertoeven hebben een aardige kijk gekregen op het Marokkaanse leven.

Vanaf de boot hoor je een kakofonie van vreemde geluiden: schreeuwende meeuwen, fluitjes van de bewakers, de bel van de tram en auto’s die over de moderne brug rijden, claxons, sirenes, de trommelgeluiden van trommelaars die onder de brug staan te oefenen en muziek van de restaurants op de kade. Tussendoor hoor je de stem van de gebedsomroeper vanuit de moskee.
Het verkeer rijdt luid toeterend kris kras door elkaar. Er heerst hier duidelijk een sfeer van “leven en laten leven”. Wanneer het rustig is doen de stoplichten het en maar tijdens de spits staan ze uit, zo van zoek het dan maar lekker zelf uit! Op de grote rotondes tref je vaak verkeersregelaars aan, die dan onder een parasolletje staan. Af en toe blazen ze als gekken op hun fluitje, maar veelal staan ze niets te doen. De oversteekplaatsen (zebra’s) zijn in Nederland heel duidelijk, daar kun je rustig oversteken. Hier is het echt niet van toepassing, oversteken doe je met risico voor eigen leven. Auto’s houden geen vaste baan, ze zigzaggen van links naar rechts en het gebruik van richtingaanwijzers is hun ook vreemd. Vaak zie je een richtingaanwijzer aanstaan naar rechts en dan slaan ze doodleuk links af! Eén ding is duidelijk, de tram heeft altijd voorrang! De mensen lopen vaker op de weg dan op de stoep, mocht die er al zijn. Wat ook niet verbazend is, met al die gaten en soms staat er ook ineens een paal midden op de stoep. Je ziet fietsers en brommers tussen de auto’s door manoeuvreren. Taxi’s duwen gewoon een beetje extra door. Vrachtwagens zeer hoog opgestapeld met spullen, waardoor ze wiebelend door het verkeer rijden (dood eng af en toe). Brommers volgeladen met plastic flessen, handkarren met hoge stapels fruit (mandarijnen waar de takjes en blaadjes nog aan zitten) en karren met ezeltjes er voor. Het is vies, stoffig en stinkt naar uitlaatgassen, want van roetfilters hebben ze hier nog nooit gehoord. Je ziet heel veel oude Mercedesen rondrijden die bij ons allang afgekeurd zouden zijn.
Rabat is een moderne stad. De meeste straten zijn groots opgezet met moderne gebouwen. Je vindt er overal parkeerwachten die er voor zorgen dat zich op de brede straat geen parkeerongemakjes voordoen. Als iemand weg wil rijden uit staande stand, houden zij naderende auto’s aan en dwingen ze tot stoppen. Op die manier is het een geregelde, maar wel ietwat chaotische organisatie. Je ziet een mengelmoes van mensen, keurig geklede dames en mannen in driedelige outfits met attaché koffer worden afgewisseld met mensen gekleed in de meer traditionele kleding. Ze lopen met hun mobiele telefoon druk pratend, bellen, te appen of wat dan ook. Waar zouden ze zijn zonder mobiele telefoon! Hoge palmbomen, mooie grote kronkelige bomen die keurig bij gesnoeid worden en groene parkjes die netjes schoon zijn. Naast dit alles kom je er verschillende moskeeën tegen waar bij naast de grote ingangsdeur een bord hangt met de tekst “verboden te betreden door NIET moslims”! Pure discriminatie vind ik dit! In Europa zie je nergens een dergelijk bord bij een kerk hangen!
Men probeert hier op allerlei manieren aan geld te komen. Bij de stoplichten poetst men de voorruit van de auto’s, verkopen pakjes zakdoeken, sigaretten of chocoladesnacks. Op de straat tref je veel bedelaars aan die op een stuk karton op de grond zitten, sommige met alleen een houten kistje met een gleuf erin om geld in te kunnen doen, bedelaars die hun kind gebruiken om sympathie op te wekken, maar ook veel gehandicapten. De sociale voorzieningen zijn hier toch wel wat anders dan we in Nederland gewend zijn. Omdat we heel veel met de tram naar dezelfde plekken gaan, kom je ook vaak dezelfde mensen tegen, na een poosje begin je ze zelfs te herkennen en af en toe stoppen we wat muntjes toe. Eén van de routes van de tram komt langs een zogenaamde “sloppenwijk” afgeschermd door een grote muur maar toch goed zichtbaar. Huizen met daken van golfplaten, die wel allemaal voorzien zijn van een satellietschotel. Al hebben ze weinig te eten, maar tv kijken moet toch kunnen! De was hangt te drogen op een open veldje tussen de bergen met afval. Er is een halte die “Opera” heet, het bijbehorende gebouw staat leeg en ziet er vervallen uit. Deze buurt wordt afgewisseld met appartementen die bewaakt worden, in aanbouw zijn of vervallen zijn. Triest om te zien hoe de verschillen tussen rijk en arm elkaar zo snel afwisselen.
In de Marina en in de grote straten van Rabat zie je niet zoveel afval liggen, dat wordt keurig opgeraapt of weggeveegd. Maar in de zijstraatjes en ook in Salé is het de gewoonste zaak van de wereld dat er bergen afval naast containers of gewoon langs de kant van de weg liggen. Men gooit hier echt van alles op straat. Vanaf de Marine lopend langs de rivier richting de kust, zie je dat hier steeds meer moderne wooncomplexen worden gebouwd. De bij behorende boulevard, waar enkele moderne winkels zijn gevestigd, wordt goed bewaakt. Wandel je verder richting de kust dan heb je een prachtig uitzicht op de rivier met de kleine, soms droog gevallen, vissersbootjes en aan de overkant de kashba van Rabat. Langs de kustweg richting het noorden van Salé tref je een afwisselend straat beeld aan. Grote woonwijken met hoge gebouwen, grote moderne villa’s (2e huis van de rijkere Marokkaan) waarvan er sommige wel heel bijzonder uitzien. De boulevard, die er eerst heel aardig fraai uitziet met zijn groene perkjes, bankjes en mooi geasfalteerde wegen, veranderd langzaam in een slechtere weg met niets anders dan een halve vuilnisbelt er naast. Ook hier weer een zo duidelijk het verschil tussen de rijke en de arme buurt. Laten we dit vooral zo houden roept het beeld op! Maar …………….het uitzicht over zee is fantastisch, zeker wanneer de zon aan het ondergaan is!
We hebben de afgelopen weken bij verschillende tentjes gegeten en thee gedronken. Waarvan de meeste kleine zaakjes toch het beste bevallen, simpel, goed en ook nog eens goedkoop eten. Voor een goed bord vol met: rijst, patat, salade, sausjes, brood en vlees en een flesje drinken betalen we 80 DH (ofwel € 8,00) met zijn tweeën.

In het restaurant vlakbij de Carrefour in Rabat, worden we nu zelfs herkend en soms wil men zelfs met ons op de foto! In het begin dronken we de thee op de Marokkaanse wijze, maar deze is mierzoet. Toen Ayoub de thee klaar maakte zagen we al dat er heel veel suiker in ging, zeker 8 blokjes! Geen wonder dat de diabetes hier zoveel voorkomt! Nu vraag ik altijd de suiker er apart bij, kan ik het zelf doseren. Er zijn heel veel katten op straat, maar hier in Marokko hebben deze geen slecht leven. Ze krijgen vaak iets te eten of vinden wel iets bij de bergen afval en zelfs bij de luxere restaurants in de Marina worden ze gevoerd. Toen we net in Marokko waren hadden we onze kleding aangepast op, wat we dachten, passend was voor de omgeving. Driekwart of lange broek, T-shirts i.p.v. hemdjes, geen korte rokjes etc. Tot het moment dat Ayoub ons vertelde dat in de zomer de halve Marokkaanse bevolking hier er heel sexy bij loopt. Liepen we daar in onze lange broek en lange mouwen onnodig te zweten.

De bezienswaardigheden in Rabat en Salé
We zijn natuurlijk ook naar de geijkte bezienswaardigheden geweest, want die mag je niet missen.
Kashba des Oudayas

Is van oorsprong een vesting (burcht) waar religieuze strijders gelegerd waren. Door de eeuwen heen is hier een paleis en een moskee aan toe gevoegd. Sinds 2012 is dit fort opgenomen op de Werelderfgoedlijst en lijkt het erop dat ze bezig zijn met de restauratie. Imposant bouwwerk met hoge muren en enorme deuren. Door de Moorse poort kom je in wirwar van straatjes terecht die betstaat uit wit- en blauw gekalkte huisjes. We komen uit bij het 17e-eeuwse “Platefome du Sémaphore”, een groot terras met prachtig uitzicht over de zee en de ingang van de rivier de Bouregreg. Vervolgens lopen we door een poort de burcht weer uit en hebben onderweg uitzicht op een tweetal gigantische begraafplaatsen. Een deel bevindt zich binnen de muren en een deel er buiten. Ook hier een verschil tussen arm en rijk? We lopen verder naar het strand en daar op een terrasje geniet ik even later van de Marokkaanse thee en Fred van een “Café Americano”. We zien een aantal dapper mensen in hun lange gewaden voorzichtig pootje baden in zee.

Chellah de Rabat
Vanaf het station in Rabat lopen we naar Chellah (ongeveer 15 minuten), het is net buiten het centrum. Je volgt een lange weg die langzaam omhoog gaat (dat merk je meteen), langs grote gebouwen

Hier tref je de overblijfselen aan van een Romeinse havenstad en een 14e-eeuwse begraafplaats. Het entreegeld is slechts 10 DH (€ 1,00). Zodra je door de poort in de muur bent, loop je door een soort wilde tuin naar een terras. Hier nemen we plaats op een bankje en nemen het prachtig uitzicht over het complex in ons op. Er zijn niet veel bezoekers en er heerst een kalme en vredige sfeer. Een pad leidt naar het Forum en andere ruïnes zoals die van de Jupiter-tempel en de poel van de nymf. Waar de Chellah tegenwoordig om bekend staat zijn de vele ooievaars die hier neergestreken zijn. Af en toe hoor je het opvallende klepperen van de ooievaarsnavels en zie je de enorme vogels rond vliegen. Ze hebben zelfs op de vier hoeken van de prachtige met zachtgroene en blauwe tegels versierde minaret een nest gebouwd.
We zijn moe van het wandelen en willen we een taxi nemen terug naar de tramhalte. De taxichauffeur wil ons hiervoor 50 DH berekenen, voor een ritje van nog geen 5 minuten! Dat gaan we dus niet doen! We stappen weer uit en wandelen dan maar terug. Na 50 meter staat de taxi weer naast ons en nu kunnen we wel mee voor maar 15 DH. Het onderhandelen, gaat ons steeds beter af! Maar waar hebben we het eigenlijk over, de bedragen zijn zo gering!

Tour de Hassan en Mausoleum van Mohammed V

Vanaf onze boot hebben we uitzicht op de toren aan de overkant van de rivier. Tour de Hassan is een minaret van een incomplete moskee. Het had de grootste minaret moeten worden, maar door geld gebrek is deze nooit afgemaakt. De hoogte heeft slechts de helft van het de oorspronkelijk bedoeling hoogte gehaald. Ook de moskee werd niet afgebouwd en nu tref je hier een plein aan met alleen een paar muren en 200 zuilen. Het mausoleum is wel indrukwekkend met voor iedere poort zijn wachters.

Bij de poorten in de muren tref je wachters te paard aan. Op de middag besluiten we daar maar eens een kijkje te nemen. Ja hoor, het was alweer een feestdag in Marokko! Het bezoeken van de Hassan toren en het mausoleum is bij uitstek een echt een Marokkaans familie uitje, want het is een drukte van belang. We wandelen tussen de zuilen door, waar menig Marokkaan zomaar op klimt om een selfie te maken. Op een bankje gezeten kijken we uit over Salé en tevens de jachthaven. Wanneer we door het parkje terug wandelen naar de tram, zien we families op het gras zitten en de gesuikerde noten verorberen die de kleine kraampjes verkopen.

Medina van Rabat en Salé
Tegen de Kashba aan ligt de Medina van Rabat, omringd door een grote muur. Zodra je door de poort gaat tref je heel veel verschillende winkeltjes aan die je in elke Medina ziet. De medina van Rabat is een stuk toeristische dan die van Salé, daarom vinden wij de laatste ook veel leuker om doorheen te wandelen. De Medina van Salé is op loopafstand van de Marina en deze kun je van verschillende kanten benaderen. Neem je de ingang in een zijstraat vlakbij de tramhalte “Gare de Salé”, dan kom je meteen allerlei verkopers tegen in groente en fruit. Dit ziet er overigens veel beter uit dan wat je in menig supermarkt aantreft. We kopen hier dan ook onze mandarijnen, verse muntblaadjes voor de thee en een bijzonder exotisch uitziende vrucht. De kraampjes gaan over in de vlees en vis, maar hier zullen we niet gauw iets kopen, want de hygiëne laat nog wel wat te wensen over. Het is leuk om door een wirwar van kleine straatjes en steegjes te wandelen. Er zijn niet zoveel toeristen hier, waardoor we toch wel wat bekijks hebben. Neem je de ingang vlakbij de tramhalte van de Marina, dan kom je allereerst in een “gewone straat” met allerlei kleine zaakjes, variërend van restaurantjes (waar we een aantal keren heel lekker hebben gegeten), matrassenmakers, kledingzaakjes, brommer reparateurs etc. Loop je verder, dan kom je vanzelf weer in de steeds kleiner wordende straatjes met de tientallen kleine winkeltjes. In één van de winkeltjes heb ik een hele voorraad haakwol kunnen kopen (14 bollen voor nog geen € 10,00)! Hier kochten we ook onze Tajine voor maar € 3,00 en aluminium plaatje voor op het gasfornuis. Aan de zeekant van de Medina loop je langs de muur en kunt af en toe een blik door één van de gaten werpen. Hier zie je de burcht van Rabat met op de voorgrond de begraafplaats van Salé.

Overige dingen
Onze broodmachine heeft het begeven en moeten we op zoek naar een nieuwe. Dat is op zich alweer een hele onderneming, want iedereen bakt gewoon zijn brood zelf, zonder een machine. Maar uiteindelijk hebben we er dan toch één gevonden.
Ook mijn tablet heeft het begeven. Maar gelukkig hebben we ook deze kunnen vervangen.
Wasdag op de boot betekend samen de handen uit de mouwen steken. Ik vul emmer met sop en kleding en Fred schud de speciale was emmer (met deksel) een aantal keren heen en weer. Uitspoelen en ophangen maar. Aan het einde van de dag hebben we alles weer een beetje schoon!

Het weer
We hebben in deze twee maanden ongeveer het gehele seizoen aan ons voorbij zien trekken. In het begin was het nog redelijk, zonnig en lekker warm afgewisseld met een periode van forse regenval. Daarna een hele periode zonnig weer, maar wel af en toe behoorlijk fris. Maar ja wat wil je, het is december! In het nieuwe jaar begon het kouder te worden en daalde de temperatuur fors. Overdag kun je nog wel even genieten van de zon, wanneer je voldoende beschut zit, maar s ’middags wordt het snel kouder. Na de tweede week van januari horen we overal de verhalen van hevige sneeuwval in Europa. Denken we dat lekker te kunnen ontwijken, niet dus! Hagel in Marokko, nu wordt het toch de hoogste tijd om verder te gaan.

Bootdingetjes
Onze eigen gasflessen zijn bestand tegen propaan en butaan. De Marokkaanse gasfles bevat altijd butaan, wat alleen werkt bij temperaturen boven nul. Omdat 2 van onze gasflessen leeg zijn, hebben we een Marokkaanse gasfles gekocht bij de benzinepomp. Deze heeft een inhoud die tweemaal zo groot is als onze eigen flessen. Nu we via de post allerlei verschillende gasfles aansluitingen en een hogedrukslang hebben ontvangen, zijn we instaat om het gas over te hevelen. De volle Marokkaanse fles wordt hiervoor op zijn kop boven onze lege gasfles gehangen en zo zakt het vloeibare butaan langzaam in onze eigen gasfles. Nu is het even afwachten hoe vol ze daadwerkelijk gevuld zijn, de praktijk zal het leren.

De dag dat we met Aicha en Ayoub een dagje zouden gaan varen ging niet door doordat we motor pech hadden. Het lukte niet om de motor aan de praat te krijgen. Fred haalde het zijschot bij de motor weg en lag in een bocht om bij de startmotor te kunnen. Na een verwoede poging om hem aan de praat te krijgen heeft Fred hem uiteindelijk los gekoppeld. Ondertussen kwam iemand van de Marina vragen of we nog weggingen die dag. Nadat ik vertel dat we pech met de motor hebben en dat weggaan geen optie meer is, stelt hij voor om een monteur te bellen. Niet veel later kwam de monteur en monteerde de startmotor opnieuw (hoezo onzinnig?), want hij wilde zelf kunnen constateren dat dit het euvel was waarom de motor niet wilde starten. Niet veel later was hij tot de zelfde conclusie gekomen. Startmotor er weer uit en de monteur zou deze meenemen en bekijken of deze gemaakt of vervangen moest worden. De volgende dag kwam hij weer terug met een gerepareerde startmotor (nieuwe inhoud). Het werk en reparatie van startmotor kost bij elkaar  700,00 DH  (€ 70,00). Na de test blijkt hij het weer te doen. Gelukkig maar!

Kit
Onze boordkat heeft het naar zijn zin op de boot maar wil toch ook zijn territorium wat uitbreiden wanneer we zolang op één plek liggen. Steeds vaker gaat hij van boord en op verkenning op de steiger springt hij tegenwoordig met een vanzelfsprekendheid ook bij andere boten aan boord. In het begin alleen bij “onbewoonde” boten maar later gaat hij zelfs op bezoek bij Petra en Martin van de “Bravelender”. Hij maakt kennis met de vogels die op de steiger landen (witte reigers) en de vele meeuwen. Ook komt er op een bepaald moment een rode kat op de steiger. Ze draaien om elkaar heen en Kit laat duidelijk blijken dat dit zijn terrein is. Maar deze rode kat is wel brutaal genoeg om bij ons aan boord te springen wanneer we binnen zitten en het luik dicht is.

Op een dag duurt het wel erg lang voordat Kit terug is van zijn dagelijkse ronde over de steiger. We gaan toch maar even kijken waar hij uithangt, maar kunnen hem nergens vinden. De hele boot onderste boven gehaald, want misschien heeft hij zich wel verstopt in een klein hoekje. Daarna alle boten af aan onze steiger, nergens te vinden. Nu begin ik me toch wel erg ongerust te worden en er doemen allerlei scenario’s voor mijn ogen op. Uren lopen we te zoeken, zelfs op de kade en andere steigers zoeken we af. Dan komt op eens een man van een paar boten verderop en verteld dat hij Kit heeft zien lopen op een boot. Zucht! Op de betreffende boot vind ik Kit helemaal in elkaar gedoken en bibberend van angst. Hij moet ergens van geschrokken zijn. Uiteindelijk krijg ik hem te pakken en met behulp van Petra wikkel ik hem in een grote handdoek en brengen we hem naar onze boot. Zodra hij aan boord is rent hij naar binnen, voorlopig heeft hij het buiten wel even gezien. Kit is een hele lieve sociaal gezellige kat en we zijn allebei gehecht aan hem. Gelukkig hij is weer terecht.
De eerste dagen na zijn avontuur is hij wat rustiger en blijft vaker aan boord, maar daarna vervalt hij weer een zijn oude routine. Rondje boot, rondje steiger en weer terug aan boord. We hoeven hem tegenwoordig niet meer te roepen, hij komt gewoon uit zichzelf terug.

Onze reis en bijzondere ontmoetingen
Onze manier van reizen, met een zeilboot, is geheel anders dan wanneer je naar een land toe vliegt. Dan heb je vaak een afgebakende periode waarin je zoveel mogelijk wilt zien. Wij weten nooit precies wanneer we ergens aankomen en hoelang we daar zullen blijven. Dat hangt van zoveel verschillende factoren af, is het weer goed, de omgeving mooi en is er genoeg te beleven? Wanneer is er weer een gunstige wind om te vertrekken? Daarom bevalt deze manier van reizen ons zo goed!
We zijn niet alleen aan deze reis om de wereld begonnen omdat we allebei van zeilen houden, maar ook omdat we nog zoveel mogelijk van de wereld willen zien. We trekken ook het achterland in (niet op een toeristische manier met een georganiseerde reis) om gewoon zelf het land te ontdekken. Zo heb je vaak op een ongedwongen manier ontmoetingen met de mensen van dat land. Dat is wat we willen: heel veel verschillende landen ontdekken, culturen opsnuiven en andere mensen ontmoeten. Op onze reis ontmoeten we zowel zeilers als niet zeilers (landrotten) en die verscheidenheid maakt het juist zo boeiend!

We zijn nu in een ander continent aangekomen en ervaren meteen de grote verschillen tussen Europa en het land Marokko waar we nu zijn.
Niet alleen voor ons vertrek uit Nederland, maar ook onderweg vragen mensen (Nederlanders, maar ook Engelsen) aan ons waarom we naar een land als Marokko willen gaan. Wat moet je in hemelsnaam (grappige woordkeuze) doen in een Islamitische land? De negativiteit straalt er meteen van af. Nederlanders (natuurlijk niet iedereen, laten we dat even voorop stellen) staan nogal gauw klaar met een oordeel over andere mensen en andere culturen, zeker als het gaat over onze Nederlandse Marokkaanse medeburgers. Je kunt natuurlijk niet je mening vormen over een heel land op basis van een relatief kleine groep mensen die in Nederland wonen, waarvan een aantal zich niet weten te gedragen. Niet alle Marokkanen zijn hetzelfde en deze groep is geen afspiegeling van de Marokkanen die in Marokko wonen. Je kunt hier natuurlijk eindeloos over discussiëren, maar naar onze mening kun je pas een beter beeld vormen wanneer zelf de verschillen hebt ervaren. Dat is de reden waarom wij met een “open mind” naar deze landen toe gaan, om het zelf te ervaren.

Voorafgaande aan onze reis en tijdens de reis proberen we ons zo goed mogelijk voor te bereiden. We verzamelen algemene informatie over de landen die we bezoeken, maar ook zoveel mogelijk praktische informatie. Onderweg en ook ter plekke maken we grif gebruik van het internet om uit te zoeken waar we wat kunnen vinden. Maar soms blijkt dit niet altijd toereikend te zijn. In Marokko spreken ze voornamelijk Arabisch en Frans, helaas voor ons wordt er maar weinig Engels gesproken. Fred is de Franse taal geheel niet machtig en ik probeer mijn basis schoolkennis van het Frans weer een beetje naar boven te krijgen. Maar mede door de taalbarrière kunnen we soms niet alle informatie vinden die we nodig hebben. Op dit soort momenten is het fijn om een beroep te kunnen doen op iemand die de omgeving beter kent en dat brengt mij op het volgende.

Op Facebook (waar de sociale media al niet goed voor is) kom ik de groep “Wereldvrouwen” tegen, met uit Nederland afkomstige vrouwen die overal in de wereld wonen. In deze groep delen zij hun ervaringen en verhalen over de landen waar ze nu in wonen. Op een wereldkaart kunnen de leden van deze groep aangeven waar ze wonen en hier vind ik een Nederlandse die in Salé woont. Een jonge Nederlandse vrouw Anouk (Aicha) die sinds een aantal jaren bekeerd is tot de Islam en nu in Marokko woont met haar man Ayoub en zoontje Adam (ze zijn ongeveer van dezelfde leeftijd als onze kinderen). Na haar persoonlijke websites www.dutchmuslima.com en https://facebook.com/dutchmuslimatravels/ gelezen te hebben ben ik nieuwsgierig geworden naar de vrouw achter deze sites. Ik maak contact via een berichtje met de vraag of zij ons misschien kan helpen bij het verkrijgen van informatie over zeer uiteenlopende zaken, zoals; waar kunnen we onze gasfles laten vullen, welk ziekenhuis of kliniek is het beste, waar kunnen we ons rooster van het gasfornuis laten lassen etc. Al snel is een afspraak gemaakt voor een ontmoeting en deze zal plaatsvinden op onze boot.

Zoals ik al eerder vertelde, wordt deze Marine en het gebied er om heen nogal goed bewaakt. Wanneer iemand de steiger probeert op te lopen, die afgesloten is met een toegangskoord, wordt deze direct terug gefloten. Zo ook op het moment dat Aicha en Ayoub(met hun zoontje Adam) bij onze steiger arriveren. Ze staan te wachten totdat ik ze meeneem naar de boot. Aicha en ik begroeten elkaar op de Hollandse wijze met 3 zoenen en Ayoub geeft alleen Fred een hand, want hij mag geen “vreemde vrouwen” aanraken). De bewaker wil het naadje van de kous weten, want de steiger op, dat gaat zomaar niet! Ik leg aan de bewakers uit dat zij vrienden zijn en op bezoek komen bij ons. Aicha is duidelijk een buitenlandse, maar draagt wel een hoofddoek, heeft een Marokkaanse man en een echt blond en bleek Hollandse kind. Het gaat er hier duidelijk anders aan toe en mijn haren staan al overeind! Ze moeten zich identificeren en zelfs naar het kantoortje van de politie (aan de andere kant van de Marina). Fred loopt met Ayoub mee naar het politiekantoortje en Aicha en ik wachten op de steiger met Adam. Typisch Marokkaans zegt Aicha nog. In het kantoortje moet Ayoub allerlei vragen beantwoorden, waar wonen ze, werken ze en wat is de bedoeling etc. Zo behandel je mensen toch niet?

Uiteindelijk zitten we dan aan de thee met wat lekkers erbij wat Aicha en Ayoub meegenomen hebben. Ayoub spreekt (naast Arabisch) Engels en onze gesprekken worden afwisselend in Nederlands en Engels gevoerd. Het klikt meteen tussen ons en ondanks dat we elkaar nog maar net hebben ontmoet, gaan de gesprekken al gauw over het land, de taal, cultuur, geloof, opvattingen, ervaringen, familie etc. Aicha legt uit waarom zij bekeerd is tot de Islam en Ayoub verteld over de manier van uitvoeren van zijn geloof. Het waren hele diepgaande gesprekken met een stel leuke jonge mensen. Het leeftijdsverschil van meer dan 30 jaar en dat we ieder een andere visie over het geloof hebben of over andere onderwerpen, is totaal niet relevant. Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn, zolang je maar open staat voor elkaars mening. We praten over hun werk en de over hun toekomstplannen om naar Zweden te emigreren om zo hun zoontje een betere toekomst te geven. Kortom het was echt een hele leuke ontmoeting en daar is het ons ook om te doen!

Hieronder een samenvatting van onze ontmoetingen, want het bleef er niet bij één!

We hebben elkaar diverse malen ontmoet, niet alleen op de boot, maar ook bij hun thuis en zelfs bij de ouders van Ayoub. Op vrijdag is het hier gebruikelijk dat de hele familie bij elkaar komt om samen Tajine met couscous en kip te eten. Dit mogen we een aantal keren meemaken, zowel bij Aicha en Ayoub thuis als bij zijn ouders (ook hier worden we overigens zeer warm onthaald).

Bij de ouders van Ayoub ontmoeten we ook zijn jongere broertje, die net Engels leert op school en erg nieuwsgierig is. Fred krijgt van de vader van Ayoub een echt Marokkaans petje, gebreid van schapenwol. Zo lijkt hij bijna op een echte Marokkaan! Bij één van de keren dat we bij Aicha en Ayoub eten, zijn ook een tante, de oma en het broertje van Ayoub aanwezig. Door hun worden we op dezelfde wijze zeer welkom geheten. De mensen zijn hier bijzonder vriendelijk en heel erg gastvrij. Je voelt je meteen opgenomen in de familie!

Een Tajine is een aardewerken stoofpot, waarmee diverse gerechten gemaakt worden.

De Tajine die zij gebruiken is super groot en heeft wel een doorsnede van 60 cm. Het eten wordt al ruim van te voren in de ochtend bereidt, zodat het vlees lekker gaar is. De traditie is dat deze in het midden van de tafel geplaats wordt en dat je hieruit gezamenlijk eet. Het zij met je handen (rechter hand) of met een lepel, afhankelijk van het gerecht. Het geeft iets speciaals aan deze maaltijd, een gebondenheid. Al jaren heb ik al een Tajine gewild alleen is het er nooit van gekomen. Ayoub adviseert om een gewone simpele Tajine te kopen, niet de geglazuurd versie (deze is voor de toeristen zegt hij). In de Medina vinden we een kleine Tajine die net groot genoeg is voor twee personen en die past op één pit van ons fornuis. Ayoub legt uit dat we deze 24 uur in een bak met water moeten laten staan voor gebruik. Na het drogen de Tajine voorzien van een grote laag olijfolie en op het gas zetten op een laag vuurtje voor zo’n 10 minuten. Dan is hij klaar voor gebruik! Met de Kerst hebben we de Tajine voor het eerst gebruikt, hier later meer over.
We hebben twee soorten thee gedronken: Marokkaanse thee met verse munt (met heel veel suiker) en Shiba (Absint-alsemkruid, is een bekende winter thee in Marokko). De thee wordt goed getrokken, minimaal 3x ingeschonken en terug gegoten in de thee pot voordat je het kunt drinken. Dan moeten we er wel bij vertellen dat wanneer Aicha en Ayoub bij ons aan boord zijn, hij de echte Marokkaanse thee maakt met mijn nieuwe theepot (die op het gas kan). Zij namen dan ook elke keer verse muntblaadjes hiervoor mee. Bij de thee worden vaak “Msemmen” (Marokkaanse pannenkoekjes) gegeten. Ook deze nemen ze vaak mee bij een bezoek aan ons, omdat ze weten dat ik deze zo lekker vindt! Je kunt het puur eten (scheurt er gewoon een stuk af) maar sommige mensen doen er ook wel smeerkaas of chocoladepasta op. Ik vind ze puur het lekkerste!
Als tegen prestatie heb ik een keertje hutspot (aardappelen, peen en ui) gemaakt met Hollandse rundergehakt ballen, die in goede aarde viel.

We hebben zelfs een aantal keren een wasje gedraaid bij hun thuis. Zijn samen uit eten geweest in de Medina en hebben samen met de familie van Ayoub een wandeling naar zee gemaakt. Hun zoontje Adam is een heel lief jochie en bijna net zo oud als mijn eigen kleindochter Bobby. Omdat ik mijn kleindochter best wel mis, kan nu even mijn oma gevoelens kwijt!

Voor Ayoub is het helemaal bijzonder om op een boot te zijn. Hij zou heel graag een dagje mee varen. We hebben een aantal keren een poging gedaan om dat voor elkaar te krijgen, maar helaas werkte het weer en de golven buitengaats niet mee. Het feit dat ze een dagje mee zouden varen, gewoon even een paar uurtjes op zee en dan terug, had nogal wat voeten in aarden. De politie moet speciale toestemming geven om dit te bewerkstelligen. Dit is op zich al een verhaal apart.
Op onze boot kunnen ze in ieder geval genieten van het mooie zonnige weer. Hun eigen huis heeft namelijk geen binnenplaats, balkon of tuin. Gezellig samen in de kuip genieten van de buitenlucht en elkaars gezelschap. Voordat we weer vertrekken zullen we nog uitgebreid afscheid van elkaar nemen. Ergens hebben we het gevoel dat we elkaar nog weleens tegen zullen komen, dus wie weet! We zullen zeker contact houden!

1. Het heeft even geduurd, maar hier is dan weer een blog.We zijn al bijna 2 maanden in Marokko en hebben het nodige beleefd.
   In deze blog iets meer praktische informatie, dit kan voor andere zeilers wel nuttig zijn.

Mobiel en internet
In elk nieuw land proberen we weer een simkaartje te kopen voor internet, bij voorkeur 4G. We denken dat “Maroc Telecom” de beste keuze is. In Rabat een zaak opgezocht en met enige moeite een simkaartje gekocht. Want het is toch lastig dat wij de Franse taal zo slecht beheersen en ze hier erg weinig Engels spreken. Zelfs met behulp van Google translate blijft het een lastige zaak. Maar goed uiteindelijk is het dat toch weer gelukt! Voor 15 DH (per stuk) kopen we simkaartje voor internet. Helaas blijkt hier maar weinig MB op te staan, waardoor we heel snel opwaardeer kaartjes moeten kopen. De opwaardeerkaartjes kosten 50 DH voor 5 GB en zijn te koop bij elke winkel van Maroc Telecom. Met tramlijn 1 naar Station van Salé (Gare de Salé) of bij het winkelcentrum “Marjane” (uitstappen bij het eindpunt “Hay Karima”).

Het vervoer
Je kunt hier kiezen uit de tram, taxi, bus of auto huren.
Tram
Is zeer goedkoop, slechts 6 DH (€ 0,60) per ritje. Wanneer je langer in Rabat/Salé blijft loont het zeker de moeite om een maandabonnement te nemen, dit kost je 250 DH (€ 25,00). Maar voordat je weet waar je een abonnement kunt kopen, ben je zo een dag verder. Je neemt tramlijn 1 naar Rabat, uitstappen bij halte “Place Al Joulane” en vervolgens loop je naar het kantoor van de “Tram-Way” in de Rue Mohamed Errifai (later bleek er ook een kantoor bij het station “Gare de Salé” te zijn).

We moeten een formulier invullen, paspoorten laten zien en pasfoto’s inleveren. Maar laten we die nu net niet hebben! Het is dus een aanrader om extra pasfoto’s mee te nemen voor dit soort gelegenheden. Wij dus zoek naar een fotograaf. Gelukkig treffen we op straat iemand aan die Engels spreekt en ons helemaal meeneemt naar een fotozaak. Beneden in een grote muffe kelder, waar kleden aan de wand hangen en diverse afbeeldingen, worden de pasfoto’s gemaakt. Niet veel later hebben we ieder een setje van 8 foto’s voor 60 DH (€ 6,00). Terug bij het tramkantoor kregen we na 15 minuten wachten een tramabonnement waarop we alleen onze naam konden herkennen. Nu kunnen we een hele maand onbeperkt reizen met de tram! De tramlijn blijkt nog geen 5 jaar oud te zijn en ziet er uit als nieuw. Hij is schoon en er is hier totaal geen sprake van graffiti. Naast de tramchauffeur is er altijd minimaal één controleur aan boord, welke veelvuldig controleert. De mensen zijn erg beleefd in de tram en staan op voor mindervaliden, moeders of ouderen. Zo niet, dan wijst de tramcontroleur ze hier wel even op. Met regelmaat staan mensen ook voor ons op, wanneer we allebei met een volle rugzak terugkomen van b.v. de supermarkt. We hebben slechts één incidentje meegemaakt in een tram. Er ontstond een ruzie die gepaard ging met veel geschreeuw en ook vielen er enkele raken klappen. Maar al met al is het een goede manier om je te verplaatsen. Zoals het er hier toe gaat, daar kunnen we in Nederland nog een voorbeeld aan nemen.
Wanneer je de Franse taal goed beheerst, dan kun je meer informatie vinden op de website: http://www.tram-way.ma/fr. De tramlijnen en haltes zijn te vinden op: http://www.tram-way.ma/fr/plan-de-lignes/carte-interactive/.
Taxi
Taxi’s rijden hier in overvloed en in verschillende kleuren. Het was wel even puzzelen welk kleur taxi je waarvoor kunt nemen, maar uiteindelijk weten we het.
Witte taxi’s, mogen overal rijden en kun je vinden op bepaalde plekken. Daar staat dan een mannetje dat zorgt dat de taxi’s vol komen. In het bijzonder de lelijk en slecht uitziende taxi’s, worden helemaal volgestouwd met wel 6 passagiers en hun bagage voordat deze taxi gaat rijden. Je betaalt dan ook aan het begin van de rit een afgesproken bedrag. Wanneer je de taxi alleen wilt hebben, moet je de lege plaatsen afkopen en betaal je iets meer voor de hele rit.
Gele taxi’s mogen alleen in Salé rijden en niet de brug over naar Rabat. Je moet zorgen dat de meter aanstaat bij vertrek en deze goed in de gaten blijven houden. Ook dan is het belangrijk dat je van te voren weet waar je heen moet en ongeveer een prijs van de taxichauffeur hoort. Is dit teveel, kun je altijd onderhandelen en anders stap je uit en neemt een volgende.
Blauwe taxi’s mogen alleen in Rabat rijden en zijn verder hetzelfde als de gele.
Waar moet je opletten? Dat de meter altijd aanstaat. Spreek duidelijk van te voren een bedrag af. Probeer de route in de gaten te houden, sommige willen namelijk nog weleens een “omweggetje” maken.
Bussen
Daar hebben wij ons maar niet aan gewaagd, want deze zien er zo slecht en onbetrouwbaar uit. De meeste bussen zitten vol met deuken en gaten, deuren die niet goed sluiten en rijden vaak rond met gesneuvelde ruiten en soms zijn de ruiten helemaal afwezig!
Auto huren
Dat is een verhaal op zich, hier vertel ik later meer over.

Supermarkten
Uit blogs van andere zeilers hadden we begrepen dat er geen supermarkt in de buurt zou zijn en weinig te koop in de buurt.
Maar onze ervaring is toch anders. Je kunt vers brood, zeer goed fruit en groente e.d. vlakbij in de Medina kopen. Verder is er in Salé een supermarkt “Carrefour”, hiervoor neem je de gele taxi, kost ongeveer 20 DH (€ 2,00). Op de terugweg betaal je dan iets meer 23 DH (€ 2,30) want dat is voor de tassen die in de achterbak gaan. Omdat we in een Islamitisch land zijn, waar geen alcohol gedronken wordt, kun je dit ook niet zomaar kopen in de supermarkt. Slijterijen zijn er niet te vinden. Maar blijkbaar wordt er meer gedronken dan men wil laten geloven. Aan de buitenkant van de Carrefour supermarkt, redelijk verstopt, is er een aparte ingang die je door een soort van doolhof naar een magazijn leidt. Hier kun je alle drank krijgen die je maar wil. Wij vonden al dat het zo druk was in die hoek op de parkeerplaats, maar nu weten we waarom!
Er is shoppingmall “Marjane”, met een hele grote supermarkt. Hiervoor neem je de tramlijn 1 tot eindpunt “Hay Karima”. Hier kun je echt alles krijgen op food en non-food gebied. Wat wel apart is dat er naast de supermarkt een kleine ruimte als gebedsruimte is ingericht, waar de mensen rustig kunnen bidden.

In Rabat heb je ook een “Carrefour”, deze is veel kleiner, maar dan kun je heen en terug met de tramlijn 2 en stap je uit bij de halte “Bab El Had”. Op de hoek van de straat zit een leuk restaurant waar je heerlijk kunt theedrinken en een hapje kunt eten. Hier zijn we al verschillende keren geweest en worden nu zelfs herkent.
Ook is er een “Super shoppingmall” in Rabat, daarvoor moet je vanaf het eindpunt van tramlijn 2 een taxi nemen. Hier vind je winkels met luxe goederen met bij behorende Europese prijzen. Wij vonden het niet echt de moeite waard en zonde van de tijd. Toen wij de taxi van shoppingmall terug naar tram namen, zat er al een passagier in de taxi. We reden langs de tramlijn en stapten gelijk met de andere passagier uit. Wij moesten de dubbele prijs betalen en dat hebben we geweigerd en betaalde het bedrag wat op de meter stond. Beetje geschreeuw van de chauffeur, maar daar trokken we ons weinig van aan. Omdat we buitenlanders zijn, dacht hij ons even op te kunnen lichten. Maar dan heeft hij toch echt de verkeerde te pakken!

Gezondheidszorg
Vanwege mijn diabetes (gelukkig type 2) is het verstandig dat ik één maal per jaar een wat uitgebreider bloedonderzoek laat doen. Mijn bloeddruk kan ik gelukkig zelf meten aan boord en ook in geval van nood mijn suikerniveau. Verder wil ik graag dat een arts nog even naar mijn rug kijkt i.v.m. de hernia die ze in Portugal hebben geconstateerd. Ook willen we allebei graag een booster vaccinatie tegen Rabiës, zodat we dan weer voor 5 jaar onder de pannen zijn. Vandaar dat we op zoek gaan naar een goed ziekenhuis of een goede privé kliniek.
In Salé en Rabat zijn een aantal ziekenhuizen en klinieken, maar voor een buitenlander is het moeilijk te bepalen welke nu goed genoeg zijn. Zo komen we met behulp van en internet er achter dat we het beste naar één van de rijkere wijken in Rabat kunnen gaan. In de wijk “Agdal” bevinden zich een tweetal klinieken waarvan we hopen dat deze geschikt zullen zijn. Ik schrijf beide klinieken een email (in het Engels) met daarin de vraag of ik voor een medische “check-up” bij hun terecht kan. Hierop heb ik nooit een antwoord gekregen. Onze keuze valt voor de Clinique Agdal, http://www.clinique-agdal.com, en we gaan er maar op goed geluk heen. Bij aankomst ziet de buitenkant er redelijk uit, maar bij binnenkomst zien we heel veel bordjes met onleesbare tekens en is het even zoeken naar een balie waar we de vraag neer kunnen leggen. De dame achter de balie proberen we duidelijk te maken waarvoor we graag een arts willen spreken. Het gesprek verloopt wat moeizaam, waardoor we betwijfelen of ze wel helemaal begrepen heeft. We krijgen te horen dat het vandaag en morgen een feestdag is en dat we over 2 dagen een nummer moeten bellen om een afspraak met een arts te kunnen maken. Ze krabbelt het telefoonnummer op een afgescheurd stukje papier en rijkt het ons aan. Daar moeten we het dan maar even mee doen. Het gaat er hier wel iets anders aan toe dan wat we gewend zijn in Nederland. Voor een booster vaccinatie moeten we bij het “Instituut national d’hygiène” zijn. Maar een adres heeft de dame niet, dat moeten we zelf maar uitzoeken!

Buitengekomen zien we naast de kliniek een laboratorium en gaan ook hier maar weer op goed geluk naar binnen. Gelukkig, de dame achter de balie spreekt Engels en begrijpt dat ik een urine en bloedonderzoek wil laten doen om een aantal zaken betreffende mijn diabetes te laten controleren. Gelukkig weet ik precies wat er gecontroleerd moet worden en met behulp van internet heb ik de medische kreten in het Frans vertaald en overhandig haar het lijstje. We spreken af dat we de volgende dag terugkomen om mijn ochtendurine in te leveren en bloed te laten prikken. De volgende ochtend komen we terug en worden netjes geholpen. Alles wordt zorgvuldig voorzien van mijn naam en we kunnen dezelfde middag al de uitslag ophalen. Dat is tenminste nog eens snel! Het is wel meteen afrekenen, maar dat is daarna verder voor mijn verzekering. De uitslag stuur ik vervolgens door naar mijn verpleegkundige in Nederland voor controle. Gelukkig blijkt alles verder oké te zijn.

Nu zou ik alleen nog naar een arts moeten voor de controle van mijn rug. Maar gezien onze ervaring bij de balie van de kliniek is mijn vertrouwen in het ziekenhuis enigszins gedaald. Het gaat op zich al een stuk beter met mijn rug, moet wel blijven opletten, maar het is goed te doen. Ik wacht nog maar even!

Blijft over de booster voor de Rabiës vaccinatie. We komen via internet achter het adres van het “Institut national d’hygiène” en gaan hier met de tram naar toe. Ze zijn gesloten……..alweer vanwege een feestdag! Bij een nieuwe poging blijken we hier niet te moeten zijn, maar bij “Bureau municipal d’hygiène Rabat”, een kantoor vlakbij de Medina. “Maar een adres heeft de man niet voor ons alleen een vage aanwijzing dat het in de wijk Bab Lhad is. Het zit is echt niet mee! Daar gaan we weer, lopen terug naar de tram op weg naar de Medina. Na wat zoeken vinden we een bord boven een poort in de muur van de Medina. Fred en ik kijken elkaar aan met een blik van verstandhouding…………als dit het is, dan betwijfel ik of we hier onze vaccinaties wel zullen laten doen!

We gaan door de poort en een mannetje op een stoeltje verwijst ons naar een mini kantoortje ergens in het nogal vervallen gebouw. Daar zitten twee vrolijk babbelende dames achter een oud bureautje en op de kast staat een bakje met enkele injectienaalden erin. Het woord hygiënisch is nu niet het eerste woord wat bij ons opkomt! We laten ons medisch paspoort zien en met de vertaalapp van Google translate, proberen we duidelijk te maken wat de bedoeling is. Het wordt wel begrepen, maar volgens de dames en ons medisch paspoort mag deze vaccinatie pas in januari 2017 gegeven worden en niet eerder. Gelukkig, denken we, want hier laten we dat dus echt niet doen! Volgende keer zullen we dan ook zeker onze eigen naalden meenemen, dat is een stuk veiliger! Vriendelijk glimlachend verlaten we het kantoortje! Dan maar geen booster, moeten we ons vaker laten inenten, i.p.v. over 5 jaar pas. Jammer dan!

Post
Verzenden
Voor Ingrid (zus van Fred) haar verjaardag willen we een pakje opsturen. We hebben alles mooi ingepakt, de doos verpakt in een oude zeekaart, adres erop en klaar is Kees! Op naar het postkantoor! Daar aangekomen worden we meteen apart gehouden, moeten een formulier invullen en het pakje moet open gemaakt worden verteld de man. Even later komt de man van de douane erbij en neemt het pakje over. Hij is een beetje chagrijnig (zou ik ook zijn wanneer ik elke dag het zelfde verhaal moet afdraaien) en begint nogal ruw het pakje open te maken.

Ik zit me steeds meer op te vreten van ergernis en probeer hem uit te leggen dat het cadeautjes (blikjes vis en mooie verpakking) zijn en dat een deel nogal fragile is! Alles moet er uit en zelf de verpakking van de cadeautjes wordt open gemaakt. Elk pakje wordt van alle kanten bekeken en heen en weer geschud. Of we weet ik niet wat voor drugs willen versturen naar Nederland! Uiteindelijk wordt alles weer terug gedaan in de doos en deze wordt met meters douane plakband helemaal van top tot teen dicht geplakt. Eén voordeel heeft het wel, Ingrid krijgt een bijzonder pakje thuis gestuurd!
Ontvangen
We zullen enige tijd in Salé verblijven en dat is dan ook meteen een goede gelegenheid om post en pakketjes te kunnen ontvangen. Het adres van de Marina geven we door aan familie en vrienden. Er worden ook nog enkele onderdelen besteld in Nederland en Ingrid zal zorg dragen voor verzenden naar ons toe. Na dagen van wachten komen er dan eindelijk druppelsgewijs wat brieven binnen bij de Marina. Behalve het feit dat ze er wel heel lang over doen is dat geen enkel probleem. Maar wat de pakketjes betreft…………………….. dat gaat uiteraard weer niet zonder slag of stoot.

Het eerste pakketje (van zeer goede vriendin).
We ontvangen bij de Marine een briefje van een postkantoor dat er een pakketje bij aangekomen is, welke we moeten ophalen bij het postkantoor in Salé. Omdat we op dat moment nog niet precies waar we heen moeten, bied één van de mensen van de Marina heel vriendelijk aan om ons te brengen met zijn auto. Gelukkig maar, want anders hadden we het niet zo gauw gevonden.
We moeten naast het postkantoor (aan de linkerkant) door een hek heen. Hier bevindt zich het gedeelte waar de douane alle buitenlandse pakjes binnen krijgen. We geven het formulier en onze paspoorten aan de man achter de balie en hij gaat op zoek naar ons pakje. Even later komt hij terug en ik kan plaatsnemen aan een tafel waar hij zorgvuldig het pakje open maakt en bekijkt. Ik leg in mijn beste Frans uit dat het om cadeautjes gaat voor de Kerst. Oké geen probleem! De douane man krabbelt wat op het formuliertje, doet alles terug in de doos en plakt de doos weer zorgvuldig dicht met douane tape. Vervolgens overhandigd hij het pakketje en het formulier aan een postbeambte die maar 5 meter verderop achter de balie zit. Nu moeten we in de rij gaan staan om van deze postbeambte het pakje te ontvangen. Wederom moeten we ons paspoort laten zien, wordt weer van alles op het formuliertje gekrabbeld en dan mogen we eindelijk het pakje in ontvangst nemen. Op dat moment krijgt Fred een ingeving en vraagt of er misschien nog meer pakketjes voor ons liggen. De postbeambte dacht van wel en gaat even achter kijken om vervolgens terug te komen met een weer een pakketje. Dat scheelt ons weer een ritje denken we nog.
Het 2e pakketje
Weer aan de tafel zitten, pakje open en inhoud wordt bekeken. Dit pakketje was door Ingrid opgestuurd en hier zitten, naast de stroopwafels en zakjes drop, de bestelde onderdelen om onze gasfles met buitenlandse flessen te kunnen hervullen. Met enige moeite kunnen we uitleggen waarvoor het bestemd is. Op de doos staat namelijk een waarde vermeld (verzekeringswaarde). Doos wordt weer dichtgeplakt, er wordt iets op de achterkant van het formulier geschreven en het pakje gaat weer naar postbeambte.

Opnieuw naar de balie, zucht…………………….Paspoorten laten zien (het is dezelfde man als 5 minuten geleden) en wederom krabbelt de man van alles en nog wat op het formulier. Op de achterkant van het formulier staat een bedrag geschreven en of we maar even 404 DH (€ 40,00) willen betalen! De douane man vindt dat we invoerrechten moeten betalen over dit pakje! Wij kijken de man verbaasd aan en vragen waarom? Dit pakketje is in transit, ofwel het gaat rechtstreeks naar onze Nederlandse boot en zodoende is er geen sprake van invoerrechten! De man begrijpt het niet of liever gezegd wil het niet begrijpen. Er ontstaat een discussie tussen de postbeambte, de man van de douane, de man van de Marina en ons. Wij zijn in ieder geval niet van plan om te betalen! Vragen ook waarom het niet naar de douane van de Marina gestuurd is, maar daar krijgen we geen antwoord op. We moeten aantonen dat we met de boot zijn en papieren laten zien etc. Er moet maar iemand van de douane van de Marina mee naar het postkantoor! Ondertussen zijn we toch zeker een uurtje verder en onze chauffeur wordt steeds ongeduldiger, maar blijft vriendelijk. We moeten nu terugkomen en het pakje blijft achter!
Bij terugkomst in de Marina meteen naar de douane, onze chauffeur legt uit wat er aan de hand is en verteld dat er iemand van de douane s ’middags met ons mee zal gaan naar het postkantoor. Onze bootpapieren moeten mee en het formulier dat we ingeklaard zijn. We zijn heel blij dat we iemand bij ons hebben van de douane, want op het postkantoor blijven ze moeilijk doen. Er wordt wat heen en weer geschreeuwd, maar onze douane man laat niet over zich heen lopen. Hij neemt duidelijk een standpunt in; Geen invoerrechten betalen voor pakketjes die in transit zijn. Uiteindelijk bezwijkt de douane man van het postkantoor en kunnen we het pakketje bij de balie afhalen. Waar we voor de zoveelste keer ons paspoort moeten laten zien en het is nog steeds dezelfde man! Brrrr. Tot overmaat van ramp zegt deze postbeambte nog eens doodleuk dat we nog toch 404 DH +14,40 DH (€ 43,00) moeten betalen! Is die man nu gek of hoe zit dat! Onze de douaneman staat nu echt op springen. De douaneman van het postkantoor loopt naar de balie toe en streept het bedrag door en dan, ja eindelijk, mogen we het pakketje meenemen!

Dit had onze douane man ook nog niet meegemaakt. De regels zijn heel duidelijk verteld hij ons. Dit ruikt naar corruptie, puur om wat extra geld te verdienen van domme buitenlanders. Mochten er nog meer problemen zijn met pakjes, dan moeten we hem maar meteen waarschuwen. We bedanken hem zeer vriendelijk voor zijn hulp! Al met al zijn we toch weer een paar uur zoet geweest! Wij maar denken dat de bureaucratie in Nederland erg is! De overige pakketjes kunnen we gelukkig ophalen zonder enig probleem. Het pakketje met de medicatie voor Caroline wordt wel extra goed bekeken, maar wanneer er ook een dokterverklaring in het Frans door ons getoond wordt, mag dit pakket zonder verdere kosten meegenomen worden. We worden nu zelfs herkend en soort van vriendelijk begroet! Heeft het toch gewerkt dat de douane man van de Marina mee is geweest!

We zijn weer heel blij met alle praktisch, leuke, lekkere maar vooral lieve pakjes die ons toe gestuurd zijn. Ik ben heel blij met het mooi zelfgemaakt schilderij van mijn kleindochter Bobby! Die krijgt een ere plaatsje in de boot!
We bedanken een ieder die hieraan een bijdrage heeft geleverd!

De haven
In de Marina van Bouregreg liggen de boten van de Koning van Marokko, Mohammed VI. Hierdoor zou volgens onze informatie de Marina zwaarbewaakt zijn. Maar tot onze verbazing zijn de steigers slechts afgesloten met een touwtje. Weliswaar is het gebied rondom de Marina afgesloten met een hekwerk waar bewakers bij staan, maar bijna iedereen kan hier vrij rondwandelen. Binnen dit gebied bevinden zich luxe appartementen met uitzicht op de Marina, deze zijn duidelijk voor de rijkere Marokkanen. Er zijn een aantal restaurants en bij twee hiervan kun je zelfs alcohol drinken. Maar hier uit eten gaan is bijna Europees, zeker qua prijzen, geef ons dan maar de leuke kleine restantjes in de Medina. Aan de kleding te zien, veel moderner, kun je wel zien dat hier voornamelijk de rijkere Marokkaan vertoeft. Ook dragen de vrouwen hier minder hoofddoekjes.

Langs de kade van de Marina staan enkele houten hokjes voor bewakers die hier de boel in de gaten moeten houden. Zij zijn voorzien van een fluitje en wanneer iemand iets te dichtbij de rand van het water komt of het touwtje van de steiger aanraakt, wordt deze direct terug gefloten. Kortom de hele dag hoor je de fluitjes! De omgeving is namelijk bijzonder populair bij de Marokkaanse bevolking. Ze doen niets anders dan de hele dag selfies maken met de boten op de achtergrond. Onze boot moet toch zeker op menig Facebook pagina terug te vinden zijn! Inmiddels kennen we het meeste havenmensen en bewakers wel van gezicht en zij ons natuurlijk ook, want zoveel buitenlandse boten liggen er nu ook weer niet in deze haven. We begroeten elkaar elke keer vriendelijk in ons beste Frans en een glimlach doet al wonderen. In het begin liggen er nog een aantal andere buitenlandse boten, een Canadees, stel Zweden, Fransen, een Duitser en een Amerikaan. Maar na een poosje wordt het steeds rustiger in de Marina. De Duitse boot en wij nog over, tot op een dag er weer Nederlandse boot “Bravelender” met Petra en Martin aankomt. Hier later meer over.

Het havenkantoor heeft zicht op de rivier en in een apart gebouwtje bevinden zich de douches, die groot en schoon zijn. We ervaren dat de temperatuur van het warme water daalt wanneer de dagen bewolkt zijn en het heeft geregend. Bij navraag blijkt dat het systeem afhankelijk is van de zonnepanelen. Kortom: geen zon, geen warm water! Wanneer we gaan douchen, komen we regelmatig de dames tegen die de ruimtes schoonmaken en altijd vragen ze hoe het met ons gaat in het Frans. Over vriendelijkheid kunnen we niets dan goeds zeggen. Wat erg jammer is dat er geen wasmachines zijn. Je kan de was wel inleveren bij het havenkantoor, deze wordt dan elders gewassen. Dit hebben we éénmaal gedaan, maar naast het feit dat dit relatief duur was (meer dan € 10,00), vonden we het niet lekker ruiken en was het niet echt schoon geworden. Dus niet voor herhaling vatbaar! We gaan op zoek naar een wasserette of doen het zelf.

Naast de vele meeuwen die er in en om de haven rondvliegen, zien we een soort aalscholver en hele mooie grote witte reigers. Rondom de boot zwemmen hele kleine visjes. We moeten ook even wennen aan de vele geluiden die we hier horen. De tram die om de zoveel meter een waarschuwingsbel luidt, de auto’s die over de brug rijden, uiteraard het gefluit van de bewakers, maar ook het geluid van het gebedsomroep van de moskee.

Woensdag 16-11-2016 t/m vrijdag 18-11-2016
Vandaag vertrekken we naar een land op een ander continent, Marokko! We besluiten om s ’middags rond 15:00 uur te vertrekken en 2 nachten door te zeilen. De beste tijd om bij Rabat aan te komen is na 11:00 uur op vrijdag 18 november, dan is het opkomend tij. Uitgaande van een gemiddelde snelheid van 5 Knopen komen we dan veel te vroeg aan, maar de verwachting is dat de wind drastisch zal dalen in de laatste nacht en ochtend van aankomst. Het ophalen van het anker gaat goed, alleen zit er heel veel modder aan en is het anker gedraaid, waardoor Fred iets langer bezig is.

We zwaaien nog even naar Karin en Jeroen van de “White Pearl” (zij vertrekken richting Middellandse Zee), om vervolgens richting zeegat te varen. Zie filmpje. We hebben een lekker windje tijdens ons vertrek en kunnen dus weer lekker van het zeilen genieten. Ik heb wel een klein beetje last van zeeziekte, door de beweging van de golven en moet niet te lang binnen blijven. Door de toenemende wind, met uitschieters van 28, in de 1e nacht en het feit dat we tijdens de nacht het zeil niet verminderd hebben, moest de stuurautomaat harder werken en is er een onderdeel los getrild. Hierdoor moeten we weer zelf het stuur ter hand nemen! Wat natuurlijk best wel jammer is en bovendien een stuk vermoeiender.

Donderdagochtend horen we ineens een enorme harde knal en in eerste instantie lijkt het alsof de giek bij de mast los gelaten heeft. Bij nadere inspectie blijkt dat slechts het andere blok van de neerhaler losgeschoten is. Met enige moeite halen het zeil naar beneden en varen verder op de Genua. Op de 2e dag repareert Fred het losgetrilde onderdeel van de stuurautomaat en kunnen we hier weer gebruik van maken.
De nachten zijn werkelijk prachtig, de zonsondergang met zijn rode gloed, vervolgens een heldere hemel met duizenden fonkelende sterren. Een dergelijke sterrenhemel zie je niet in Nederland niet meer vanwege alle lichtvervuiling. Het duurt even, maar dan zien we ook de supermaan weer opkomen. Deze is aan het afnemen, waardoor hij er enigszins vervormt uitziet. Helaas lukt het ons niet om een mooie foto te maken, daarvoor bewegen we teveel. Ik zie tijdens mijn wacht enkele vallende sterren en kan weer een paar wensen doen. Onderweg zien we slechts enkele grote boten die richting Tanger varen en de Middellandse zee. Maar over het algemeen zijn we de enige boot op een uitgestrekte oceaan. Op vrijdagochtend zien we enkele dolfijnen rondom de boot zwemmen, dit was alweer een tijdje geleden. Op blogs van andere zeilers hadden we de meest verschrikkelijke verhalen gelezen over de tonijnnetten die voor de kust van Marokko liggen. De angst van elke zeiler om hier doorheen te varen, vooral s ’nachts en dan de lijnen of netten in je schroef te krijgen. Maar wij hebben geen enkel net gezien, dus wanneer men ons track volgt, ofwel vanaf Ilha de Culatra naar Rabat in Marokko zeilt, volg koers 165 en dan heb je totaal geen problemen. De zon schijnt inmiddels en de wind drastisch afgenomen. We naderen Marokko en zien land in zicht! Een nieuw continent, nieuwe cultuur en nieuwe mensen. Rond 11:30 uur roepen we via de marifoon de Marina Bouregreg in Salé op met de vraag of we hulp kunnen krijgen van het pilot bootje met het binnenvaren van de rivier. Maar niemand reageert, we blijven dit een aantal keren herhalen. Aangezien we ook een mobiel nummer hebben besluiten we die maar te bellen. Eindelijk krijgen we contact en in mijn beste Frans vraag ik om assistentie van de Marina. We moeten nog even wachten.

Dan komt er na een half uurtje een heel klein bootje (ik noem dit altijd Popeye bootjes) aan gevaren, zou dit de pilotboot zijn? We weten het niet, want hij blijft in eerste instantie op gepaste afstand van ons. Dan komt hij naderbij en roept in het Frans dat we nog even geduld moeten hebben want er komt nog een zeilboot aan die ook naar binnen wil. Deze boot is nog zeker 4 mijl van ons verwijderd, dus geduld moeten we zeker hebben. We draaien een beetje rondjes voor de kust. Het blijkt een Canadese boot te zijn en dan varen we achter het kleine pilot bootje de rivier van Rabat op. Je kunt wel zeggen dat dit best indrukwekkend is. De prachtige Kasba van Rabat aan de rechterhand en links de zanderige stranden van de stad Sale. Mensen staan op de kade en strand te zwaaien en foto’s te maken, voor hen is het net zo bijzonder als voor ons. Enkele vissersbootjes varen mee de rivier op en roepen iets in het Frans naar ons. Ik sta achter het roer en schenk er in eerste instantie niet te veel aandacht aan, zwaai alleen vriendelijk terug. Fred hoort hun om whisky roepen en dat ze vis willen ruilen hiervoor. Hij duikt een fles op en stom als hij is overhandigd hij deze eerst voordat hij de vis krijgt. Want…………die krijgen we dus niet! Oplichters, moslims drinken toch geen alcohol! Niet wat je noemt een goede eerste ervaring met Marokko, maar ook wel een beetje naïef van Fred. Door de vermoeidheid was Fred niet alert genoeg, anders had hij dit nooit gedaan. Verder voelen we ons welkom geheten, wanneer je al die mensen ziet zwaaien.

Voordat we de Marina in mogen moeten we eerst aanleggen bij de ponton van de politie en douane. We waren zo gewend dat iedereen wel Engels kon verstaan en spreken, zoals in Portugal, maar dat valt even vies tegen wanneer je hier aan komt. De voertaal is Arabisch en Frans. Fred kan helemaal geen Frans en ik doe mijn uiterste best om met losse woorden me verstaanbaar te maken. Allereerst komt de politie aan boord en daarna de douane, een hoop papierwerk. Aan de man van de douane vertellen we dat we ook een kat aan boord hebben. Hij blijkt een beetje bang te zijn voor onze lieve Kit, die we toch maar even hebben aangelijnd. De douane neemt onze papieren en paspoorten mee voor controle en verteld dat hij terug komt met de hond voor een controle aan boord. We krijgen Kit met enige moeite in zijn reismandje omdat het al enige tijd geleden is, schiet hij daardoor geheel in de stress. We wachten op de douane met hond, die vervolgens eerst naar de andere boot gaat en overal rond gaat lopen snuffelen. Wij staan helemaal paraat met Kit in de mand en dan loopt de douane met hond, zonder iets te zeggen langs en wandelt terug naar zijn auto. Ons enigszins verbaast achterlatend. Had ik me net ingesteld en soort van verheugd op de controle van hond aan boord en gaat dat niet door! Dit alles vanwege Kit? We hebben geen idee. Maar mazzel is het wel. Even later krijgen we onze papieren terug en kunnen we achter het kleine pilot bootje aanvaren richting de Marina. Zodra we eenmaal in de Marina liggen, komen er nog meer papieren, ditmaal van de Marine zelf. Nadat alles is afgehandeld, zoeken we het havenkantoor op en vertellen dat we zeker één maand willen blijven en misschien zelfs wel langer. We vragen de wifi code en gaan eerst even lekker douchen. De faciliteiten zijn best goed, alleen het water is niet heel erg warm.

Omdat we in een islamitisch land zijn en zijn de regels en gebruiken anders dan we gewend zijn in Europa. We hebben ons van te voren een beetje ingelezen hierover en willen ons best een beetje aanpassen zolang we hier zijn, dit uiteraard binnen de grenzen. Zo is het niet gebruikelijk dat je in je korte broek loopt, zeker vrouwen niet. Mannen dragen broeken over de knie of lange broeken en vrouwen lange broeken en armen bedekt. Ik hoef geen hoofddoek om, alleen wanneer we sommige gebouwen zullen bezoeken, dan is dit gewenst. Het is even wennen, want de temperatuur is nog best warm, maar we doen ons best.

Het is echt een hele andere wereld, wat natuurlijk wel even wennen is. De taal, de mensen, de kleding en gebouwen. Een cultuurshock. Om een eerste indruk te krijgen van de omgeving wandelen we een beetje in de buurt rond en belanden uiteindelijk in de Medina van Salé. Hier zijn tal van kleine winkeltjes met snoep, brood en heel veel zoetigheid. Mini bedrijfjes waar ze brommers opknappen, houten meubels maken met prachtig inlegwerk of kussens en heel veel kleine eettentjes en koffiehuisjes. We gaan ook op zoek naar een pinautomaat, die volgens de havenmeester alleen maar in Rabat zijn en niet hier in Salé. We komen wel een 5 tal pinautomaten tegen, echter bij de eerste vier lukt het niet om te pinnen en bij de vijfde gebruiken we onze creditcard maar. Achteraf blijkt dat we vergeten waren om het gebied aan te passen van onze bankpas naar werelddekking, we waren tenslotte niet meer in Europa, sufferds die we zijn! Nu hebben we gelukkig enkele Dirhams om te kunnen betalen. We kopen een paar broodjes voor de volgende ochtend en wandelen terug naar de haven waar we bij één van de restaurants daar uit eten gaan. Moe en voldaan gaan we terug naar de boot en liggen niet veel later lui op de salonbank een filmpje te kijken.

Maandag 07-11-2016 t/m Dinsdag 15-11-2016
We hebben nu ongeveer maand in Portimão en een meer dan één maand in Lagos doorgebracht en het is nu echt de hoogste tijd om weer verder te gaan. De laatste twee dagen hebben we alle voorraden opgeborgen, een beetje opgeruimd en de route bepaald voor ons vertrek uit Lagos. We tanken water en Fred gaat de laatste rekening betalen bij het havenkantoor. De loopbrug gaat pas om 9:00 uur open, dus voor die tijd kunnen we niet weg. We nemen afscheid van onze buren, Brenden en Serena en beloven in contact te blijven. Ook nemen we uitbundig afscheid van Antoinette en Maarten die voor enkele weken terug gaan naar Nederland. Hun boot blijft in Lagos en wordt gebruikt door hun dochter en vriend. Iets na 9:00 uur verlaten we de haven van Lagos, uitgezwaaid door onze nieuwe zeilvrienden Antoinette en Maarten van de Witte Beer. Ook de overburen, Trevor en Irene zwaaien nog even naar ons. Het weer is iets minder dan de dag er voor, maar toch bijzonder acceptabel. We hebben een lekker windje uit het Noorden en kunnen eindelijk weer eens lekker zeilen.

Er zijn erg weinig boten op het water, je kunt wel zien dat het zomerseizoen over is. We zien langzaam het landschap veranderen. De grilligere hoge rotsen maken plaats voor lange brede stranden met af en toe een stukje rots. De kleur van de rotsen is veranderd van bruin/geel in een rode kleur en de zon glinstert op het water. We zijn weer helemaal in ons element! Omdat we aan de late kant zijn vertrokken waren we een beetje bang dat we bij donker in Faro aan zouden komen en daarom besluiten we om maar een nachtje de haven van Vilamoura in te gaan. We willen tenslotte niet bij donker aankomen en zeker niet wanneer we voor het eerst met ons nieuwe anker gaan ankeren! We leggen aan bij de wachtsteiger en krijgen direct hulp van twee  havenmedewerkers.

Uiterst vriendelijk en zeer behulpzaam. Fred loopt naar de receptie en is meteen een half uurtje weg. Wanneer ik me af ga vragen waar hij blijft verschijnt hij net weer in beeld. Er moesten stapels papieren ingevuld worden en dat voor maar één nachtje. Er vaart een rib bootje mee om ons bij de aangewezen ligplaats ook even te helpen. Super, dat zijn we niet gewend! Het blijkt dat ze in de race zijn voor de beste haven van Portugal! We kunnen in ieder geval zeggen dat ze hun best doen! De haven ligt in een kom met daarom heen vele winkeltjes, barretjes en restaurants. We gaan maar even een biertje drinken, nu er nog een beetje zon is. Zodra de zon achter een gebouw verdwijnt, is het meteen koud aan het worden. Terug naar de boot, eten en lekker lui tv kijken. Morgen gaan we verder richting Faro.
Kit
Die moet even zijn energie kwijt, na een dagje onder de salontafel te hebben gezeten tijdens het zeilen. Zodra hij de kans krijgt springt hij op een andere boot! Wacht maar, morgen liggen we voor anker en dan is het uit met de pret! De volgende dag varen we op de motor naar de baai bij Faro. We willen voor anker bij Faro voor het bekende “Dream breaker Island” ofwel Ilha da Culatra. Over deze plek wordt gezegd dat wanneer je hier eenmaal voor anker hebt gelegen je eigenlijk niet meer weg wilt. We zullen het ervaren!

De “Ria Formosa” is een nationaal natuurpark en wordt beschouwd als één van de meest fantastische plekken van de Algarve. Het is een lagune die bestaat uit een labyrint van zoute moerassen, slikken, schorren, zoutpannen, zandeilandjes en kanalen, het lijkt een beetje op onze Waddenzee. Een reeks van zanderige eilanden en schiereilanden met lage duinen beschermen de lagune tegen de oceaan. Het is een oase van rust, wanneer je de vliegtuigen die op Faro landen en opstijgen even buiten beschouwing neemt. Er is sprake van vele ondiepten, dus is het goed opletten waar je vaart. We plannen het zo dat we met laag water, maar opkomend tij aankomen. We hadden al enkele tips gekregen van Maarten van de “Witte Beer” waar we het beste konden ankeren. Nu met onze nieuwe radar kunnen we nog meer om ons heen zien. We vinden een mooi plekje op gepaste afstand van een tweetal boten. Er liggen ongeveer 18 boten voor anker in dit grote gebied. Maar van horen zeggen liggen hier in de zomer weleens meer dan 100 boten! Het ankeren met ons nieuwe ROCNA anker gaat in één keer goed en niet veel later kunnen we nog even lekker genieten van het zonnetje. Dan wordt het frisser en duiken we de salon in. We zijn druk bezig met eten maken en kijken ondertussen naar de mooi rode zonsondergang, wanneer er een WhatsApp binnenkomt van Maarten. “Genieten jullie ook van de mooie zonsondergang”? Na het eten krijgen we nog een WhatsApp van Maarten: “We liggen 100 meter van jullie vandaan”! Met verbazing kijken we naar het berichtje en vervolgens op het scherm bij AIS. Verdomd, ze liggen er echt! We krijgen contact via de marifoon en SSB en het blijkt dat ze samen met dochter en vriend hierheen gevaren zijn om vanaf Faro naar Nederland te vliegen. Dat hadden ze niet verteld!

Wat hebben we zoal gedaan tijdens deze week.
We zijn een paar keer met de dinghy naar “Ilha da Culatra” gegaan en hebben een beetje over dit, toch wel bijzondere eiland gewandeld. Op dit eiland rijden alleen maar een paar tractoren en soms een klein driewielig autootje. Er wonen ongeveer 900 mensen op dit eiland, veelal vissers en deze zie je bij de haven druk bezig met het herstellen van hun visnetten! Er komt af en toe komt er een veerbootje met enkele toeristen die uitzwermen over het kleine eiland en een boot die het eiland voorziet van voorraden. Wanneer we bij een cafeetje iets drinken zien we een man ladingen biertjes naar binnen rijden, dit is volgens hem “het water van het eiland”. Er wordt wat afgezopen hier! De woningen zijn veelal wit geschilderd met een randje fel gekleurde verf.

Boven de deuren hangen tegeltjes met heiligen er op. Het zand hoopt zich op tussen de huisjes, maar het is sommige mensen toch gelukt om een soort van tuintje te creëren. Je ziet veel planten in potten, vetplanten en cactussen. Er zijn een aantal restaurantjes en cafeetjes, die nu voor namelijk bezet zijn door de eigen bevolking. In één van de zijstraatjes zien we een houten bordje met daarom “mini mercado”, een supermarktje! We volgen de bordjes zigzaggend door de kleine straatjes, want we willen weleens weten wat ze zoal verkopen. We vinden er vers fruit en een pot met rode saus voor de spaghetti! Niet veel later komen we ook de 2e mini mercado tegen die het eiland rijk is. Wanneer je dwars door het dorpje wandelt, over de betonnen platen die de “hoofdweg” voor moet stellen, kom je ineens een paal tegen met daarop allerlei wegwijzer bordjes. De bordjes verwijzen naar pinautomaat, hulppost en zelfs een bibliotheek, die we overigens niet hebben gezien! Er is een basisschool, een crèche en een buurthuis op het eiland. Verder wandelend gaat de weg over in houten vlonders die kronkelend over de wadden loopt en uitkomt bij het nu verlaten strand. Het is een prachtig natuur gebied en we horen allerlei vreemde vogel geluiden. Vlakbij het strand staat een houten huisje waar WC op staat, maar de deur is stevig afgesloten met een hangslot. Ik zeg gekscherend tegen Fred; “voor de sleutel moet je bij de haven zijn”. Je zult maar nodig moeten……….

De eiland bewoners zijn wel een beetje stug en terughoudend, ze begroeten je niet altijd uit zichzelf, maar wanneer je “Bon Dia” zegt, krijg je wel altijd een groet terug. We gaan bij een restaurantje “A Taska” lunchen en maken een praatje met de eigenaar, die uit Lissabon blijkt te komen en dit restaurant nu één jaar geleden gekocht heeft. Hij adviseert ons om de “Cataplana” te nemen, een echt Portugees visgerecht voor twee personen. We moeten wel even geduld hebben zegt de man, maar dan krijg je ook wel wat. Er komt een Cataplana pan (soort wok met deksel) op tafel die gevuld is met “vruchten van de zee” (Fruit du Mer) zoals: witvis, diverse kokkels, oesters, kreeft, garnalen, knoflook, paprika, uien, aardappel, bouillon, tomatenpuree, wijn en kruiden. We krijgen er frietjes en geroosterd brood bij die van te voren behoorlijk met olijfolie is overgoten. Lekker wijntje erbij en dubbel genieten zo! We vertellen de eigenaar dat we hier met onze eigen boot voor anker liggen en de wereld aan het verkennen zijn. Als toetje nemen we één huisgemaakte chocolademousse die we samen oppeuzelen en schenkt de eigenaar nog een lekker likeurtje voor ons in. Hij neemt hartelijk afscheid, wenst ons een behouden vaart en hoopt dat we nog eens terug zullen komen.

We gaan ook een keer naar Olhao toe met de dinghy om daar bij een supermarkt ons eten weer aan te vullen. Helaas ligt deze in een soort industrieterrein, vlakbij de Doca de Pesco, waardoor we weinig van het stadje verder zien. Om aan te leggen wurmen we ons tussen de andere bootjes door om aan land te komen. We wandelen door allerlei stoffige straten, langs betegelde huizen over het industrieterrein heen naar de supermarkt. Het is de hoogste tijd om een hapje te gaan eten. We vinden vlakbij de haven een, op het eerste gezicht zeer eenvoudig klein eettentje, waar we buiten bijna op de straat aan een tafeltje plaats nemen. Later blijkt dat dit een bijzonder geliefd restaurantje is bij zowel de plaatselijke bevolking als zowel toeristen. Een aardige ober voorziet ons van een zeer goede degelijk maaltijd, Fred krijgt bonen met saus en varkensvlees en ik frietjes met rundvlees. Allebei iets te drinken erbij en we nog geen € 9,00 kwijt! Dat zijn nog eens leuke bedragen!
De rest van de week blijven we aan boord. We maken twee windschermen van een soort pvc gaasdoek die we langs de reeling spannen aan de zijkanten van de kuip. Dit houdt de regen en een deel van de wind tegen, waardoor we veel beter beschut zijn.

Omdat het de laatste dagen nogal bewolkt is, worden de accu’s niet meer 100% opgeladen. We starten de generator ter ondersteuning. Het waait de laatste dagen behoorlijk, windkracht 5, een goede test voor ons nieuwe anker. We liggen hier aan 30 meter ankerketting en als een dijk! We zijn heel gelukkig met ons nieuwe anker. Fransen hebben nogal de neiging om bovenop je lip te gaan liggen met hun boot en wanneer het zo hard waait als nu, is dat niet echt een fijn idee. We zien één van de Franse boten heel langzaam verschuiven. In eerste instantie denken we dat er niemand aan boord is, maar dan verschijnt er toch een persoon op dek. Even later zien we ze opnieuw voor anker gaan. Rare jongens die Fransozen! Aan het einde van de week ligt ook de “Witte Beer” (met de kinderen) weer in de laguna. Maarten van de Witte Beer belt ons op (vanuit Nederland), hij was beetje ongerust omdat we daar al één week liggen, zonder verder iets van ons vernomen te hebben. We stellen hem gerust en vertellen dat we woensdag zullen vertrekken richting Marokko, wanneer de wind iets afgenomen is. We waarderen het dat hij even belde!

We controleren het oliepeil en de koelvloeistof en vullen deze bij. Voorraadlijst wordt bijgewerkt en uitgeprint. De komende route naar en langs de kust van Marokko is uitgezocht. Informatie bijeen verzamelt en uitgeprint. We doen nog een paar kleine klusjes en Fred werkt een poosje. Als laatste wordt de Grabbag en de SOS waterdichte ton gecontroleerd en aangevuld. Voor de leken onder ons: dit is een tas gevuld met noodzakelijk spullen voor het geval we ineens onze boot moeten verlaten.

Op 14 november 2016 is er een volle super maan te zien en hier kunnen we uitgebreid van genieten. De lucht is helder en de maan gigantisch groot! Dit verschijnsel komt maar eens in de zoveel jaar voor en volgens NASA is de volgende pas in 2034. Wat een geluk dat we dit kunnen zien, in Nederland is het zo bewolkt dat zij dit helaas hebben moeten missen!

Woensdagmiddag 16 november 2016 zullen we in de loop van de middag vertrekken richting Rabat in Marokko. Blijft spannend, een nieuw continent met een geheel andere cultuur. Er bestaan zoveel vooroordelen over Marokkanen in ons land dat ik graag wil ervaren hoe de mensen en hun cultuur is in het land zelf. We gaan er heen met een “open mind”. Marokko here we come!

Dinsdag 01-11 t/m zondag 06-11-2016
De laatste week in Lagos vieren we mijn verjaardag en wachten op de laatste bestellingen.

1 november, Caroline is jarig
De afgelopen week zijn er allerlei pakketjes binnen gekomen, die Fred meteen apart gehouden heeft. Ik moet wachten totdat ik jarig ben. Op de dag zelf worden we al rond 7:00 uur s ’morgens gewekt door een hard klapperend geluid. Ik rol mijn bed uit om op onderzoek uit te gaan waar dit geluid vandaan komt. Wanneer ik naar buiten kijk en zie ik allemaal seinvlaggetjes langs de railing hangen! Wat een leuke verrassing! Dit is niet Fred zijn werk, want wij hebben geen plastic vlaggetjes. Dit moet het werk van Maarten en Antoinette zijn! Ze zijn in alle vroegte opgestaan om dit speciaal voor mij te doen, wat lief van ze! Dan is de tijd voor cadeautjes! Ik word verwend door mijn lief met een mooie lens voor de camera, super speakerboxjes die aan een pc gekoppeld kunnen worden en een privé speeltje! Van Ingrid en familie krijg ik een hele lekkere body cream van Rituals. Van mijn beste vriendinnetje krijg ik een mooie hanger van een levensboompje. Er is een doos vol met lekkere dingen, zoals hagelslag en drop, opgestuurd door mijn lieve vriend Johan. Zo kan ik af en toe genieten van een lekkere boterham met hagelslag! Verdere felicitaties via WhatsApp, mail en Facebook.

We nodigen Antoinette en Maarten uit op de koffie met iets lekkers en ook onze Engelse buren komen even langs. Wederom word ik verwend met cadeautjes. Het is toch bijzonder om je verjaardag te vieren ver van Nederland, familie en vrienden. Maar gelukkig maken onze nieuwe vrienden veel goed.

Auto huren
In Lagos kun je op verschillende plekken, binnen loopafstand van de Marina, een auto huren. Nu het hoogseizoen over is, zijn de prijzen ook meteen acceptabeler. We besluiten om een dagje een auto te huren en hiermee eerst even langs de supermarkt te gaan om alle voorraad weer aan te vullen. Dat scheelt dan een hoop sjouwen met waterflessen, blikken en potten. De dag voorafgaand bekijken we wat we nog aan boord hebben, passen de voorraad lijst aan en maken een boodschappenlijstje. Al vroeg gaat Fred de auto halen en rijden we even later, in een leuk fel rood gekleurd Volkswagentje richting de Lidl (ja natuurlijk hebben ze die hier ook!). Hier slaan we de meeste spullen in, maar kunnen helaas niet alles krijgen. Op weg naar de volgende supermarkt, de Pingo Doce zien we Antoinette en Maarten de weg oversteken. We zwaaien en maken even kort praatje voordat we verder scheuren in onze rode autootje! Na de boodschappen brengt Fred alles aan boord, ik moet echt op mijn ruggetje letten. We stouwen morgen alles wel weg.

De rest van de dag gaan we het achterland in van de Algarve verkennen. Hiervoor hebben we ons van te voren een beetje ingelezen, zodat we een leuke route hebben langs allerlei leuk en mooie plekjes. Onze route: Lagos, São Sebastião, Odiáxere, Albufeira da Barragem de Odiáxere, Romeiras, Marmelete, Caldas de Monchique en het stadje Monchique, São Marcos de Serra, São Bartolomeu de Messines, Silves en via Portimão terug naar Lagos. Jammer genoeg laat het weer nog wat te wensen over, van zonnig naar ineens een stortbui en ook de temperatuur is niet wat we zouden wensen. Dus een perfecte dag om een beetje rond te toeren. We hebben onze TomTom bewaard voor dit soort uitstapjes, maar helaas doet de stroomvoorziening van de auto het niet en laad de TomTom niet op. Gelukkig hebben we allebei een mobieltje met een routeplanner en de “Powerbank” (mobiel oplaadstation) mee genomen. Tot overmaat van ramp is ook nog eens Fred zijn mobiel bijna leeg en het lukt niet op deze hiermee op te laden. Kortom we navigeren met mijn mobiel over kleine weggetjes en hopen dat deze niet leeg is voordat we terug in Lagos zijn. De wegen zijn hier niet al te best en nauwelijks verlicht. Het zal anders zonder kaart o.i.d. nog een hele klus worden om uit dit achterland de weg terug te vinden. Gaande weg ontdekken we dat, nu het hoogseizoen over is, het achterland er een stuk verlatener bij ligt dan we hadden verwacht. Dorpjes liggen er verlaten bij en ook vele caféetjes en restaurants zijn onderweg gesloten. Maar ……….. we kunnen hier echt genieten van de mooie natuur en hebben een prachtig uitzicht over de Barragem de Odiáxere, een gigantisch meer met heel veel groen er om heen. Het is een welkome afwisseling van onze zeegezichten tot nu toe. Onderweg komen we grote delen afgebrand bos tegen. Zwart geblakerde heuvels met grillige bomen, een spookachtig triest gezicht. We zien ook hele grote delen van het bos op de bergen Monchique is het meest bekend als de ‘tuin van de Algarve’. Het is zowel de naam van een dorpje als van de omliggende bossen. Monchique is één van de hoogste dorpjes en is bekend om zijn natuurlijke bronnen. Het dorpje, wat in vele gidsen bijzonder aangeprezen wordt, ligt er stil, verlaten en zeker niet uitnodigend bij. Onderweg lunchen we bij een dorpsrestaurant, waar we door de lokale bevolking een beetje vreemd bekeken worden. Rare buitenlanders in fel rood autootje met Portugese nummerplaat. De Foia is de hoogste berg van de Algarve. Al is de titel berg sterk overdreven; hij is maar 902 meter hoog. Maar het uitzicht is werkelijk fenomenaal, je kunt heel erg ver kijken. Naast bossen met kurkeiken, walnoten en talloze andere inheemse bomen kom je hier vooral eucalyptusbomen tegen. Ook zien we heel veel boomgaarden met kronkelige sinaasappelbomen. De kurk van de kurkeiken zien we op verschillende plaatsen hoog opgestapeld, helaas krijg ik door het slechte weer niet de kans op dit vast te leggen op foto. De dagen zijn alweer wat korter en het is al snel donker, waardoor we pas bij donker in het stadje Silves aankomen. Wat natuurlijk jammer is, want dit is echt een mooi oud stadje. Maar dat mag de pret niet drukken want nu hebben we bij binnenkomst van het stadje meteen zicht op het enorme prachtig verlichte kasteel, zeer indrukwekkend. We besluiten om hier te gaan eten en vinden nog een restaurantje waar het er enigszins gezellig uit ziet. We bestellen allebei een verschillende paella en na afloop stappen we weer in ons rode autootje en vervolgen de terugreis naar Lagos. Het was met al toch een hele mooie dag!

Overige
Bij één van de vele Chinese winkels die Spanje en Portugal rijk zijn, kopen we toch maar een soort boodschappenkarretje. Wel ééntje met goede wieltjes, want hij moet stevig genoeg zijn om een rugzak met waterflessen en pakken wijn te kunnen dragen. We zijn ook een keer naar de plaatselijke boerenmarkt geweest, waar ik een aantal foto’s maakte van kleurrijke stalletjes. Tientallen pepertjes die te drogen hangen, kleine jonge eendjes samengeperst in een veel te kleine kooi, (wat ik persoonlijk heel zielig vind), stapels met uien en andere groenten en fruit in allerlei soorten. Prachtige bos met zonnebloemen, eigen gebakken koekjes en zelf gevlochten mandjes liggen uitgestald.

Gezondheid
De ene dag gaat het beter met mijn rug dan de andere dag. Het zal nog wel een paar weken kunnen duren voordat het helemaal over is en geduld…………..tja dat is iets wat ik nu niet echt heb.

Het weer
Zeer wisselend, de ene dag is het mooi en zonnig weer en de andere dag bewolkt en fris. De tijd om verder te gaan is voor mij wanneer ik de hele dag een spijkerbroek en vest aan moet hebben. Dan is het de hoogste tijd om te vertrekken naar warmere oorden!

Kit:
Tja,………hij springt nu zelfs met gemak over naar de boot aan de andere kant van de vingersteiger!
Het is de hoogste tijd dat we weer voor anker gaan, dan kan meneer nergens heen!