Gambia: deel 3

Donderdag 25-01-2018
Terug naar Lamin Lodge
In de ochtend gaan we met zijn vijven naar de kant en nemen een taxi naar de ‘Albert Market’ om groente en fruit in te slaan en mogelijk vis en/of vlees. Het lijkt een beetje op de Medina’s die we al in Marokko hebben gezien. Nauwe straatjes met heel veel kleine verkooppuntjes.

Er loopt al gauw een irritant mannetje achter ons aan die wel de weg wil wijzen. Dat hebben we helemaal niet nodig, we zoeken het liever zelf uit en vriendelijk wijzen we hem af. Maar hij is nogal volhardend en blijft ons achtervolgen. Nadat we hem een poosje genegeerd hebben druipt hij af. We kopen op deze markt zakjes met aanmaaklimonade, wat fruit en groente. Behalve komkommers en enkele redelijk uitziende tomaten is er niet zo heel veel keuze. Wanneer we op zoek gaan naar ‘Tapalapa’ (brood) belanden we bij het ‘hoekje’ van de naaiateliers. Mannen en kinderen zitten achter o.a. oude ‘Singer’ naaimachines kleding te maken van kleurige stoffen. Ook hebben ze een speciale stand op deze machine op versiersels te borduren. Overal vind je bergen met restant lapjes liggen, waarvan ik later begrijp dat ze daar de kussens mee vullen. Veelal worden deze kussens gebruikt door de taxichauffeurs voor doorgezakte stoelen in de taxi. We hebben postzegels gekocht bij het postkantoor en de veel eerder geschreven kaarten doen we eindelijk op de bus. We lopen langs een man die voetballen verkoopt die hier 550 Dalasi per stuk voor vraagt, maar dat vinden we veel teveel en lopen dus door. De man komt ons achterna en zegt dat 300 Dalasi ook goed is en zo zijn weer een bal rijker om weg te geven. Wanneer willen een taxi terug nemen, maar de taxi chauffeur vraagt een belachelijke hoge prijs van 700 Dalasi ( € 14,00) en dat voor een ritje van 5 minuten. We lopen naar een andere taxi en die wil ons vijven wel meenemen voor 200 Dalasi (€ 4,00). Terug bij de boot halen we het anker op en vertrekken met opkomend tij naar Lamin Lodge. Waar niet veel later ook G-Boy ons alweer verwelkomt.

Vrijdag 26-01-2018 t/m woensdag 31-01-2018
Het zijn de laatste dagen dat Vincent nog bij ons is en we laten het vooral aan hem over om te bepalen wat we nog gaan doen.

Craft Market van Brikama
Vincent wil heel graag een mooi houtsnijwerk kopen als aandenken van deze reis. We gaan, samen met ‘Gi’, met de taxi naar de ‘Craft Market’ in Brikama. Voordat we daar heen gaan moet eerst bepaald worden hoe groot het stuk maximaal mag zijn i.v.m. het vervoeren. Het is ongeveer 30 minuten rijden met de taxi naar Brikama. De ‘Craft Market’ staat bekend om zijn houtsnijwerk, gevlochten manden, kleding en sieraden. De Craft Market bestaat uit heel veel kleine winkeltjes waar men ter plaatste bezig is om hele mooie dingen te maken. De ‘gewone’ toerist komt hier met een busje of een SUV, wordt gedropt en stapt nog geen 15 minuten later weer in. Wij nemen uitgebreid de tijd om langs alle winkeltjes te wandelen voordat we iets kopen, want er nogal wat te zien hier.

Er staan prachtige grote beelden, die gemaakt zijn uit één stuk. Ware kunstwerken, echt fantastisch! Ook tref je er enkele winkeltjes die heel veel ‘antieke’ beelden en maskers verkopen, maar die zijn ons te prijzig. Zodra we iets leuks vinden, kan het spel van onderhandelen beginnen. De verkoper zegt een bedrag en jij doet een laag tegenbod en zo kom je uiteindelijk op een acceptabel bedrag uit naar ieders tevredenheid. We zijn ondertussen aardig goed in onderhandelen, maar de aanwezigheid en bemoeienissen van ‘Gi’ helpen ook nog eens goed mee. Gi geeft aldoor aan dat we geen echte toeristen zijn maar vrienden van hem. Hij en Vincent kunnen het aardig met elkaar vinden. Na afloop hebben we aardig wat aangeschaft en tegen sommige verkopers zeggen we dat we nog wel een keertje terug zullen komen omdat we hier toch nog enkele weken/maanden zullen zijn. Vincent heeft o.a. een prachtig houten exemplaar gekocht en kan tevreden naar huis.

Ook wij hebben de nodige dingen aangeschaft voor ons zelf en voor anderen. Eén van de verkopers zal voor ons nog vier houten mokken maken van hout naar een voorbeeld van onze bekers aan boord. Deze halen we de volgende keer op. Voordat we met de taxi terug gaan nemen we nog een drankje en dan ontmoeten we één van de verkopers die naast zijn houtsnijwerk bankbiljetten en munten verzameld. Hij laat ons vol trots zijn verzamelmapjes zien en Fred geeft hem ook nog enkele muntjes. Het is niet veel, maar we beloven hem de volgende keer meer mee te nemen. Als dank krijgen we van hem een vrucht van de Baobab boom gemaakt van hout.

Reggae-party
‘Gi’ stelt voor om naar een Reggie-party in de wijk ‘Kololi’ (voorbij Serekunda aan de westkust) te gaan en daar hebben we wel oren naar. Dit is vlakbij het ‘westerse’ Senegambia gedeelte (daar waar alle toeristische hotels en restaurants zijn). Vandaag hebben we een aardige taxichauffeur ‘JoJo’, die een hele mooie auto heeft voor Gambiaanse begrippen. Onderweg laat hij foto’s zien van zijn ‘meissie’, een Hollandse dame die toch zeker 15 jaar ouder is dan hij. Ze zijn helemaal verliefd en hebben een echte klik met elkaar verteld hij. Zou hij daarom in deze mooie Mercedes kunnen rijden? Natuurlijk gaat Gi de hele avond gezellig met ons mee op stap, wat leuk is voor Vincent, want ‘Gi’ is van zijn leeftijd! Hij regelt dat we aan kunnen schuiven bij het BBQ-buffet in het Djembe Beach Hotel. Er zit een grote groep ‘echte’ Hollandse luidruchtige toeristen aan een lange tafel. Je komt ze in dit gedeelte overal tegen en dat is ook de reden dat we liever niet naar wijken zoals Senegambia gaan. Het eten is goed en Gi zit echt te genieten en verteld dat dit de eerste keer is dat hij een westerse BBQ meemaakt. De muziek is aardig, maar houdt op een gegeven moment op. Tijd om naar de Reggae-party te gaan in de wijk ‘Kotu’. We arriveren bij ‘Domino’s Beach bar/restaurant’, betalen 50 Dalasi (€ 1,00) entreegeld en krijgen een stempel op onze hand. De muziek en wietlucht komen ons al tegemoet. Staand bij een strooien parasol luisteren we naar de muziek en bewegen mee met de rest van de massa. Tussen het publiek bevinden zich een aantal blanken heren en dames met bijpassend Gambiaans gezelschap. De ‘bumsters’, knappe donkere jongens (en vrouwen) die op de stranden van Gambia relaties aanknopen met (vaak veel oudere) westerse toeristen. Maar het overgrote gedeelte bestaat uit Gambianen. De Reggae muziek is leuk en er heerst een zeer relaxte sfeer. Niet veel later verdwijnen Gi en Vincent voor een tijdje en wanneer ze terug komen ruik ik al meteen de wietlucht om hun heen. Dat wil ik ook wel weer eens proberen, het is toch zeker 40 jaar geleden dat ik voor het laatste een jointje heb gerookt. Gewoon roken doe ik ook al jaren niet meer. Maar in deze ambiance wil ik het wel weer eens proberen. Wie had dat ooit kunnen denken? Samen met mijn jongste zoon op een Reggae-party een joontje roken! Het bleef er niet bij één…………….. Uren later rijden we licht aangeschoten en een beetje high met de taxi terug naar Lamin Lodge. Het was weer echt gezellig!

Lamin Lodge
Met vaste regelmaat drinken we een biertje, met de andere zeilers, bij de Lodge en af en toe blijven we daar ook eten. Yara en Oemy zijn de vaste serveersters en erg vriendelijk. Ze dragen (als de boss en boss-lady er zijn) een soort van uniform, maar zodra deze afwezig zijn, kleden zij zich om in gewone moderne kleurige kleding. Het is best gezellig met zoveel Nederlandse zeilers bij Lamin Lodge en de bier omzet is hierdoor ook meteen verhoogd. De aapjes van ‘Lamin Lodge’ zijn gek op cola en ketchup en je moet echt je flesje cola niet loslaten, want dan ben je hem dus gewoon kwijt. De ketchup wordt tijdens het eten ineens van onze tafel gegrist en verdwijnt met de aap naar het nabijgelegen dak, waar het open gebeten wordt en leeg gegeten. Het is dan ook niet voor niets dat er de zogenaamde ‘apen-stokken’ aanwezig zijn. Deze hoef je eigenlijk alleen maar te laten zien en ze gaan er als een haas vandoor.
Bij de drankjes geven ze altijd een rietje, maar tegenwoordig bedanken wij hiervoor, want deze worden vaak door de aapjes meegenomen en dat is zeker niet goed voor ze. Op een dag wil ik een jong aapje hiervan behoeden en probeer hem af te leiden zodat ik het rietje kon pakken. Oeps dat gaat bijna mis! Mama aap zit te dicht in de buurt en wordt vreselijk boos op mij. Ze laat haar tanden zien en wil me aanvallen. Gelukkig pakte Pieter (de eigenaar van Lamin Lodge) de ‘monkeystick’ en jaagt haar weg. Ondertussen heeft het jonge aapje wel het rietje laten vallen van schrik. Is het me toch gelukt!

Locals
Op één van de laatste dagen gaan we met zijn allen een biertje drinken bij de locals. Deze bar bevindt zich naast Lamin Lodge, waar alle lokale Pirogues liggen die met de toeristen gaan varen. Het Is een rond gebouwtje waar veel van de locals rondhangen. Ze weten nu wel dat we zeilers zijn en daardoor worden we anders benaderd dan de gemiddelde toerist.

Na het drankje gaan we met onze gidsen eten bij een lokaal restaurant ‘Leekers’. Deze bevindt zich op de Kings Road in Lamin en is ongeveer 20 minuten lopen vanaf Lamin Lodge. Het is pas heropend en we worden ontvangen door Alie, een Engelse dame die alles regelt. De eigenaresse, Lisa, is op dit moment niet aanwezig. Het duurt even voordat de tafels, voor 12 man, gereed zijn. We eten in de tuin en er een spaarzame verlichting, maar toch heel gezellig. We praten over de afgelopen weken en onze ervaringen op de rivier. Het eten is erg goed en ik werp ook een blik in de keuken en maak een praatje met de kok. Achter op het terrein is een bakkerij die brood bakt voor de omgeving. Ook hier is geen verlichting en de mannen hebben hoofdlampjes op om te kunnen zien wat ze doen. Het brood wordt in een grote ‘pizza’ oven gebakken Hier wordt Tapalapa gebakken voor alle verkooppunten in de buurt. Het ruikt goed en we kopen maar meteen vers brood voor de volgende ochtend. In het pikkedonker wandelen we, over de hobbelige zandweg terug naar Lamin Lodge. We voelen ons hier totaal niet onveilig.

Eten bij ‘Gi’ op de compound
Voordat Vincent vertrekt wil Gi graag dat we bij hem thuis komen eten. We gaan er met de taxi heen over een zeer hobbelige en vol met afval liggende weg. De compound is deels afgeschermd door middel van golfplaten en een stuk muur. We hebben al van Gi begrepen dat hij gek is op zijn moeder en nemen voor haar een paar echte Hollandse aardewerken klompjes mee. Verder nog enkele houten sleutelhangerklompjes, kleurpotloodjes en gevlochten armbandjes. We worden bijzonder warm en hartelijk ontvangen door zijn moeder ‘Saidy’ en ook de rest van de familieleden stellen zich voor. De vader van Gi is niet aanwezig, maar wel zijn 2e vrouw ‘Fanta’ en haar kinderen. Voor ons is het nogal vreemd dat iemand een tweede vrouw er op na kan houden, maar hier in Gambia is dat heel gewoon. Dit voorrecht is alleen voor mannen, vrouwen mogen geen 2e man hebben! Dit ‘gemengd’ gezin bestaat dan ook uit heel veel mensen en ze wonen bijna allemaal bij elkaar op deze compound of in de buurt. Het is een komen en gaan en wij zijn al gauw kwijt wie iedereen is en bij wie ze horen. Ajie, de 1 jaar oudere zus van Gi, kookt vandaag.

Ze laat zien waar ze dit doet, hoe en wat ze klaar maakt. De ‘keuken’ is een apart stenen gebouwtje wat helemaal zwart geblakerd is van de rook. Er wordt gekookt op een vuurtje van houtskool en ‘Ajie’ zit hier op een laag houten krukje tussen de pannen. Er worden gigantische pannen met rijst, vlees en groente gemaakt. Ze kookt, samen met haar zussen om en om, 1x per dag in de ochtend voor de rest van de dag. Ze eten in ploegen, want er zijn kinderen die in de ochtend naar school gaan en andere kinderen pas in de middag. De communicatie verloopt redelijk, de meeste spreken wel Engels en anders vertaald Gi het voor ons. We nemen plaats, onder de grote groen mangoboom, op bankjes en lage krukjes rond om één van de grote schalen. We krijgen een lepel aangeboden, maar we willen eten op de manier zoals zij dat doen. Je eet met onze rechterhand, de linker mag je niet gebruiken. Dit kost Fred wat moeite, want hij is links! We zijn er niet zo handig in, maar oefening baart kunst! De rond lopende kippetjes eten de gevallen rijstkorrels op. Vincent is met Gi naar de winkel gegaan om een baal rijst te komen voor de familie en als bedankje voor het mogen mee eten. Dit wordt per kruiwagen de compound opgereden.

De moeder van Gi verteld dat ze diabetes is en geen gewone medicatie gebruikt, maar thee drinkt van een bepaalde boomschors. Nu is haar suiker weer goed! In Gambia geloven ze nog sterk in de natuurlijke medicijnen die de medicijnman geeft. Na het eten loop ik nog even met Gi over de compound en naar die van de buren. De huizen zijn klein en eenvoudig, maar Gi heeft een eigen kamer, die er erg netjes uitziet! Het terrein bestaat uit zand en overal ligt afval, ze gooien het gewoon naast hun neer. Hier kunnen we echt niet aan wennen. Hoe eenvoudig is het om afval in één bak te verzamelen en die dan af en toe te verbranden? We zien de buurvrouw haar visvangst sorteren. Deze buren houden varkens en er zijn jonge biggetjes, maar wanneer ik moeder big zie, dan denk ik niet dat deze nog lang zal leven…… Vincent gaat nog even voetballen met enkele kindjes van de compound in de buurt en komt niet veel later terug met een vuurrood hoofd en helemaal oververhit. Gek he! Op het heetst van de dag, met 30 graden en dan gaan voetballen! Terwijl hij zit bij te komen komt één van de kindjes bij hem staan. Zo leuk, het contrast tussen hem, bleke Hollander, en een mooi donker kindje. De moeders dragen hun jonge kinderen in draagdoeken op de rug. Eén van de vrouwen geeft haar kind hapjes van poeder dat melkpoeder blijkt te zijn. We vinden dit wel een beetje vreemd om het zo droog te geven en het lijkt ons ook niet zo goed voor het kind. Wij leggen uit dat ze dit met water moet mengen en het dan aan het kind geven. Wanneer ze dit probeert kijkt het kindje eerst verbaasd, maar dan wil toch wel meer. Ajie maakt nog even thee voordat we weer weg gaan. We geven wel even duidelijk aan dat we niet zoveel suiker willen, want ook in Gambia drinken ze het mierzoet. Dan hoef je je niet meer af te vragen hoe ze aan slechte tanden komen en diabetes hebben…….. We maken nog een paar foto’s met de familie en bedanken de moeder van Gi en Ajie voor het eten en de hartelijke ontvangst. Volgens hun horen we nu bij de familie!

We varen samen een stukje met de dinghy de kreek in. De lokale vrouwen zijn bij een drooggevallen stuk, met hun kinderen in een draagdoek op de rug, bezig met het zoeken naar kokkels. Het is laag water en de wortels van de mangrove zijn goed zichtbaar. We kunnen niet zover, maar we genieten van de stilte en het samen zijn. Dit zijn de kleine momentjes die me dierbaar zijn.

Vincent op stap met Gi
Voordat Vincent vertrek naar Nederland gaan hij en Gi nog een avondje samen op stap. Rond 4:00 uur de volgende ochtend hoor ik Vincent weer aan boord komen. Die hebben het goed naar de zin gehad.

Vertrek van Vincent
Na een klein beetje uitgeslapen te hebben is het toch wel tijd om de koffers van Vincent in te pakken. Terwijl hij aan het inpakken is verteld hij dat we de Drone mogen houden. Volgens Vincent zullen wij veel mooiere beelden kunnen maken dan hij in Amsterdam. Nu hebben we altijd al een Drone willen kopen en om er dan zomaar één te krijgen! We vinden dit wel een duur cadeau, maar zijn er heel erg blij mee. Bedankt Vincent!! We zullen zeker mooie opnames proberen te maken!
Vincent neemt een extra tas van ons mee om het houten beeld in te kunnen vervoeren. De extra oude koffer die hij op de heenweg bij zich had, die had hij al weggegeven. Het beeld wordt stevig ingepakt met een stuk karton er om heen. Zijn vlucht is pas laat in de avond en voordat we per taxi naar de luchthaven vertrekken willen we nog een hapje eten bij Lamin Lodge. Wanneer we met de dinghy bij de steiger aankomen, zien we dat er niemand meer is bij Lamin Lodge en ook bij de locals is het al donker. Wat nu te doen? Gi zou hier om 20:00 uur zijn en hij is per mobiel niet bereikbaar. Dan ontmoeten we ‘Henry’ één van de boat boy’s, die zegt dat restaurant Leekers wel open is. Samen wandelen we over de zandweg richting Leekers. Henry sjouwt samen met Vincent de zware tas. Onderweg komen we Alex tegen, oudere broer van Gi en die vragen we of hij Gi wil zeggen dat we vanaf het restaurant een taxi willen hebben. Wanneer we bij Leekers aankomen is het helemaal donker, het zit ons echt niet mee. Maar gelukkig wordt de kok voor ons opgetrommeld en die is wel bereid om iets in elkaar te flansen voor ons. Een eenvoudige maaltijd van friet met salade en vers brood om onze honger te stillen. We bellen Guus dat waar we zijn, want die wilde ook mee naar de luchthaven om uit te zoeken of hij daar verlenging voor zijn verblijf kan regelen. Zodra Guus en Gi gearriveerd zijn vertrekken we met een taxi naar de luchthaven. Van Gi krijgt Vincent enkele cadeautjes te herinnering aan de leuke tijd die ze samen hebben doorgebracht. We drinken nog een glaasje samen en dan is de tijd om afscheid te nemen.

Ik loop nog even met Vincent mee tot aan de balie van de paspoortencontrole. We hebben het fijn gehad en ik zal hem missen. Nog even extra zwaaien en dan is Vincent uit beeld. Ik houd me groot, maar inwendig moet ik toch even slikken.
Terug naar Lamin Lodge, waar we de komende week even bijkomen van het bezoek van Vincent en alle indrukken die we tot nu toe op hebben gedaan.
Kortom, de afgelopen weken waren heel bijzonder, vooral voor Vincent en mij. Niet alleen omdat het alweer een poosje geleden is dat we zolang bij elkaar waren, maar ook om samen met onze zeilboot Gambia te mogen verkennen. Natuurlijk was de tijd beperkt en hebben we keuzes moeten maken op deze trip. Maar in deze weken hebben we toch een hele leuke en goede indruk gekregen van Gambia. We hebben veel gezien, beleeft en ontzettend genoten! Wat mij betreft voor herhaling vatbaar!